KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA KENDİSİ veya BAŞKALARI BAKIMINDAN ÖNEMLİ TEHLİKE YARATAN KİŞİLERE YÖNELİK ZORUNLU PSİKİYATRİK MÜDAHALE ve TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN BİR ÖNERİ
Psikiyatrik bozukluklara sahip kişilerin, zorunlu psikiyatrik müdahaleye tabi tutulabilmesi hukuk ve tıp biliminin ortak bir sorunu olarak uzun zamandır tartışılmaktadır. Çalışmamızda psikiyatrik bozukluklara sahip kişilerin, Türk Hukukunda zorunlu psikiyatrik müdahaleye tabi tutulabilmeleri için ar...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
2024-07-01
|
| Series: | Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3922093 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832584493071859712 |
|---|---|
| author | Duygu Koçakdiker Nagehan Kırkbeşoğlu |
| author_facet | Duygu Koçakdiker Nagehan Kırkbeşoğlu |
| author_sort | Duygu Koçakdiker |
| collection | DOAJ |
| description | Psikiyatrik bozukluklara sahip kişilerin, zorunlu psikiyatrik müdahaleye tabi tutulabilmesi hukuk ve tıp biliminin ortak bir sorunu olarak uzun zamandır tartışılmaktadır. Çalışmamızda psikiyatrik bozukluklara sahip kişilerin, Türk Hukukunda zorunlu psikiyatrik müdahaleye tabi tutulabilmeleri için aranması gereken şartlara ilişkin bir öneri tasarlanmıştır. Öneride zorunlu psikiyatrik müdahalenin kapsamı, psikiyatrik bozuklukları sebebiyle müdahaleye rıza ehliyeti bulunmayan ve kendisi veya başkaları bakımından önemli tehlike yaratan ergin kişiler ile sınırlı tutulmuştur. Bu bağlamda küçükler ve alkol veya uyuşturucu madde bağımlıları kapsam dışında bırakılmıştır. Psikiyatrik bozukluklara sahip kişiler, TMK’nin çeşitli hükümlerinde, akıl hastaları ve akıl zayıfları olarak ifade edilmekte ise de günümüz tıp literatürü ve karşılaştırmalı hukuk düzenlemeleri doğrultusunda, bu kavramların bütün psikiyatrik bozuklukları kapsamadığı ve rıza ehliyetine mutlak şekilde etki etmedikleri kabul edilen bir gerçektir. Bu nedenle incelememizde bu kavramlar yerine daha geniş anlama sahip ve tıp otoritelerince (WHO, APA) kullanılan terminoloji tercih edilmiş ve psikiyatrik bozukluklar başlığı altında zihinsel bozukluk ve kişilik bozukluklarına yer verilmiştir. Psikiyatrik bir bozukluk sebebiyle özgürlüğü kısıtlanan kişilere yönelik zorunlu psikiyatrik müdahalenin hangi şartlar altında mümkün olduğu karşılaştırmalı hukuktaki düzenlemeler ele alınarak tartışılmış ve Türk Hukuku bakımından TMK m. 432 hükmü ile düzenlenen koruma amaçlı özgürlüğün kısıtlanması hükümleri çerçevesinde bir öneri sunulmuştur. |
| format | Article |
| id | doaj-art-fa256694374a4f2495539fd8c9c96090 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2667-5668 |
| language | deu |
| publishDate | 2024-07-01 |
| publisher | Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi |
| record_format | Article |
| series | Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj-art-fa256694374a4f2495539fd8c9c960902025-01-27T13:55:13ZdeuAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiAnkara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi2667-56682024-07-016174782810.47136/asbuhfd.14822081802KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA KENDİSİ veya BAŞKALARI BAKIMINDAN ÖNEMLİ TEHLİKE YARATAN KİŞİLERE YÖNELİK ZORUNLU PSİKİYATRİK MÜDAHALE ve TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN BİR ÖNERİDuygu Koçakdiker0https://orcid.org/0000-0001-6915-5236Nagehan Kırkbeşoğlu1https://orcid.org/0000-0001-8243-3034KOUMUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİPsikiyatrik bozukluklara sahip kişilerin, zorunlu psikiyatrik müdahaleye tabi tutulabilmesi hukuk ve tıp biliminin ortak bir sorunu olarak uzun zamandır tartışılmaktadır. Çalışmamızda psikiyatrik bozukluklara sahip kişilerin, Türk Hukukunda zorunlu psikiyatrik müdahaleye tabi tutulabilmeleri için aranması gereken şartlara ilişkin bir öneri tasarlanmıştır. Öneride zorunlu psikiyatrik müdahalenin kapsamı, psikiyatrik bozuklukları sebebiyle müdahaleye rıza ehliyeti bulunmayan ve kendisi veya başkaları bakımından önemli tehlike yaratan ergin kişiler ile sınırlı tutulmuştur. Bu bağlamda küçükler ve alkol veya uyuşturucu madde bağımlıları kapsam dışında bırakılmıştır. Psikiyatrik bozukluklara sahip kişiler, TMK’nin çeşitli hükümlerinde, akıl hastaları ve akıl zayıfları olarak ifade edilmekte ise de günümüz tıp literatürü ve karşılaştırmalı hukuk düzenlemeleri doğrultusunda, bu kavramların bütün psikiyatrik bozuklukları kapsamadığı ve rıza ehliyetine mutlak şekilde etki etmedikleri kabul edilen bir gerçektir. Bu nedenle incelememizde bu kavramlar yerine daha geniş anlama sahip ve tıp otoritelerince (WHO, APA) kullanılan terminoloji tercih edilmiş ve psikiyatrik bozukluklar başlığı altında zihinsel bozukluk ve kişilik bozukluklarına yer verilmiştir. Psikiyatrik bir bozukluk sebebiyle özgürlüğü kısıtlanan kişilere yönelik zorunlu psikiyatrik müdahalenin hangi şartlar altında mümkün olduğu karşılaştırmalı hukuktaki düzenlemeler ele alınarak tartışılmış ve Türk Hukuku bakımından TMK m. 432 hükmü ile düzenlenen koruma amaçlı özgürlüğün kısıtlanması hükümleri çerçevesinde bir öneri sunulmuştur.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3922093mental disorderpersonality disordermandatory psychiatric interventionki̇şi̇li̇k bozukluğuzi̇hi̇nsel bozuklukzorunlu psi̇ki̇yatri̇k müdahalekoruma amaciyla özgürlüğün kisitlanmasi |
| spellingShingle | Duygu Koçakdiker Nagehan Kırkbeşoğlu KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA KENDİSİ veya BAŞKALARI BAKIMINDAN ÖNEMLİ TEHLİKE YARATAN KİŞİLERE YÖNELİK ZORUNLU PSİKİYATRİK MÜDAHALE ve TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN BİR ÖNERİ Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi mental disorder personality disorder mandatory psychiatric intervention ki̇şi̇li̇k bozukluğu zi̇hi̇nsel bozukluk zorunlu psi̇ki̇yatri̇k müdahale koruma amaciyla özgürlüğün kisitlanmasi |
| title | KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA KENDİSİ veya BAŞKALARI BAKIMINDAN ÖNEMLİ TEHLİKE YARATAN KİŞİLERE YÖNELİK ZORUNLU PSİKİYATRİK MÜDAHALE ve TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN BİR ÖNERİ |
| title_full | KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA KENDİSİ veya BAŞKALARI BAKIMINDAN ÖNEMLİ TEHLİKE YARATAN KİŞİLERE YÖNELİK ZORUNLU PSİKİYATRİK MÜDAHALE ve TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN BİR ÖNERİ |
| title_fullStr | KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA KENDİSİ veya BAŞKALARI BAKIMINDAN ÖNEMLİ TEHLİKE YARATAN KİŞİLERE YÖNELİK ZORUNLU PSİKİYATRİK MÜDAHALE ve TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN BİR ÖNERİ |
| title_full_unstemmed | KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA KENDİSİ veya BAŞKALARI BAKIMINDAN ÖNEMLİ TEHLİKE YARATAN KİŞİLERE YÖNELİK ZORUNLU PSİKİYATRİK MÜDAHALE ve TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN BİR ÖNERİ |
| title_short | KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA KENDİSİ veya BAŞKALARI BAKIMINDAN ÖNEMLİ TEHLİKE YARATAN KİŞİLERE YÖNELİK ZORUNLU PSİKİYATRİK MÜDAHALE ve TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN BİR ÖNERİ |
| title_sort | karsilastirmali hukukta kendisi veya baskalari bakimindan onemli tehlike yaratan kisilere yonelik zorunlu psikiyatrik mudahale ve turk hukuku bakimindan bir oneri |
| topic | mental disorder personality disorder mandatory psychiatric intervention ki̇şi̇li̇k bozukluğu zi̇hi̇nsel bozukluk zorunlu psi̇ki̇yatri̇k müdahale koruma amaciyla özgürlüğün kisitlanmasi |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3922093 |
| work_keys_str_mv | AT duygukocakdiker karsilastirmalihukuktakendisiveyabaskalaribakimindanonemlitehlikeyaratankisilereyonelikzorunlupsikiyatrikmudahaleveturkhukukubakimindanbironeri AT nagehankırkbesoglu karsilastirmalihukuktakendisiveyabaskalaribakimindanonemlitehlikeyaratankisilereyonelikzorunlupsikiyatrikmudahaleveturkhukukubakimindanbironeri |