Çin'in Sosyal Kredi Sistemi: Veri Odaklı Toplumda Ahlaki Yönetimin İnşası
1978'de ekonomisini dışa açmaya ve reform yapmaya başladıktan sonra Çin, yolsuzlukta belirgin bir kötüleşme yaşamıştır. Çin'deki yolsuzluğun yaygın etkisi vatandaşlara endişe vermektedir. Bu bağlamda, 2014 yılında Devlet Konseyi tarafından resmi olarak çıkarılan ve hızla gelişmeye devam ed...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
2022-01-01
|
| Series: | Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1984749 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832570612186349568 |
|---|---|
| author | Özlem Zerrin Keyvan |
| author_facet | Özlem Zerrin Keyvan |
| author_sort | Özlem Zerrin Keyvan |
| collection | DOAJ |
| description | 1978'de ekonomisini dışa açmaya ve reform yapmaya başladıktan sonra Çin, yolsuzlukta belirgin bir kötüleşme yaşamıştır. Çin'deki yolsuzluğun yaygın etkisi vatandaşlara endişe vermektedir. Bu bağlamda, 2014 yılında Devlet Konseyi tarafından resmi olarak çıkarılan ve hızla gelişmeye devam eden sosyal kredi sistemi, Çin toplumunun tamamının dürüstlüğünü, samimiyetini, güven düzeyini artırmak için büyük veriden yararlanmayı, ciddi güven kırılmasının önlenmesi için ortak ceza mekanizması oluşturmayı amaçlamaktadır. Sistem, bireylerini, işletmelerini, devlet şubelerini ve sivil toplum kuruluşlarını izler ve araştırır ve davranış verilerine göre güvenilir veya güvenilmez olarak sınıflandırır. Bu sistem, ödül ve ceza mekanizmalarını destekleyen kara liste ve kırmızı liste sistemlerinden oluşmaktadır. Gerçekten de, veriye dayalı sistem, kara listelerde yer alan bireylerin ve işletmelerin adlandırılmasını ve utandırılmasını alenen teşvik etmiştir. Sosyal kredi sistemi kapsamında, yerel yönetimler 2017 yılında büyük ölçüde kendi model şehir pilot projelerini tasarlamıştır. Model şehirler kendi farklı sistemlerini hayata geçirmek için seçilmiştir. Bu nedenle genel bir kural çerçevesi yoktur. Şimdiye kadar, batılı gözlemciler ve medya, sosyal kredi sistemini mahremiyet için bir tehdit olarak tanımlamış ve Orwellci bir proje olarak nitelendirmiştir. Öte yandan Çin halkı, sistemi uzun süredir artan yolsuzluk skandallarına iyi bir yanıt olarak algılamıştır. Çinli liderler ayrıca, Partinin meşruiyetini yolsuzlukla mücadeledeki etkinliğine bağlayarak skandallarla ilgili endişelerini derinden dile getirmişlerdir. Ancak günün sonunda, hala yapım aşamasında olan bu sistemin etkinliği optimal olmaktan uzak görünmektedir. Bu bağlamda, bu makale sosyal kredi sisteminin sürecini incelemeyi amaçlamaktadır. Bulgulara dayanarak, makale sosyal kredi sisteminin ahlaki avantaj ve dezavantajlarını daha da vurgulamaktadır. Buna karşılık, bu makale, Çin sosyal kredi sisteminin sonuçlarını, sürecini, algılarını ve veriye dayalı sistemini daha iyi anlamak için analize genel bir bakış sunmaktadır. Bu bağlamda makalenin temel araştırma soruları sosyal kredi sisteminin nasıl ortaya çıktığı ve Çin toplumuna nasıl uyum sağladığıdır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-13ffb281e074446ebc53dd952fef90c0 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1303-1279 |
| language | English |
| publishDate | 2022-01-01 |
| publisher | Sivas Cumhuriyet Üniversitesi |
| record_format | Article |
| series | Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi |
| spelling | doaj-art-13ffb281e074446ebc53dd952fef90c02025-02-02T14:34:00ZengSivas Cumhuriyet ÜniversitesiCumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi1303-12792022-01-0123114316610.37880/cumuiibf.9980522057Çin'in Sosyal Kredi Sistemi: Veri Odaklı Toplumda Ahlaki Yönetimin İnşasıÖzlem Zerrin Keyvan0https://orcid.org/0000-0003-2072-3655Hacettepe Üniversitesi1978'de ekonomisini dışa açmaya ve reform yapmaya başladıktan sonra Çin, yolsuzlukta belirgin bir kötüleşme yaşamıştır. Çin'deki yolsuzluğun yaygın etkisi vatandaşlara endişe vermektedir. Bu bağlamda, 2014 yılında Devlet Konseyi tarafından resmi olarak çıkarılan ve hızla gelişmeye devam eden sosyal kredi sistemi, Çin toplumunun tamamının dürüstlüğünü, samimiyetini, güven düzeyini artırmak için büyük veriden yararlanmayı, ciddi güven kırılmasının önlenmesi için ortak ceza mekanizması oluşturmayı amaçlamaktadır. Sistem, bireylerini, işletmelerini, devlet şubelerini ve sivil toplum kuruluşlarını izler ve araştırır ve davranış verilerine göre güvenilir veya güvenilmez olarak sınıflandırır. Bu sistem, ödül ve ceza mekanizmalarını destekleyen kara liste ve kırmızı liste sistemlerinden oluşmaktadır. Gerçekten de, veriye dayalı sistem, kara listelerde yer alan bireylerin ve işletmelerin adlandırılmasını ve utandırılmasını alenen teşvik etmiştir. Sosyal kredi sistemi kapsamında, yerel yönetimler 2017 yılında büyük ölçüde kendi model şehir pilot projelerini tasarlamıştır. Model şehirler kendi farklı sistemlerini hayata geçirmek için seçilmiştir. Bu nedenle genel bir kural çerçevesi yoktur. Şimdiye kadar, batılı gözlemciler ve medya, sosyal kredi sistemini mahremiyet için bir tehdit olarak tanımlamış ve Orwellci bir proje olarak nitelendirmiştir. Öte yandan Çin halkı, sistemi uzun süredir artan yolsuzluk skandallarına iyi bir yanıt olarak algılamıştır. Çinli liderler ayrıca, Partinin meşruiyetini yolsuzlukla mücadeledeki etkinliğine bağlayarak skandallarla ilgili endişelerini derinden dile getirmişlerdir. Ancak günün sonunda, hala yapım aşamasında olan bu sistemin etkinliği optimal olmaktan uzak görünmektedir. Bu bağlamda, bu makale sosyal kredi sisteminin sürecini incelemeyi amaçlamaktadır. Bulgulara dayanarak, makale sosyal kredi sisteminin ahlaki avantaj ve dezavantajlarını daha da vurgulamaktadır. Buna karşılık, bu makale, Çin sosyal kredi sisteminin sonuçlarını, sürecini, algılarını ve veriye dayalı sistemini daha iyi anlamak için analize genel bir bakış sunmaktadır. Bu bağlamda makalenin temel araştırma soruları sosyal kredi sisteminin nasıl ortaya çıktığı ve Çin toplumuna nasıl uyum sağladığıdır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1984749sosyal kredi sistemiderecelendirme sistemleriçinkrediveri gözetimsocial credit systemrating systemschinacreditdata surveillance |
| spellingShingle | Özlem Zerrin Keyvan Çin'in Sosyal Kredi Sistemi: Veri Odaklı Toplumda Ahlaki Yönetimin İnşası Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi sosyal kredi sistemi derecelendirme sistemleri çin kredi veri gözetim social credit system rating systems china credit data surveillance |
| title | Çin'in Sosyal Kredi Sistemi: Veri Odaklı Toplumda Ahlaki Yönetimin İnşası |
| title_full | Çin'in Sosyal Kredi Sistemi: Veri Odaklı Toplumda Ahlaki Yönetimin İnşası |
| title_fullStr | Çin'in Sosyal Kredi Sistemi: Veri Odaklı Toplumda Ahlaki Yönetimin İnşası |
| title_full_unstemmed | Çin'in Sosyal Kredi Sistemi: Veri Odaklı Toplumda Ahlaki Yönetimin İnşası |
| title_short | Çin'in Sosyal Kredi Sistemi: Veri Odaklı Toplumda Ahlaki Yönetimin İnşası |
| title_sort | cin in sosyal kredi sistemi veri odakli toplumda ahlaki yonetimin insasi |
| topic | sosyal kredi sistemi derecelendirme sistemleri çin kredi veri gözetim social credit system rating systems china credit data surveillance |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1984749 |
| work_keys_str_mv | AT ozlemzerrinkeyvan cininsosyalkredisistemiveriodaklıtoplumdaahlakiyonetimininsası |