بررسی خصوصیات شیمیایی و کانی شناسی گرد و غبار ورودی به شمال شرق ایران و پتانسیل بیماری زایی آن

پدیده گرد و غبار یکی از مهم­ترین مخاطرات طبیعی جهان بخصوص در حاشیه بیابان­ها و اقلیم خشک و نیمه خشک است. در فصل تابستان، طوفان‌های گرد و غبار ناشی از وزش بادهای صدو بیست که از بیابان قره‌قوم در جنوب ترکمنستان و بعضاً بستر خشک دریاچه آرال سرچشمه می­گیرند، بخش شمال شرقی ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهند...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: ملیحه باغی, علیرضا راشکی, محمدحسین محمودی قرائی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2020-05-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_34018_fb5ab43e901e8bf8b4fd181c12033c03.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591414243885056
author ملیحه باغی
علیرضا راشکی
محمدحسین محمودی قرائی
author_facet ملیحه باغی
علیرضا راشکی
محمدحسین محمودی قرائی
author_sort ملیحه باغی
collection DOAJ
description پدیده گرد و غبار یکی از مهم­ترین مخاطرات طبیعی جهان بخصوص در حاشیه بیابان­ها و اقلیم خشک و نیمه خشک است. در فصل تابستان، طوفان‌های گرد و غبار ناشی از وزش بادهای صدو بیست که از بیابان قره‌قوم در جنوب ترکمنستان و بعضاً بستر خشک دریاچه آرال سرچشمه می­گیرند، بخش شمال شرقی ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهند و شرایط زیست ساکنان این مناطق را به مخاطره می‌اندازند. به‌منظور درک تأثیر گردوغبار بر سلامت، خصوصیات شیمیایی گردوغبار ورودی به این مناطق مورد بررسی قرارگرفته است. بدین منظور اقدام به نصب نمونه بردار در مرز ایران و ترکمنستان (سرخس) و ایران و افغانستان (تایباد) گردید و نمونه برداری از تیر تا مهرماه 1396 به صورت ماهانه انجام گرفت و خصوصیات کانی‌شناسی و شیمیایی گرد و غبار با استفاده از روش‌های ICP و XRD انجام گرفت. نتایج نشان داد که در بین عناصر اصلی کلسیم، آلومینیم و سیلیسیم به ترتیب درصد بیشتری داشته و مقدار قابل توجهی از عناصر کمیاب B، S، Ba و Sr نسبت به دیگر عناصر در منطقه وجود دارند. کانی­های کوارتز، کلسیت، دولومیت و مونت­موریلونیت درصد بیشتری را نسبت به کانی­های دیگر در بین نمونه­های مورد مطالعه به خود اختصاص داده­اند. وجود عناصر سنگین نظیر آرسنیک، سرب، تنگستن، کادمیوم وآهن در نمونه­های گرد و غبار در غلظت­های بالا احتمال بروز سینوزیت، برونشیت، آسم و آلرژی و صدمه به عملکرد دفاعی ماکروفاژها که منجر به افزایش عفونت­های بیمارستانی می­گردد را افزایش می­دهد.
format Article
id doaj-art-f1cc3ad49f114377ba3328b19444d723
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2020-05-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-f1cc3ad49f114377ba3328b19444d7232025-01-22T12:11:50ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762020-05-019113915310.22067/geo.v0i0.7999334018بررسی خصوصیات شیمیایی و کانی شناسی گرد و غبار ورودی به شمال شرق ایران و پتانسیل بیماری زایی آنملیحه باغی0علیرضا راشکی1محمدحسین محمودی قرائی2دانشگاه فردوسی مشهددانشگاه فردوسی مشهددانشگاه فردوسی مشهدپدیده گرد و غبار یکی از مهم­ترین مخاطرات طبیعی جهان بخصوص در حاشیه بیابان­ها و اقلیم خشک و نیمه خشک است. در فصل تابستان، طوفان‌های گرد و غبار ناشی از وزش بادهای صدو بیست که از بیابان قره‌قوم در جنوب ترکمنستان و بعضاً بستر خشک دریاچه آرال سرچشمه می­گیرند، بخش شمال شرقی ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهند و شرایط زیست ساکنان این مناطق را به مخاطره می‌اندازند. به‌منظور درک تأثیر گردوغبار بر سلامت، خصوصیات شیمیایی گردوغبار ورودی به این مناطق مورد بررسی قرارگرفته است. بدین منظور اقدام به نصب نمونه بردار در مرز ایران و ترکمنستان (سرخس) و ایران و افغانستان (تایباد) گردید و نمونه برداری از تیر تا مهرماه 1396 به صورت ماهانه انجام گرفت و خصوصیات کانی‌شناسی و شیمیایی گرد و غبار با استفاده از روش‌های ICP و XRD انجام گرفت. نتایج نشان داد که در بین عناصر اصلی کلسیم، آلومینیم و سیلیسیم به ترتیب درصد بیشتری داشته و مقدار قابل توجهی از عناصر کمیاب B، S، Ba و Sr نسبت به دیگر عناصر در منطقه وجود دارند. کانی­های کوارتز، کلسیت، دولومیت و مونت­موریلونیت درصد بیشتری را نسبت به کانی­های دیگر در بین نمونه­های مورد مطالعه به خود اختصاص داده­اند. وجود عناصر سنگین نظیر آرسنیک، سرب، تنگستن، کادمیوم وآهن در نمونه­های گرد و غبار در غلظت­های بالا احتمال بروز سینوزیت، برونشیت، آسم و آلرژی و صدمه به عملکرد دفاعی ماکروفاژها که منجر به افزایش عفونت­های بیمارستانی می­گردد را افزایش می­دهد.https://geoeh.um.ac.ir/article_34018_fb5ab43e901e8bf8b4fd181c12033c03.pdfگرد و غبارشمال شرق ایرانسرخسخصوصیات شیمیاییسلامتxrd
spellingShingle ملیحه باغی
علیرضا راشکی
محمدحسین محمودی قرائی
بررسی خصوصیات شیمیایی و کانی شناسی گرد و غبار ورودی به شمال شرق ایران و پتانسیل بیماری زایی آن
جغرافیا و مخاطرات محیطی
گرد و غبار
شمال شرق ایران
سرخس
خصوصیات شیمیایی
سلامت
xrd
title بررسی خصوصیات شیمیایی و کانی شناسی گرد و غبار ورودی به شمال شرق ایران و پتانسیل بیماری زایی آن
title_full بررسی خصوصیات شیمیایی و کانی شناسی گرد و غبار ورودی به شمال شرق ایران و پتانسیل بیماری زایی آن
title_fullStr بررسی خصوصیات شیمیایی و کانی شناسی گرد و غبار ورودی به شمال شرق ایران و پتانسیل بیماری زایی آن
title_full_unstemmed بررسی خصوصیات شیمیایی و کانی شناسی گرد و غبار ورودی به شمال شرق ایران و پتانسیل بیماری زایی آن
title_short بررسی خصوصیات شیمیایی و کانی شناسی گرد و غبار ورودی به شمال شرق ایران و پتانسیل بیماری زایی آن
title_sort بررسی خصوصیات شیمیایی و کانی شناسی گرد و غبار ورودی به شمال شرق ایران و پتانسیل بیماری زایی آن
topic گرد و غبار
شمال شرق ایران
سرخس
خصوصیات شیمیایی
سلامت
xrd
url https://geoeh.um.ac.ir/article_34018_fb5ab43e901e8bf8b4fd181c12033c03.pdf
work_keys_str_mv AT mlyḥhbạgẖy brrsykẖṣwṣyạtsẖymyạyywḵạnysẖnạsygrdwgẖbạrwrwdybhsẖmạlsẖrqạyrạnwptạnsylbymạryzạyyận
AT ʿlyrḍạrạsẖḵy brrsykẖṣwṣyạtsẖymyạyywḵạnysẖnạsygrdwgẖbạrwrwdybhsẖmạlsẖrqạyrạnwptạnsylbymạryzạyyận
AT mḥmdḥsynmḥmwdyqrạỷy brrsykẖṣwṣyạtsẖymyạyywḵạnysẖnạsygrdwgẖbạrwrwdybhsẖmạlsẖrqạyrạnwptạnsylbymạryzạyyận