Ewì Gẹ́gẹ́ Bí Ètè Ogun Jíjà Láwùjọ
Oríṣìíríṣìí ète ni àwọn jagunjagun máa ń ṣàmúlò láyé àtijọ́ láti fi ṣẹgun ̀ ọ̀ tá. Díẹ̀ lára àwọn ète wọ̀ nyí ni ìdẹ́ rùbani, olè jíjà, agbára oògùn àti bíba irè oko àwọn ọ̀ tá wọn jẹ́ . Àwọn iṣẹ́ ìwádìí ti wáyé lóríṣìíríṣìí lórí ogun jíjà láwùjọ Yorùbá ṣùgbọ́ n kò sí iṣẹ́ ìwádìí kan gbòógì tó ṣe...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
LibraryPress@UF
2021-12-01
|
| Series: | Yoruba Studies Review |
| Online Access: | https://ojs.test.flvc.org/ysr/article/view/130091 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1825206039513923584 |
|---|---|
| author | Luqman Abísọ́lá Kíaríbẹ̀ẹ́ |
| author_facet | Luqman Abísọ́lá Kíaríbẹ̀ẹ́ |
| author_sort | Luqman Abísọ́lá Kíaríbẹ̀ẹ́ |
| collection | DOAJ |
| description |
Oríṣìíríṣìí ète ni àwọn jagunjagun máa ń ṣàmúlò láyé àtijọ́ láti fi ṣẹgun ̀ ọ̀ tá. Díẹ̀ lára àwọn ète wọ̀ nyí ni ìdẹ́ rùbani, olè jíjà, agbára oògùn àti bíba irè oko àwọn ọ̀ tá wọn jẹ́ . Àwọn iṣẹ́ ìwádìí ti wáyé lóríṣìíríṣìí lórí ogun jíjà láwùjọ Yorùbá ṣùgbọ́ n kò sí iṣẹ́ ìwádìí kan gbòógì tó ṣe àgbéyẹ̀ wò ewì gẹgẹ́ ́ bí ète ogun jíjà ní pàtó, ní kíkún. Lọ́ nà àti dí àlàfo yìí, iṣẹ́ ìwádìí yìí fi ojú ìmọ̀ - ìtàn-mọ́ -lítíréṣọ̀ ṣe àtẹgùn láti ṣe àgbéyẹ ̀ ̀ wò ewì gẹgẹ́ ́ bí ète ìjagun ní àwùjọ Yorùbá. A mọ̀ -ọ́ nmọ̀ ṣàṣàyàn àwọn ogun tí ó ti wáyé nínú ìtàn láwùjọ Yorùbá nínú èyí tí wọ́ n ti ṣàmúlò ewì láti ṣẹgun ni. A fi ọ ́ ̀ rọ̀ wá àwọn àgbà àti àwọn tó nímọ̀ nípa ogun lẹ́ nu wò. Bákan náà ni a ṣe ìtúpalẹ̀ àwọn ewì tí wọ́ n lò, lọ́ nà àti mọ ìdí tí ète náà fi mú ọ̀ tá tí wọ́ n dẹ ẹ́ fún. Orin lóríṣìíríṣìí àti oríkì ni iṣẹ́ ìwádìí ṣe àfihàn pé wọ́ n lò gẹgẹ́ ́ bí ète láti mú ọ̀ tá nínú ogun tí a yẹ̀ wò. Bákan náà ni ó hàn gbangba nínú iṣẹ́ ìwádìí yìí pé ewì gẹgẹ́ ́ bí ète mú àwọn ọ̀ tá nítorí ọ̀ nà tí wọ́ n gbà lò ó fún ìdẹ́ rùbani, ìdájàsílẹ̀ , ìtannijẹ, ìránnilétí, ẹ̀bẹ̀ àti àyẹ́ sí. Ìgúnlẹ̀ iṣẹ́ ìwádìí ni pé idà olójú méjì ni ewì jẹ́ . Bí a ṣe le lò ó gẹgẹ́ ́ bí ète ìdógunsílẹ̀ náà ni a lè lò ó láti pẹ̀rọ̀ ogun. Nítorí náà, ewì tí í ṣe ogún ìbí Yorùbá ni a le ṣàmúlò láti dènà tàbí pẹ̀tù sí aáwọ̀ kí ó tó di ogun lọ́ nà àti mú àlàáfíà àti ìdàgbàsókè bá àwùjọ.
|
| format | Article |
| id | doaj-art-da561102b3c449afbefd1d142655c7f6 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2473-4713 2578-692X |
| language | English |
| publishDate | 2021-12-01 |
| publisher | LibraryPress@UF |
| record_format | Article |
| series | Yoruba Studies Review |
| spelling | doaj-art-da561102b3c449afbefd1d142655c7f62025-02-07T13:45:06ZengLibraryPress@UFYoruba Studies Review2473-47132578-692X2021-12-0161Ewì Gẹ́gẹ́ Bí Ètè Ogun Jíjà Láwùjọ Luqman Abísọ́lá Kíaríbẹ̀ẹ́0Ìpínlẹ̀ Ọ̀ṣun University Oríṣìíríṣìí ète ni àwọn jagunjagun máa ń ṣàmúlò láyé àtijọ́ láti fi ṣẹgun ̀ ọ̀ tá. Díẹ̀ lára àwọn ète wọ̀ nyí ni ìdẹ́ rùbani, olè jíjà, agbára oògùn àti bíba irè oko àwọn ọ̀ tá wọn jẹ́ . Àwọn iṣẹ́ ìwádìí ti wáyé lóríṣìíríṣìí lórí ogun jíjà láwùjọ Yorùbá ṣùgbọ́ n kò sí iṣẹ́ ìwádìí kan gbòógì tó ṣe àgbéyẹ̀ wò ewì gẹgẹ́ ́ bí ète ogun jíjà ní pàtó, ní kíkún. Lọ́ nà àti dí àlàfo yìí, iṣẹ́ ìwádìí yìí fi ojú ìmọ̀ - ìtàn-mọ́ -lítíréṣọ̀ ṣe àtẹgùn láti ṣe àgbéyẹ ̀ ̀ wò ewì gẹgẹ́ ́ bí ète ìjagun ní àwùjọ Yorùbá. A mọ̀ -ọ́ nmọ̀ ṣàṣàyàn àwọn ogun tí ó ti wáyé nínú ìtàn láwùjọ Yorùbá nínú èyí tí wọ́ n ti ṣàmúlò ewì láti ṣẹgun ni. A fi ọ ́ ̀ rọ̀ wá àwọn àgbà àti àwọn tó nímọ̀ nípa ogun lẹ́ nu wò. Bákan náà ni a ṣe ìtúpalẹ̀ àwọn ewì tí wọ́ n lò, lọ́ nà àti mọ ìdí tí ète náà fi mú ọ̀ tá tí wọ́ n dẹ ẹ́ fún. Orin lóríṣìíríṣìí àti oríkì ni iṣẹ́ ìwádìí ṣe àfihàn pé wọ́ n lò gẹgẹ́ ́ bí ète láti mú ọ̀ tá nínú ogun tí a yẹ̀ wò. Bákan náà ni ó hàn gbangba nínú iṣẹ́ ìwádìí yìí pé ewì gẹgẹ́ ́ bí ète mú àwọn ọ̀ tá nítorí ọ̀ nà tí wọ́ n gbà lò ó fún ìdẹ́ rùbani, ìdájàsílẹ̀ , ìtannijẹ, ìránnilétí, ẹ̀bẹ̀ àti àyẹ́ sí. Ìgúnlẹ̀ iṣẹ́ ìwádìí ni pé idà olójú méjì ni ewì jẹ́ . Bí a ṣe le lò ó gẹgẹ́ ́ bí ète ìdógunsílẹ̀ náà ni a lè lò ó láti pẹ̀rọ̀ ogun. Nítorí náà, ewì tí í ṣe ogún ìbí Yorùbá ni a le ṣàmúlò láti dènà tàbí pẹ̀tù sí aáwọ̀ kí ó tó di ogun lọ́ nà àti mú àlàáfíà àti ìdàgbàsókè bá àwùjọ. https://ojs.test.flvc.org/ysr/article/view/130091 |
| spellingShingle | Luqman Abísọ́lá Kíaríbẹ̀ẹ́ Ewì Gẹ́gẹ́ Bí Ètè Ogun Jíjà Láwùjọ Yoruba Studies Review |
| title | Ewì Gẹ́gẹ́ Bí Ètè Ogun Jíjà Láwùjọ |
| title_full | Ewì Gẹ́gẹ́ Bí Ètè Ogun Jíjà Láwùjọ |
| title_fullStr | Ewì Gẹ́gẹ́ Bí Ètè Ogun Jíjà Láwùjọ |
| title_full_unstemmed | Ewì Gẹ́gẹ́ Bí Ètè Ogun Jíjà Láwùjọ |
| title_short | Ewì Gẹ́gẹ́ Bí Ètè Ogun Jíjà Láwùjọ |
| title_sort | ewi gege bi ete ogun jija lawujo |
| url | https://ojs.test.flvc.org/ysr/article/view/130091 |
| work_keys_str_mv | AT luqmanabisolakiaribee ewigegebieteogunjijalawujo |