پیشنگری بارش با استفاده از مدلهای CMIP6 تا پایان قرن 21 در شمال غرب ایران
بارش اصلیترین جزء چرخه هیدرولوژی است که در بسیاری از مطالعات ازجمله مدیریت سیستم‌های آبیاری و زهکشی، عملکرد محصولات کشاورزی، مطالعات زیست‌محیطی، سیلاب، خشکسالی و غیره از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا در این پژوهش به ارزیابی 7 مدل GCMs از CMIP6 در شبیهسازی بارش و پیشنگری تغییرات بارش در شمال غرب ا...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2024-03-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_43853_3d6e2e991a47f91eaf10ae0cb3c02541.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832592577151369216 |
|---|---|
| author | بهروز ساری صراف هاشم رستم زاده نبی محمدی |
| author_facet | بهروز ساری صراف هاشم رستم زاده نبی محمدی |
| author_sort | بهروز ساری صراف |
| collection | DOAJ |
| description | بارش اصلیترین جزء چرخه هیدرولوژی است که در بسیاری از مطالعات ازجمله مدیریت سیستم‌های آبیاری و زهکشی، عملکرد محصولات کشاورزی، مطالعات زیست‌محیطی، سیلاب، خشکسالی و غیره از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا در این پژوهش به ارزیابی 7 مدل GCMs از CMIP6 در شبیهسازی بارش و پیشنگری تغییرات بارش در شمال غرب ایران تحت سه سناریوی واداشت اجتماعی-اقتصادی (SSP) در سه دوره (2050-2021، 2080-2051، 2100-2081) نسبت به دوره پایه (2014-1985) پرداخته شد. روند تغییرات بارش با استفاده از آزمون من کندال و تخمینگر شیب سن محاسبه گردید. جهت مقیاس کاهی دادههای GCMs نیز از رویکرد مقیاس بندی خطی (LSBC) استفاده شد و صحت سنجی مدلهای مختلف با استفاده از سنجههای متداول آماری، RMSE، MAE و R2 ارزیابی گردید. نتایج حاصل از ارزیابی عملکرد مدلهای CMIP6 نشان داد که از میان مدلهای موردبررسی، مدل MPI-ESM1-2-LR با متوسط R2 برابر با 86/0 و RMSE برابر با 7/19 در سطح منطقه از دقت بیشتری نسبت به سایر مدلها در شبیهسازی بارش برخوردار است. نتایج حاصل از پیشنگری تغییرات بارش نیز نشان داد بارش بر اساس سناریوی SSP1-2.6 در هر سه دوره آینده و به‌طور متوسط تا پایان قرن 21 به میزان 6/2 درصد افزایش پیدا خواهد کرد و در بیشتر ایستگاهها در سطح 01/0 درصد معنی‌دار شده است؛ اما بر اساس سناریوهای SSP3-7.0 و SSP5-8.5 میزان بارش تا پایان قرن 21 به ترتیب 5/14 و 6/3 درصد کاهش پیدا خواهد کرد که بیشترین میزان کاهش آن نیز مربوط به مناطق پر بارش در جنوب غرب منطقه است. میزان کاهش در مناطق غربی و جنوب غربی در سطح 01/0 درصد معنی‌دار شده است. درمجموع با توجه به سناریوهای مختلف، در بیشتر پهنه موردمطالعه روند بارش تا پایان قرن 21 کاهشی است و لازم است مسئولان و برنامه ریزان راهکارهای لازم جهت سازگاری با تغییرات اقلیمی حاصل را اتخاذ نمایند. |
| format | Article |
| id | doaj-art-86511c691257498495c192eab635cc40 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2024-03-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-86511c691257498495c192eab635cc402025-01-21T06:39:16ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762024-03-0113117319410.22067/geoeh.2022.76646.122343853پیشنگری بارش با استفاده از مدلهای CMIP6 تا پایان قرن 21 در شمال غرب ایرانبهروز ساری صراف0هاشم رستم زاده1نبی محمدی2استاد آب‌وهواشناسی، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایراناستادیار آب‌وهواشناسی، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایراندکتری آب‌وهواشناسی، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایرانبارش اصلیترین جزء چرخه هیدرولوژی است که در بسیاری از مطالعات ازجمله مدیریت سیستم‌های آبیاری و زهکشی، عملکرد محصولات کشاورزی، مطالعات زیست‌محیطی، سیلاب، خشکسالی و غیره از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا در این پژوهش به ارزیابی 7 مدل GCMs از CMIP6 در شبیهسازی بارش و پیشنگری تغییرات بارش در شمال غرب ایران تحت سه سناریوی واداشت اجتماعی-اقتصادی (SSP) در سه دوره (2050-2021، 2080-2051، 2100-2081) نسبت به دوره پایه (2014-1985) پرداخته شد. روند تغییرات بارش با استفاده از آزمون من کندال و تخمینگر شیب سن محاسبه گردید. جهت مقیاس کاهی دادههای GCMs نیز از رویکرد مقیاس بندی خطی (LSBC) استفاده شد و صحت سنجی مدلهای مختلف با استفاده از سنجههای متداول آماری، RMSE، MAE و R2 ارزیابی گردید. نتایج حاصل از ارزیابی عملکرد مدلهای CMIP6 نشان داد که از میان مدلهای موردبررسی، مدل MPI-ESM1-2-LR با متوسط R2 برابر با 86/0 و RMSE برابر با 7/19 در سطح منطقه از دقت بیشتری نسبت به سایر مدلها در شبیهسازی بارش برخوردار است. نتایج حاصل از پیشنگری تغییرات بارش نیز نشان داد بارش بر اساس سناریوی SSP1-2.6 در هر سه دوره آینده و به‌طور متوسط تا پایان قرن 21 به میزان 6/2 درصد افزایش پیدا خواهد کرد و در بیشتر ایستگاهها در سطح 01/0 درصد معنی‌دار شده است؛ اما بر اساس سناریوهای SSP3-7.0 و SSP5-8.5 میزان بارش تا پایان قرن 21 به ترتیب 5/14 و 6/3 درصد کاهش پیدا خواهد کرد که بیشترین میزان کاهش آن نیز مربوط به مناطق پر بارش در جنوب غرب منطقه است. میزان کاهش در مناطق غربی و جنوب غربی در سطح 01/0 درصد معنی‌دار شده است. درمجموع با توجه به سناریوهای مختلف، در بیشتر پهنه موردمطالعه روند بارش تا پایان قرن 21 کاهشی است و لازم است مسئولان و برنامه ریزان راهکارهای لازم جهت سازگاری با تغییرات اقلیمی حاصل را اتخاذ نمایند.https://geoeh.um.ac.ir/article_43853_3d6e2e991a47f91eaf10ae0cb3c02541.pdfبارشتغییر اقلیمشمال غربمقیاس بندی خطیsspscmip6 |
| spellingShingle | بهروز ساری صراف هاشم رستم زاده نبی محمدی پیشنگری بارش با استفاده از مدلهای CMIP6 تا پایان قرن 21 در شمال غرب ایران جغرافیا و مخاطرات محیطی بارش تغییر اقلیم شمال غرب مقیاس بندی خطی ssps cmip6 |
| title | پیشنگری بارش با استفاده از مدلهای CMIP6 تا پایان قرن 21 در شمال غرب ایران |
| title_full | پیشنگری بارش با استفاده از مدلهای CMIP6 تا پایان قرن 21 در شمال غرب ایران |
| title_fullStr | پیشنگری بارش با استفاده از مدلهای CMIP6 تا پایان قرن 21 در شمال غرب ایران |
| title_full_unstemmed | پیشنگری بارش با استفاده از مدلهای CMIP6 تا پایان قرن 21 در شمال غرب ایران |
| title_short | پیشنگری بارش با استفاده از مدلهای CMIP6 تا پایان قرن 21 در شمال غرب ایران |
| title_sort | پیشنگری بارش با استفاده از مدلهای cmip6 تا پایان قرن 21 در شمال غرب ایران |
| topic | بارش تغییر اقلیم شمال غرب مقیاس بندی خطی ssps cmip6 |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_43853_3d6e2e991a47f91eaf10ae0cb3c02541.pdf |
| work_keys_str_mv | AT bhrwzsạryṣrạf pysẖngrybạrsẖbạạstfạdhạzmdlhạycmip6tạpạyạnqrn21drsẖmạlgẖrbạyrạn AT hạsẖmrstmzạdh pysẖngrybạrsẖbạạstfạdhạzmdlhạycmip6tạpạyạnqrn21drsẖmạlgẖrbạyrạn AT nbymḥmdy pysẖngrybạrsẖbạạstfạdhạzmdlhạycmip6tạpạyạnqrn21drsẖmạlgẖrbạyrạn |