خوشه‌‏بندی کشورهای هدف صادرات گُل محمدی و فرآورده‌های آن از ایران

به باور کارشناسان، گرچه ایران بزرگ‏ترین تولیدکننده گل محمدی در جهان است، اما در بازار جهانی صادرات اسانس و فرآورده‌­های آن چندان جایگاهی ندارد. بخش اعظم گل محمدی تولیدی در ایران به‏‌صورت گلاب و گل و گلبرگ تازه و خشـک در داخل و خارج کشـور بـه مصرف مـی­‌رسـد، در حالی که سودآوری در تولید و صادرات اسانس...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: ابوالفضل محمودی, مجید مطلبی گرکانی, رویا محمدزاده
Format: Article
Language:fas
Published: Agricultural Planning, Economics, and Rural Development Research Institute (APERDRI) 2024-08-01
Series:اقتصاد کشاورزی و توسعه
Subjects:
Online Access:http://aead.agri-peri.ac.ir/article_131234_3f7d60ad716c39a6a5f47641fd8183e2.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1846113033324068864
author ابوالفضل محمودی
مجید مطلبی گرکانی
رویا محمدزاده
author_facet ابوالفضل محمودی
مجید مطلبی گرکانی
رویا محمدزاده
author_sort ابوالفضل محمودی
collection DOAJ
description به باور کارشناسان، گرچه ایران بزرگ‏ترین تولیدکننده گل محمدی در جهان است، اما در بازار جهانی صادرات اسانس و فرآورده‌­های آن چندان جایگاهی ندارد. بخش اعظم گل محمدی تولیدی در ایران به‏‌صورت گلاب و گل و گلبرگ تازه و خشـک در داخل و خارج کشـور بـه مصرف مـی­‌رسـد، در حالی که سودآوری در تولید و صادرات اسانس و عطریات و نیز فرآورده­‌های آرایشی و بهداشتی گل محمدی است. از این‏‌رو، در مطالعه حاضر، پس از محاسبه شاخص‌­های سهم بازار، اندازه بازار، استمرار واردات، قیمت صادراتی، شاخص هرفیندال- هیرشمن و ریسک قیمت صادراتی، کشورهای هدف با بهره­‌گیری از خوشه‌‏بندی K میانگین، بر اساس درجه تشابه با شاخص‌­های یادشده بررسی شدند. داده‌­های مورد نیاز تحقیق برای دوره 1400-1391 از گمرک جمهوری اسلامی ایران جمع­‌آوری شد. بر اساس نتایج پژوهش، کشورهای واردکننده گُل محمدی در پنج خوشه گروه­‌بندی شدند. کشورهای واردکننده گلاب ایران نیز از نظر شباهت با شاخص­‌های یادشده، در پنج خوشه و کشورهای واردکننده اسانس گُل محمدی ایران در چهار خوشه جای گرفتند. بدیهی است که هرگونه برنامه‌ریزی برای حفظ بازارهای هدف، کاهش ریسک قیمت صادراتی و استمرار درآمدی و همچنین، افزایش سهم بازار صادراتی ایران نیازمند توجه به سیاست­گذاری سازگار برای کشورهای واقع در هر خوشه است. البته، اولویت صادرات به کشورهای هدف از خوشه اول آغاز می‏‌شود و سپس، به خوشه‌های بعدی توسعه می­‌یابد. در نهایت نیز با توجه به یافته­‌های تحقیق، پیشنهاد می­‌شود که سیاست توسعه صادرات اسانس گل محمدی و صنایع تکمیلی وابسته به آن مد نظر سیاست‏گذاران قرار گیرد.
format Article
id doaj-art-ed2f79014d664928815a971b7dc33461
institution Kabale University
issn 1022-4211
2645-6443
language fas
publishDate 2024-08-01
publisher Agricultural Planning, Economics, and Rural Development Research Institute (APERDRI)
record_format Article
series اقتصاد کشاورزی و توسعه
spelling doaj-art-ed2f79014d664928815a971b7dc334612024-12-22T09:34:00ZfasAgricultural Planning, Economics, and Rural Development Research Institute (APERDRI)اقتصاد کشاورزی و توسعه1022-42112645-64432024-08-0132211114210.30490/aead.2024.363270.1545131234خوشه‌‏بندی کشورهای هدف صادرات گُل محمدی و فرآورده‌های آن از ایرانابوالفضل محمودی0مجید مطلبی گرکانی1رویا محمدزاده2دانشیار اقتصاد کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایراندانش‌آموختة اقتصاد کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایراندانش آموخته اقتصاد کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایرانبه باور کارشناسان، گرچه ایران بزرگ‏ترین تولیدکننده گل محمدی در جهان است، اما در بازار جهانی صادرات اسانس و فرآورده‌­های آن چندان جایگاهی ندارد. بخش اعظم گل محمدی تولیدی در ایران به‏‌صورت گلاب و گل و گلبرگ تازه و خشـک در داخل و خارج کشـور بـه مصرف مـی­‌رسـد، در حالی که سودآوری در تولید و صادرات اسانس و عطریات و نیز فرآورده­‌های آرایشی و بهداشتی گل محمدی است. از این‏‌رو، در مطالعه حاضر، پس از محاسبه شاخص‌­های سهم بازار، اندازه بازار، استمرار واردات، قیمت صادراتی، شاخص هرفیندال- هیرشمن و ریسک قیمت صادراتی، کشورهای هدف با بهره­‌گیری از خوشه‌‏بندی K میانگین، بر اساس درجه تشابه با شاخص‌­های یادشده بررسی شدند. داده‌­های مورد نیاز تحقیق برای دوره 1400-1391 از گمرک جمهوری اسلامی ایران جمع­‌آوری شد. بر اساس نتایج پژوهش، کشورهای واردکننده گُل محمدی در پنج خوشه گروه­‌بندی شدند. کشورهای واردکننده گلاب ایران نیز از نظر شباهت با شاخص­‌های یادشده، در پنج خوشه و کشورهای واردکننده اسانس گُل محمدی ایران در چهار خوشه جای گرفتند. بدیهی است که هرگونه برنامه‌ریزی برای حفظ بازارهای هدف، کاهش ریسک قیمت صادراتی و استمرار درآمدی و همچنین، افزایش سهم بازار صادراتی ایران نیازمند توجه به سیاست­گذاری سازگار برای کشورهای واقع در هر خوشه است. البته، اولویت صادرات به کشورهای هدف از خوشه اول آغاز می‏‌شود و سپس، به خوشه‌های بعدی توسعه می­‌یابد. در نهایت نیز با توجه به یافته­‌های تحقیق، پیشنهاد می­‌شود که سیاست توسعه صادرات اسانس گل محمدی و صنایع تکمیلی وابسته به آن مد نظر سیاست‏گذاران قرار گیرد.http://aead.agri-peri.ac.ir/article_131234_3f7d60ad716c39a6a5f47641fd8183e2.pdfخوشه‌‏بندیکشورهای هدف صادراتگل محمّدیگلاباسانس
spellingShingle ابوالفضل محمودی
مجید مطلبی گرکانی
رویا محمدزاده
خوشه‌‏بندی کشورهای هدف صادرات گُل محمدی و فرآورده‌های آن از ایران
اقتصاد کشاورزی و توسعه
خوشه‌‏بندی
کشورهای هدف صادرات
گل محمّدی
گلاب
اسانس
title خوشه‌‏بندی کشورهای هدف صادرات گُل محمدی و فرآورده‌های آن از ایران
title_full خوشه‌‏بندی کشورهای هدف صادرات گُل محمدی و فرآورده‌های آن از ایران
title_fullStr خوشه‌‏بندی کشورهای هدف صادرات گُل محمدی و فرآورده‌های آن از ایران
title_full_unstemmed خوشه‌‏بندی کشورهای هدف صادرات گُل محمدی و فرآورده‌های آن از ایران
title_short خوشه‌‏بندی کشورهای هدف صادرات گُل محمدی و فرآورده‌های آن از ایران
title_sort خوشه‌‏بندی کشورهای هدف صادرات گُل محمدی و فرآورده‌های آن از ایران
topic خوشه‌‏بندی
کشورهای هدف صادرات
گل محمّدی
گلاب
اسانس
url http://aead.agri-peri.ac.ir/article_131234_3f7d60ad716c39a6a5f47641fd8183e2.pdf
work_keys_str_mv AT ạbwạlfḍlmḥmwdy kẖwsẖhbndyḵsẖwrhạyhdfṣạdrạtgulmḥmdywfrậwrdhhạyậnạzạyrạn
AT mjydmṭlbygrḵạny kẖwsẖhbndyḵsẖwrhạyhdfṣạdrạtgulmḥmdywfrậwrdhhạyậnạzạyrạn
AT rwyạmḥmdzạdh kẖwsẖhbndyḵsẖwrhạyhdfṣạdrạtgulmḥmdywfrậwrdhhạyậnạzạyrạn