I. Yazdegerd, Aziz Marutha ve Sâsânî Kralının Değişen İmgeleri
Bu çalışma, I. Yazdegerd’in (Yazdekert, 399-420) Doğu Roma İmparatorluğu ve Sâsânî İran’ında yaşayan Hristiyanlar ile inanç bağlamında kurduğu ilişkileri ele almaktadır. Makalede ilk önce Roma İmparatoru Arcadius’un yaşı küçük olan oğlu II. Theodosius’un koruyuculuğunu I. Ya...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Türk Tarih Kurumu
2024-12-01
|
| Series: | Belleten |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.37879/ttkbelleten.1597367 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841545398665084928 |
|---|---|
| author | Murat Tural |
| author_facet | Murat Tural |
| author_sort | Murat Tural |
| collection | DOAJ |
| description |
Bu çalışma, I. Yazdegerd’in (Yazdekert, 399-420) Doğu Roma İmparatorluğu ve Sâsânî İran’ında yaşayan Hristiyanlar ile inanç bağlamında kurduğu ilişkileri ele almaktadır. Makalede ilk önce Roma İmparatoru Arcadius’un yaşı küçük olan oğlu II. Theodosius’un koruyuculuğunu I. Yazdegerd’e emanet etmesiyle ilgili kaynaklarda bulunan bilgiler incelenmiştir. Ardından iki tarafın dostane seyreden ilişkilerinde Maiperkat piskoposu Marutha’nın nasıl bir rol üstlendiği tetkik edilmiş ve İran coğrafyasında Doğu Süryânî Kilisesi’nin kurumsallaşması yolunda önemli bir merhale olan Mār İshak Sinodu’nun (410) ehemmiyeti üzerinde durulmuştur. II. Theodosius ile birlikte Martyropolis’in inşasına katkı sunan I. Yazdegerd’in Hristiyanlık karşıtı bazı hareketlere yönelmesi onun dâhili siyasette birtakım problemlerle karşılaştığını düşündürmektedir. Hükümdarlığı süresince pragmatik politikalara ağırlık veren I. Yazdegerd, Pers Şehidi Anlatıları’na (Pers Şehidi İşleri) itibar edilirse Mecûsî din adamları ve soyluların tahrikleri sonucunda özellikle Mecûsîlik aleyhtarlığında ileri giden bazı Hristiyanları cezalandırma yoluna başvurmuştur. Pers Şehidi Anlatıları’nın Sâsânî tebaası durumundaki Hristiyanları takip edebilmek noktasında çağdaş bir tanıklık sunup sunmayacağı son yirmi yıldır tartışılmaktadır. Makalede dinî ve edebî yönü ağır basan bu son kaynak türü, kilise tarihçisi Theodoretus’un kayıtlarıyla birlikte I. Yazdegerd’in saltanat yıllarını aydınlatmak üzere kullanılmıştır. Diğer taraftan I. Yazdegerd Arap-İran tarihyazımında neredeyse istisnasız bir şekilde “günahkâr” olarak anılır. Bu söz birliği, bahsi geçen kayıtlara rağmen I. Yazdegerd’i Hristiyanları kovuşturan bir kral olarak kabul etmeyi güçleştirmektedir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-f3e4686d32f445c7ac10f7888f35ebfb |
| institution | Kabale University |
| issn | 0041-4255 |
| language | English |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | Türk Tarih Kurumu |
| record_format | Article |
| series | Belleten |
| spelling | doaj-art-f3e4686d32f445c7ac10f7888f35ebfb2025-01-12T07:21:27ZengTürk Tarih KurumuBelleten0041-42552024-12-018831369773010.37879/ttkbelleten.1597367 I. Yazdegerd, Aziz Marutha ve Sâsânî Kralının Değişen İmgeleri Murat Tural0https://orcid.org/0000-0002-1361-4656ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ Bu çalışma, I. Yazdegerd’in (Yazdekert, 399-420) Doğu Roma İmparatorluğu ve Sâsânî İran’ında yaşayan Hristiyanlar ile inanç bağlamında kurduğu ilişkileri ele almaktadır. Makalede ilk önce Roma İmparatoru Arcadius’un yaşı küçük olan oğlu II. Theodosius’un koruyuculuğunu I. Yazdegerd’e emanet etmesiyle ilgili kaynaklarda bulunan bilgiler incelenmiştir. Ardından iki tarafın dostane seyreden ilişkilerinde Maiperkat piskoposu Marutha’nın nasıl bir rol üstlendiği tetkik edilmiş ve İran coğrafyasında Doğu Süryânî Kilisesi’nin kurumsallaşması yolunda önemli bir merhale olan Mār İshak Sinodu’nun (410) ehemmiyeti üzerinde durulmuştur. II. Theodosius ile birlikte Martyropolis’in inşasına katkı sunan I. Yazdegerd’in Hristiyanlık karşıtı bazı hareketlere yönelmesi onun dâhili siyasette birtakım problemlerle karşılaştığını düşündürmektedir. Hükümdarlığı süresince pragmatik politikalara ağırlık veren I. Yazdegerd, Pers Şehidi Anlatıları’na (Pers Şehidi İşleri) itibar edilirse Mecûsî din adamları ve soyluların tahrikleri sonucunda özellikle Mecûsîlik aleyhtarlığında ileri giden bazı Hristiyanları cezalandırma yoluna başvurmuştur. Pers Şehidi Anlatıları’nın Sâsânî tebaası durumundaki Hristiyanları takip edebilmek noktasında çağdaş bir tanıklık sunup sunmayacağı son yirmi yıldır tartışılmaktadır. Makalede dinî ve edebî yönü ağır basan bu son kaynak türü, kilise tarihçisi Theodoretus’un kayıtlarıyla birlikte I. Yazdegerd’in saltanat yıllarını aydınlatmak üzere kullanılmıştır. Diğer taraftan I. Yazdegerd Arap-İran tarihyazımında neredeyse istisnasız bir şekilde “günahkâr” olarak anılır. Bu söz birliği, bahsi geçen kayıtlara rağmen I. Yazdegerd’i Hristiyanları kovuşturan bir kral olarak kabul etmeyi güçleştirmektedir.https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.37879/ttkbelleten.1597367 |
| spellingShingle | Murat Tural I. Yazdegerd, Aziz Marutha ve Sâsânî Kralının Değişen İmgeleri Belleten |
| title |
I. Yazdegerd, Aziz Marutha ve Sâsânî Kralının Değişen İmgeleri
|
| title_full |
I. Yazdegerd, Aziz Marutha ve Sâsânî Kralının Değişen İmgeleri
|
| title_fullStr |
I. Yazdegerd, Aziz Marutha ve Sâsânî Kralının Değişen İmgeleri
|
| title_full_unstemmed |
I. Yazdegerd, Aziz Marutha ve Sâsânî Kralının Değişen İmgeleri
|
| title_short |
I. Yazdegerd, Aziz Marutha ve Sâsânî Kralının Değişen İmgeleri
|
| title_sort | i yazdegerd aziz marutha ve sasani kralinin degisen imgeleri |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.37879/ttkbelleten.1597367 |
| work_keys_str_mv | AT murattural iyazdegerdazizmaruthavesasanikralınındegisenimgeleri |