Między słowem a obrazem. Dyskurs eseju filmowego

Autor podejmuje próbę uściślenia granic gatunkowych eseju filmowego. Na gruncie badań genologicznych zagadnienie tego nieostrego gatunku nie jest często podejmowane, po części ze względu na jego istotne i rozległe relacje z esejem literackim. Jak zauważa Zając, kwalifikacja konkretnego utworu jako...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Bartosz Zając
Format: Article
Language:English
Published: Institute of Art of the Polish Academy of Sciences 2010-12-01
Series:Kwartalnik Filmowy
Subjects:
Online Access:https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/3020
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832541382079676416
author Bartosz Zając
author_facet Bartosz Zając
author_sort Bartosz Zając
collection DOAJ
description Autor podejmuje próbę uściślenia granic gatunkowych eseju filmowego. Na gruncie badań genologicznych zagadnienie tego nieostrego gatunku nie jest często podejmowane, po części ze względu na jego istotne i rozległe relacje z esejem literackim. Jak zauważa Zając, kwalifikacja konkretnego utworu jako essay-film opiera się zazwyczaj na arbitralnym wyborze kilku cech eseju literackiego i próbie potwierdzenia ich obecności w tekście filmowym. Do tych cech zaliczana jest najczęściej hybrydyczność, autotematyzm, dyskursywność, kolażowość i związane z nią fragmentaryczność oraz subiektywizm. W ten sposób esej staje się bardzo pojemnym „gatunkiem”, do którego można z powodzeniem zaliczyć pokaźną część historii kina niefikcjonalnego, ale także filmy fabularne nowej fali lat 60. Autor prezentuje teoretyczne stanowiska m.in. Phillipa Lopate’a, Billa Nicholsa i Stelli Bruzzi, a swoje rozpoznania dotyczące dyskursywnego charakteru eseju filmowego wspiera analizami filmów, które obszernie wykorzystują komentarz ponadkadrowy, nadając mu funkcję daleką od „objaśniającej”, i których struktura oparta jest na różnych formach dialogu (Pomniki też umierają /1953/ Alaina Resnais i Chrisa Markera, Krew zwierząt /1949/ Georges’a Franju, Méditerranée /1963/ Jean-Daniela Polleta). Autor zaznacza jednak, że w swym artykule podejmuje się zaledwie zilustrowania odmienności praktyk związanych z kształtowaniem dyskursu eseistycznego przez słowo (narrację ponadkadrową), nie zaś ukazania pełnego wachlarza form, które skłonni bylibyśmy uznać za eseistyczne.
format Article
id doaj-art-e793ebef367f483185da294d8ea96f2b
institution Kabale University
issn 0452-9502
2719-2725
language English
publishDate 2010-12-01
publisher Institute of Art of the Polish Academy of Sciences
record_format Article
series Kwartalnik Filmowy
spelling doaj-art-e793ebef367f483185da294d8ea96f2b2025-02-04T08:52:58ZengInstitute of Art of the Polish Academy of SciencesKwartalnik Filmowy0452-95022719-27252010-12-0171-7210.36744/kf.3020Między słowem a obrazem. Dyskurs eseju filmowegoBartosz Zając0Uniwersytet Łódzki Autor podejmuje próbę uściślenia granic gatunkowych eseju filmowego. Na gruncie badań genologicznych zagadnienie tego nieostrego gatunku nie jest często podejmowane, po części ze względu na jego istotne i rozległe relacje z esejem literackim. Jak zauważa Zając, kwalifikacja konkretnego utworu jako essay-film opiera się zazwyczaj na arbitralnym wyborze kilku cech eseju literackiego i próbie potwierdzenia ich obecności w tekście filmowym. Do tych cech zaliczana jest najczęściej hybrydyczność, autotematyzm, dyskursywność, kolażowość i związane z nią fragmentaryczność oraz subiektywizm. W ten sposób esej staje się bardzo pojemnym „gatunkiem”, do którego można z powodzeniem zaliczyć pokaźną część historii kina niefikcjonalnego, ale także filmy fabularne nowej fali lat 60. Autor prezentuje teoretyczne stanowiska m.in. Phillipa Lopate’a, Billa Nicholsa i Stelli Bruzzi, a swoje rozpoznania dotyczące dyskursywnego charakteru eseju filmowego wspiera analizami filmów, które obszernie wykorzystują komentarz ponadkadrowy, nadając mu funkcję daleką od „objaśniającej”, i których struktura oparta jest na różnych formach dialogu (Pomniki też umierają /1953/ Alaina Resnais i Chrisa Markera, Krew zwierząt /1949/ Georges’a Franju, Méditerranée /1963/ Jean-Daniela Polleta). Autor zaznacza jednak, że w swym artykule podejmuje się zaledwie zilustrowania odmienności praktyk związanych z kształtowaniem dyskursu eseistycznego przez słowo (narrację ponadkadrową), nie zaś ukazania pełnego wachlarza form, które skłonni bylibyśmy uznać za eseistyczne. https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/3020esej filmowyPhillip LopateBill NicholsStella Bruzzi
spellingShingle Bartosz Zając
Między słowem a obrazem. Dyskurs eseju filmowego
Kwartalnik Filmowy
esej filmowy
Phillip Lopate
Bill Nichols
Stella Bruzzi
title Między słowem a obrazem. Dyskurs eseju filmowego
title_full Między słowem a obrazem. Dyskurs eseju filmowego
title_fullStr Między słowem a obrazem. Dyskurs eseju filmowego
title_full_unstemmed Między słowem a obrazem. Dyskurs eseju filmowego
title_short Między słowem a obrazem. Dyskurs eseju filmowego
title_sort miedzy slowem a obrazem dyskurs eseju filmowego
topic esej filmowy
Phillip Lopate
Bill Nichols
Stella Bruzzi
url https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/3020
work_keys_str_mv AT bartoszzajac miedzysłowemaobrazemdyskursesejufilmowego