«جای» منتقد: بررسی انتقادی کتاب مفهوم نقد در نهضت‌‌‌های تجددخواه جهان عرب؛ با نگاهی به نظریه‌‌‌های مدرنیته و پسامدرنیته

این مقاله به نقد و بررسی کتاب مفهوم نقد در نهضت‌‌‌های تجددخواه جهان عرب؛ با نگاهی به نظریه‌‌‌های مدرنیته و پسامدرنیته می‌پردازد. مؤلف قصد دارد تا مفهوم و پدیدۀ نقد را به‌بحث بگذارد، اما فراموش می‌کند که نقد یک کنش مدرن است. درنتیجه، دچار سنت‌گرایی و پست‌مدرنیسمی می‌شود که یکی مانع نقد است و دیگری مخ...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: مرتضی بحرانی
Format: Article
Language:fas
Published: Institute for Humanities and Cultural Studies (IHCS) 2022-09-01
Series:پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی
Subjects:
Online Access:https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_8168_17559f4890d43d4a74e2cc1d2e3b7370.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1841555414206906368
author مرتضی بحرانی
author_facet مرتضی بحرانی
author_sort مرتضی بحرانی
collection DOAJ
description این مقاله به نقد و بررسی کتاب مفهوم نقد در نهضت‌‌‌های تجددخواه جهان عرب؛ با نگاهی به نظریه‌‌‌های مدرنیته و پسامدرنیته می‌پردازد. مؤلف قصد دارد تا مفهوم و پدیدۀ نقد را به‌بحث بگذارد، اما فراموش می‌کند که نقد یک کنش مدرن است. درنتیجه، دچار سنت‌گرایی و پست‌مدرنیسمی می‌شود که یکی مانع نقد است و دیگری مخل نقد. باوجود گزاره‌هایی از این کتاب که امید به پیشرفت را تداعی می‌کنند، مؤلف گرفتار گذشته‌گرایی سنت‌گرایانه و دل‌مشغول تفنن‌ پست‌مدرنیستی است. این دو عامل باعث شده است که مؤلف نقد را مربوط به قلمرو فلسفۀ آگاهی بداند. گویی، اگر اعراب در ذهنیت خود به مرحلۀ نقادی برسند، جوامع آن‌ها نیز پیشرفت می‌کند. این تناقضات به‌ویژه در آن‌جا خود را نشان می‌دهند که مؤلف درعمل به ارزش‌های مدرن (آزادی، شادی، و انسجام) اهمیتی قائل نمی‌شود. هر پژوهشی درباب نقد که قدردان نتایج عملی مدرنیته نباشد، نمی‌تواند پژوهشی جدی و صادقانه تلقی شود. این نکته محور بررسی کتاب در این مقاله است. نویسندۀ مقالۀ حاضر برای این‌که این اختلال در شناخت را به‌نقد بکشاند، با روش هرمنوتیک سوءظن کتاب را موردبررسی قرار داده است.
format Article
id doaj-art-c5701920c9424c528d4190d579fc57cc
institution Kabale University
issn 2383-1650
language fas
publishDate 2022-09-01
publisher Institute for Humanities and Cultural Studies (IHCS)
record_format Article
series پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی
spelling doaj-art-c5701920c9424c528d4190d579fc57cc2025-01-08T05:35:54ZfasInstitute for Humanities and Cultural Studies (IHCS)پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی2383-16502022-09-0122720122410.30465/crtls.2022.39261.24488168«جای» منتقد: بررسی انتقادی کتاب مفهوم نقد در نهضت‌‌‌های تجددخواه جهان عرب؛ با نگاهی به نظریه‌‌‌های مدرنیته و پسامدرنیتهمرتضی بحرانی0دانشیار اندیشۀ سیاسی، عضو هیئت علمی مؤسسۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، ایران،این مقاله به نقد و بررسی کتاب مفهوم نقد در نهضت‌‌‌های تجددخواه جهان عرب؛ با نگاهی به نظریه‌‌‌های مدرنیته و پسامدرنیته می‌پردازد. مؤلف قصد دارد تا مفهوم و پدیدۀ نقد را به‌بحث بگذارد، اما فراموش می‌کند که نقد یک کنش مدرن است. درنتیجه، دچار سنت‌گرایی و پست‌مدرنیسمی می‌شود که یکی مانع نقد است و دیگری مخل نقد. باوجود گزاره‌هایی از این کتاب که امید به پیشرفت را تداعی می‌کنند، مؤلف گرفتار گذشته‌گرایی سنت‌گرایانه و دل‌مشغول تفنن‌ پست‌مدرنیستی است. این دو عامل باعث شده است که مؤلف نقد را مربوط به قلمرو فلسفۀ آگاهی بداند. گویی، اگر اعراب در ذهنیت خود به مرحلۀ نقادی برسند، جوامع آن‌ها نیز پیشرفت می‌کند. این تناقضات به‌ویژه در آن‌جا خود را نشان می‌دهند که مؤلف درعمل به ارزش‌های مدرن (آزادی، شادی، و انسجام) اهمیتی قائل نمی‌شود. هر پژوهشی درباب نقد که قدردان نتایج عملی مدرنیته نباشد، نمی‌تواند پژوهشی جدی و صادقانه تلقی شود. این نکته محور بررسی کتاب در این مقاله است. نویسندۀ مقالۀ حاضر برای این‌که این اختلال در شناخت را به‌نقد بکشاند، با روش هرمنوتیک سوءظن کتاب را موردبررسی قرار داده است.https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_8168_17559f4890d43d4a74e2cc1d2e3b7370.pdfکنش انتقادیآزادیمدرنیتهفلسفۀ آگاهیهرمنوتیک سوءظن
spellingShingle مرتضی بحرانی
«جای» منتقد: بررسی انتقادی کتاب مفهوم نقد در نهضت‌‌‌های تجددخواه جهان عرب؛ با نگاهی به نظریه‌‌‌های مدرنیته و پسامدرنیته
پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی
کنش انتقادی
آزادی
مدرنیته
فلسفۀ آگاهی
هرمنوتیک سوءظن
title «جای» منتقد: بررسی انتقادی کتاب مفهوم نقد در نهضت‌‌‌های تجددخواه جهان عرب؛ با نگاهی به نظریه‌‌‌های مدرنیته و پسامدرنیته
title_full «جای» منتقد: بررسی انتقادی کتاب مفهوم نقد در نهضت‌‌‌های تجددخواه جهان عرب؛ با نگاهی به نظریه‌‌‌های مدرنیته و پسامدرنیته
title_fullStr «جای» منتقد: بررسی انتقادی کتاب مفهوم نقد در نهضت‌‌‌های تجددخواه جهان عرب؛ با نگاهی به نظریه‌‌‌های مدرنیته و پسامدرنیته
title_full_unstemmed «جای» منتقد: بررسی انتقادی کتاب مفهوم نقد در نهضت‌‌‌های تجددخواه جهان عرب؛ با نگاهی به نظریه‌‌‌های مدرنیته و پسامدرنیته
title_short «جای» منتقد: بررسی انتقادی کتاب مفهوم نقد در نهضت‌‌‌های تجددخواه جهان عرب؛ با نگاهی به نظریه‌‌‌های مدرنیته و پسامدرنیته
title_sort جای منتقد بررسی انتقادی کتاب مفهوم نقد در نهضت‌‌‌های تجددخواه جهان عرب؛ با نگاهی به نظریه‌‌‌های مدرنیته و پسامدرنیته
topic کنش انتقادی
آزادی
مدرنیته
فلسفۀ آگاهی
هرمنوتیک سوءظن
url https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_8168_17559f4890d43d4a74e2cc1d2e3b7370.pdf
work_keys_str_mv AT mrtḍybḥrạny jạymntqdbrrsyạntqạdyḵtạbmfhwmnqddrnhḍthạytjddkẖwạhjhạnʿrbbạngạhybhnẓryhhạymdrnythwpsạmdrnyth