اثر آرسنیک وکود زیستی فسفاته بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توده بومی نعنا سبز(Mentha spicata L.)
چکیدهسابقه و هدف: امروزه آلودگی خاک به عناصر سنگین یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی در اکوسیستم‌های زراعی و باغی محسوب می‌شود. نعنا سبز به عنوان یک سبزی و گیاه دارویی به صورت مستقیم و غیر مستقیم در سبد غذایی افراد جامعه قرار دارد. کشت این گیاه در زمین‌های آلوده به فلزات سنگین و یا در مزارع سبزی با آب‌ه...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-03-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5483_7880e306282a83b6245b9e3c920f8715.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586613643804672 |
|---|---|
| author | جمال حکمتی یوسف حمیداوغلی بهروز اسماعیل پور محمود قاسم نژاد |
| author_facet | جمال حکمتی یوسف حمیداوغلی بهروز اسماعیل پور محمود قاسم نژاد |
| author_sort | جمال حکمتی |
| collection | DOAJ |
| description | چکیدهسابقه و هدف: امروزه آلودگی خاک به عناصر سنگین یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی در اکوسیستم‌های زراعی و باغی محسوب می‌شود. نعنا سبز به عنوان یک سبزی و گیاه دارویی به صورت مستقیم و غیر مستقیم در سبد غذایی افراد جامعه قرار دارد. کشت این گیاه در زمین‌های آلوده به فلزات سنگین و یا در مزارع سبزی با آب‌های نامتعارف، فاضلاب‌ها و پساب کارخانه‌ها و واحدهای صنعتی، نه تنها موجب افزایش تجمع عناصر سنگین و به ویژه آرسنیک در گیاه می‌شود بلکه روی خصوصیات رشدی گیاهان وسلامتی افراد مصرف‌کننده تاثیر دارد. بر این اساس تحقیق حاضر برای ارزیابی تأثیر کود زیستی فسفاته در کاهش سمّیت فلز سنگین آرسنیک بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاه نعنا سبز انجام شد.مواد و روش‌ها: در این پژوهش، تاثیر کود زیستی فسفاته در افزایش تحمل به تنش آرسنیک در نعناع سبز، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شش تکرار در گلخانه گروه علوم باغبانی دانشگاه گیلان ارزیابی شد. فاکتورها شامل سطوح مختلف آرسنیک (صفر، 50 و 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) و کود زیستی فسفاته (صفر و نیم میلی‌گرم از کود زیستی فسفاته) بود. داده‌برداری از گیاهان حدود دو ماه بعد از کاشت صورت گرفت و خصوصیات مورفولوژی گیاه (تعداد برگ، تعداد ساقه، ارتفاع بوته، وزن‌تر و خشک اندام هوایی و ریشه، وزن خشک ساقه و سطح برگ اندازه‌گیری شد. ویژگی‌های بیوشیمیایی از جمله محتوای کلروفیل و کاروتنوئیدهای برگ، کربوهیدرات، فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت و پرولین اندازه‌گیری شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که با افزایش غلظت آرسنیک از صفر تا 100 میلی‌گرم در کیلوگرم، مقدار وزن خشک ریشه، وزن تر گیاه، تعداد برگ، میزان کاروتنوئید به ترتیب به 65/2 (گرم)، 8/2 (گرم)، 88/4 (عدد)، 05/2 (میلی‌گرم بر گرم وزن‌تر) واحد کاهش یافت. کاربرد کود زیستی فسفاته نیز باعث افزایش محتوای رطوبت نسبی، وزن تر گیاه، میزان کاروتنوئید برگ شد. مقایسه میانگین اثر متقابل کود زیستی فسفاته × آرسنیک نشان داد که کمترین ارتفاع گیاه، وزن خشک گیاه و سطح برگ مربوط به سطح 100 میلی‌گرم در کیلوگرم آرسنیک و بدون کاربرد کود زیستی به‌ترتیب 28/11 (سانتی‌متر)، 28/8 (گرم)، 052/12 (سانتی‌متر مربع) بود. نتیجه‌گیری: کاربرد کود زیستی فسفاته در مقایسه با شاهد (گیاهانی که در آنها کود استفاده نشده است)، در سطوح مختلف آرسنیک، میزان پرولین، پلی‌فنل اکسیداز، پراکسیداز، کربوهیدرات، کلروفیل کل، کلروفیل a ,b را افزایش و مقدار آرسنیک ریشه و شاخه را کاهش داد. نتایج نشان داد که کود زیستی فسفاته توانسته است تـا حدودی باعث بهبود رشد و افزایش مقاومت گیاهان نعنا سبز نسبت به تنش آرسنیک گردد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-ec7ddcdf41d84fce848dffd3b0974051 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2021-03-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-ec7ddcdf41d84fce848dffd3b09740512025-01-25T06:59:02ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-03-0128112713910.22069/jopp.2021.17481.26145483اثر آرسنیک وکود زیستی فسفاته بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توده بومی نعنا سبز(Mentha spicata L.)جمال حکمتی0یوسف حمیداوغلی1بهروز اسماعیل پور2محمود قاسم نژاد3دانشجوی دکتری گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایراندانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایراندانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشکاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایراناستاد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایرانچکیدهسابقه و هدف: امروزه آلودگی خاک به عناصر سنگین یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی در اکوسیستم‌های زراعی و باغی محسوب می‌شود. نعنا سبز به عنوان یک سبزی و گیاه دارویی به صورت مستقیم و غیر مستقیم در سبد غذایی افراد جامعه قرار دارد. کشت این گیاه در زمین‌های آلوده به فلزات سنگین و یا در مزارع سبزی با آب‌های نامتعارف، فاضلاب‌ها و پساب کارخانه‌ها و واحدهای صنعتی، نه تنها موجب افزایش تجمع عناصر سنگین و به ویژه آرسنیک در گیاه می‌شود بلکه روی خصوصیات رشدی گیاهان وسلامتی افراد مصرف‌کننده تاثیر دارد. بر این اساس تحقیق حاضر برای ارزیابی تأثیر کود زیستی فسفاته در کاهش سمّیت فلز سنگین آرسنیک بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاه نعنا سبز انجام شد.مواد و روش‌ها: در این پژوهش، تاثیر کود زیستی فسفاته در افزایش تحمل به تنش آرسنیک در نعناع سبز، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شش تکرار در گلخانه گروه علوم باغبانی دانشگاه گیلان ارزیابی شد. فاکتورها شامل سطوح مختلف آرسنیک (صفر، 50 و 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) و کود زیستی فسفاته (صفر و نیم میلی‌گرم از کود زیستی فسفاته) بود. داده‌برداری از گیاهان حدود دو ماه بعد از کاشت صورت گرفت و خصوصیات مورفولوژی گیاه (تعداد برگ، تعداد ساقه، ارتفاع بوته، وزن‌تر و خشک اندام هوایی و ریشه، وزن خشک ساقه و سطح برگ اندازه‌گیری شد. ویژگی‌های بیوشیمیایی از جمله محتوای کلروفیل و کاروتنوئیدهای برگ، کربوهیدرات، فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت و پرولین اندازه‌گیری شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که با افزایش غلظت آرسنیک از صفر تا 100 میلی‌گرم در کیلوگرم، مقدار وزن خشک ریشه، وزن تر گیاه، تعداد برگ، میزان کاروتنوئید به ترتیب به 65/2 (گرم)، 8/2 (گرم)، 88/4 (عدد)، 05/2 (میلی‌گرم بر گرم وزن‌تر) واحد کاهش یافت. کاربرد کود زیستی فسفاته نیز باعث افزایش محتوای رطوبت نسبی، وزن تر گیاه، میزان کاروتنوئید برگ شد. مقایسه میانگین اثر متقابل کود زیستی فسفاته × آرسنیک نشان داد که کمترین ارتفاع گیاه، وزن خشک گیاه و سطح برگ مربوط به سطح 100 میلی‌گرم در کیلوگرم آرسنیک و بدون کاربرد کود زیستی به‌ترتیب 28/11 (سانتی‌متر)، 28/8 (گرم)، 052/12 (سانتی‌متر مربع) بود. نتیجه‌گیری: کاربرد کود زیستی فسفاته در مقایسه با شاهد (گیاهانی که در آنها کود استفاده نشده است)، در سطوح مختلف آرسنیک، میزان پرولین، پلی‌فنل اکسیداز، پراکسیداز، کربوهیدرات، کلروفیل کل، کلروفیل a ,b را افزایش و مقدار آرسنیک ریشه و شاخه را کاهش داد. نتایج نشان داد که کود زیستی فسفاته توانسته است تـا حدودی باعث بهبود رشد و افزایش مقاومت گیاهان نعنا سبز نسبت به تنش آرسنیک گردد.https://jopp.gau.ac.ir/article_5483_7880e306282a83b6245b9e3c920f8715.pdfآنزیم‌های آنتی اکسیدانیکلروفیلفلزات سنگینکود زیستی |
| spellingShingle | جمال حکمتی یوسف حمیداوغلی بهروز اسماعیل پور محمود قاسم نژاد اثر آرسنیک وکود زیستی فسفاته بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توده بومی نعنا سبز(Mentha spicata L.) Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī آنزیم‌های آنتی اکسیدانی کلروفیل فلزات سنگین کود زیستی |
| title | اثر آرسنیک وکود زیستی فسفاته بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توده بومی نعنا سبز(Mentha spicata L.) |
| title_full | اثر آرسنیک وکود زیستی فسفاته بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توده بومی نعنا سبز(Mentha spicata L.) |
| title_fullStr | اثر آرسنیک وکود زیستی فسفاته بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توده بومی نعنا سبز(Mentha spicata L.) |
| title_full_unstemmed | اثر آرسنیک وکود زیستی فسفاته بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توده بومی نعنا سبز(Mentha spicata L.) |
| title_short | اثر آرسنیک وکود زیستی فسفاته بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توده بومی نعنا سبز(Mentha spicata L.) |
| title_sort | اثر آرسنیک وکود زیستی فسفاته بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توده بومی نعنا سبز mentha spicata l |
| topic | آنزیم‌های آنتی اکسیدانی کلروفیل فلزات سنگین کود زیستی |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_5483_7880e306282a83b6245b9e3c920f8715.pdf |
| work_keys_str_mv | AT jmạlḥḵmty ạtẖrậrsnyḵwḵwdzystyfsfạthbrwyzẖgyhạyfyzywlwzẖyḵywbywsẖymyạyytwdhbwmynʿnạsbzmenthaspicatal AT ywsfḥmydạwgẖly ạtẖrậrsnyḵwḵwdzystyfsfạthbrwyzẖgyhạyfyzywlwzẖyḵywbywsẖymyạyytwdhbwmynʿnạsbzmenthaspicatal AT bhrwzạsmạʿylpwr ạtẖrậrsnyḵwḵwdzystyfsfạthbrwyzẖgyhạyfyzywlwzẖyḵywbywsẖymyạyytwdhbwmynʿnạsbzmenthaspicatal AT mḥmwdqạsmnzẖạd ạtẖrậrsnyḵwḵwdzystyfsfạthbrwyzẖgyhạyfyzywlwzẖyḵywbywsẖymyạyytwdhbwmynʿnạsbzmenthaspicatal |