برآورد و ارزیابی مولفه‌های بیلان آب با واسنجی مدل SWAT، مطالعه موردی: دشت مهاباد

مدل SWAT، به‌‏عنوان یک مدل جامع شبیه‏‌سازی آب سطحی در برآورد مولفه‌های بیلان آب با قابلیت امکان بررسی سناریوهای مختلف مدیریتی بر منابع آب پذیرفته‌ شده است. در اغلب مطالعات، مدل SWAT بر اساس دقت در برآورد رواناب سطحی و مقایسه آن با اندازه‏گیری‏‌های میدانی در ایستگاه‏‌های هیدرومتری واسنجی می‏‌شود. هدف...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: امید رجا, مسعود پارسی نژاد, مسعود تجریشی
Format: Article
Language:fas
Published: Soil Conservation and Watershed Management Research Institute (SCWMRI)‎ 2023-03-01
Series:Muhandisī va mudirīyyat-i ābkhīz
Subjects:
Online Access:https://jwem.areeo.ac.ir/article_127224_3e444c91fc0e94f878ca9c56d279df5e.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832539921338859520
author امید رجا
مسعود پارسی نژاد
مسعود تجریشی
author_facet امید رجا
مسعود پارسی نژاد
مسعود تجریشی
author_sort امید رجا
collection DOAJ
description مدل SWAT، به‌‏عنوان یک مدل جامع شبیه‏‌سازی آب سطحی در برآورد مولفه‌های بیلان آب با قابلیت امکان بررسی سناریوهای مختلف مدیریتی بر منابع آب پذیرفته‌ شده است. در اغلب مطالعات، مدل SWAT بر اساس دقت در برآورد رواناب سطحی و مقایسه آن با اندازه‏گیری‏‌های میدانی در ایستگاه‏‌های هیدرومتری واسنجی می‏‌شود. هدف از انجام این مطالعه، استفاده از مدل واسنجی شده SWAT در برآورد برخی مولفه‌های بیلان آب شامل نفوذ عمقی، نشت جانبی، جریان برگشتی از آبخوان به رودخانه در دشت مهاباد است. ارزیابی مولفه‌های بیلان آب در منطقه غیراشباع و اثربخشی آن در بیلان آب آبخوان در مدیریت بهره‌برداری از منابع آب تلفیقی، مهم است. بررسی‌‏ها نشان داد، مدل واسنجی شده SWAT قادر به برآورد تفاوت میزان نفوذ عمقی در سال ‌تر نسبت به سال‏ نرمال و تفاوت نفوذ در سال تر نسبت به سال خشک تحت تاثیر افزایش سطح بارندگی بوده است، به‌طوری‌که نتایج نشان داد مقدار نفوذ عمقی در سال تر نسبت به سال‏‌های نرمال و خشک به‌­ترتیب حدود 23 و 43 درصد افزایش یافته است. به‏‌طور متوسط میزان نفوذ عمقی برابر با 157.86 میلی‏‌متر (17.1درصد) برآورد شده است. در عین‌ حال، مدل قادر به برآورد تفاوت میزان نفوذ در پهنه‌های مختلف دشت و در فصول مختلف سال با توجه به نوع کاربری و الگوی مدیریتی اراضی بوده است. میزان جریان جانبی نیز در سال تر نسبت به سال خشک افزایش یافته است، به‌طوری‌که میزان این مولفه دو برابر شده است. در این مطالعه، میزان متوسط جریان برگشتی از آبخوان به رودخانه نیز به میزان 14.1درصد (129.6میلی‏‌متر) برآورد شد. بررسی‌‏ها نشان داد، وجود سطح آب زیرزمینی کم‏‌عمق، سهم قابل توجهی در ایجاد جریانات سطحی برگشتی از آبخوان به رودخانه دارد. به‌طورکلی، نتایج نشان داد تغذیه ناشی از بارندگی و آب آبیاری از منطقه غیراشباع به‌‏عنوان یکی از مهم‌ترین مولفه‏‌های ورودی مدل‌‏‏های آب‏ زیرزمینی مانند MODFLOW در مناطق خشک و نیمه‏ خشک است. میزان تغذیه در برآورد دقیق‌‏تر نوسانات سطح ایستابی حائز اهمیت است. با توجه به این‌که مدل MODFLOW به‏‌خوبی قابلیت برآورد فرایندهای تغذیه و جریان جانبی در منطقه غیراشباع را ندارد، لذا استفاده هم­زمان از مدل­‌های شبیه‌سازی SWAT و MODFLOW در برآورد مولفه‌های بیلان آب منطقه غیراشباع و تلفیق آن با مدل زیرزمینی در مطالعات و مدیریت بهره‌­برداری از منابع آب تلفیقی اهمیت دارد.
format Article
id doaj-art-b2da1d4dc601410fab966a4fb3cb231f
institution Kabale University
issn 2251-9300
2322-536X
language fas
publishDate 2023-03-01
publisher Soil Conservation and Watershed Management Research Institute (SCWMRI)‎
record_format Article
series Muhandisī va mudirīyyat-i ābkhīz
spelling doaj-art-b2da1d4dc601410fab966a4fb3cb231f2025-02-05T08:24:38ZfasSoil Conservation and Watershed Management Research Institute (SCWMRI)‎Muhandisī va mudirīyyat-i ābkhīz2251-93002322-536X2023-03-0115110912910.22092/ijwmse.2022.357631.1957127224برآورد و ارزیابی مولفه‌های بیلان آب با واسنجی مدل SWAT، مطالعه موردی: دشت مهابادامید رجا0مسعود پارسی نژاد1مسعود تجریشی2دانشجوی دکتری، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایراناستاد، گروه مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران.مدل SWAT، به‌‏عنوان یک مدل جامع شبیه‏‌سازی آب سطحی در برآورد مولفه‌های بیلان آب با قابلیت امکان بررسی سناریوهای مختلف مدیریتی بر منابع آب پذیرفته‌ شده است. در اغلب مطالعات، مدل SWAT بر اساس دقت در برآورد رواناب سطحی و مقایسه آن با اندازه‏گیری‏‌های میدانی در ایستگاه‏‌های هیدرومتری واسنجی می‏‌شود. هدف از انجام این مطالعه، استفاده از مدل واسنجی شده SWAT در برآورد برخی مولفه‌های بیلان آب شامل نفوذ عمقی، نشت جانبی، جریان برگشتی از آبخوان به رودخانه در دشت مهاباد است. ارزیابی مولفه‌های بیلان آب در منطقه غیراشباع و اثربخشی آن در بیلان آب آبخوان در مدیریت بهره‌برداری از منابع آب تلفیقی، مهم است. بررسی‌‏ها نشان داد، مدل واسنجی شده SWAT قادر به برآورد تفاوت میزان نفوذ عمقی در سال ‌تر نسبت به سال‏ نرمال و تفاوت نفوذ در سال تر نسبت به سال خشک تحت تاثیر افزایش سطح بارندگی بوده است، به‌طوری‌که نتایج نشان داد مقدار نفوذ عمقی در سال تر نسبت به سال‏‌های نرمال و خشک به‌­ترتیب حدود 23 و 43 درصد افزایش یافته است. به‏‌طور متوسط میزان نفوذ عمقی برابر با 157.86 میلی‏‌متر (17.1درصد) برآورد شده است. در عین‌ حال، مدل قادر به برآورد تفاوت میزان نفوذ در پهنه‌های مختلف دشت و در فصول مختلف سال با توجه به نوع کاربری و الگوی مدیریتی اراضی بوده است. میزان جریان جانبی نیز در سال تر نسبت به سال خشک افزایش یافته است، به‌طوری‌که میزان این مولفه دو برابر شده است. در این مطالعه، میزان متوسط جریان برگشتی از آبخوان به رودخانه نیز به میزان 14.1درصد (129.6میلی‏‌متر) برآورد شد. بررسی‌‏ها نشان داد، وجود سطح آب زیرزمینی کم‏‌عمق، سهم قابل توجهی در ایجاد جریانات سطحی برگشتی از آبخوان به رودخانه دارد. به‌طورکلی، نتایج نشان داد تغذیه ناشی از بارندگی و آب آبیاری از منطقه غیراشباع به‌‏عنوان یکی از مهم‌ترین مولفه‏‌های ورودی مدل‌‏‏های آب‏ زیرزمینی مانند MODFLOW در مناطق خشک و نیمه‏ خشک است. میزان تغذیه در برآورد دقیق‌‏تر نوسانات سطح ایستابی حائز اهمیت است. با توجه به این‌که مدل MODFLOW به‏‌خوبی قابلیت برآورد فرایندهای تغذیه و جریان جانبی در منطقه غیراشباع را ندارد، لذا استفاده هم­زمان از مدل­‌های شبیه‌سازی SWAT و MODFLOW در برآورد مولفه‌های بیلان آب منطقه غیراشباع و تلفیق آن با مدل زیرزمینی در مطالعات و مدیریت بهره‌­برداری از منابع آب تلفیقی اهمیت دارد.https://jwem.areeo.ac.ir/article_127224_3e444c91fc0e94f878ca9c56d279df5e.pdfتبخیر و تعرقتغذیهجریان برگشتیروانابmodflow
spellingShingle امید رجا
مسعود پارسی نژاد
مسعود تجریشی
برآورد و ارزیابی مولفه‌های بیلان آب با واسنجی مدل SWAT، مطالعه موردی: دشت مهاباد
Muhandisī va mudirīyyat-i ābkhīz
تبخیر و تعرق
تغذیه
جریان برگشتی
رواناب
modflow
title برآورد و ارزیابی مولفه‌های بیلان آب با واسنجی مدل SWAT، مطالعه موردی: دشت مهاباد
title_full برآورد و ارزیابی مولفه‌های بیلان آب با واسنجی مدل SWAT، مطالعه موردی: دشت مهاباد
title_fullStr برآورد و ارزیابی مولفه‌های بیلان آب با واسنجی مدل SWAT، مطالعه موردی: دشت مهاباد
title_full_unstemmed برآورد و ارزیابی مولفه‌های بیلان آب با واسنجی مدل SWAT، مطالعه موردی: دشت مهاباد
title_short برآورد و ارزیابی مولفه‌های بیلان آب با واسنجی مدل SWAT، مطالعه موردی: دشت مهاباد
title_sort برآورد و ارزیابی مولفه‌های بیلان آب با واسنجی مدل swat، مطالعه موردی دشت مهاباد
topic تبخیر و تعرق
تغذیه
جریان برگشتی
رواناب
modflow
url https://jwem.areeo.ac.ir/article_127224_3e444c91fc0e94f878ca9c56d279df5e.pdf
work_keys_str_mv AT ạmydrjạ brậwrdwạrzyạbymwlfhhạybylạnậbbạwạsnjymdlswatmṭạlʿhmwrdydsẖtmhạbạd
AT msʿwdpạrsynzẖạd brậwrdwạrzyạbymwlfhhạybylạnậbbạwạsnjymdlswatmṭạlʿhmwrdydsẖtmhạbạd
AT msʿwdtjrysẖy brậwrdwạrzyạbymwlfhhạybylạnậbbạwạsnjymdlswatmṭạlʿhmwrdydsẖtmhạbạd