تحلیل خطر زمینلرزه بر اساس بیشینه شتاب با استفاده از رهیافت تعیینی (مطالعه موردی: شهرستان سمنان)
کشور ایران به دلیل شرایط زمینشناسی و جغرافیایی خاص، همیشه در معرض خطرات طبیعی مختلفی بوده است. یکی از این بلایا، زمینلرزه است که آسیبهای قابل توجهی را بر پیکره اقتصادی و اجتماعی کشور تحمیل کرده است. این مسئله بهویژه در مناطق دارای گسلهای فعال تهدیدی جدی محسوب شده و هر ساله خسارتهای جانی و مال...
Saved in:
Main Authors: | , |
---|---|
Format: | Article |
Language: | English |
Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2018-06-01
|
Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
Subjects: | |
Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_32485_73cefe7e40c113ca7d57f73a842e9bfd.pdf |
Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
_version_ | 1832591478999744512 |
---|---|
author | فاطمه نیکوکار محمد آریامنش |
author_facet | فاطمه نیکوکار محمد آریامنش |
author_sort | فاطمه نیکوکار |
collection | DOAJ |
description | کشور ایران به دلیل شرایط زمینشناسی و جغرافیایی خاص، همیشه در معرض خطرات طبیعی مختلفی بوده است. یکی از این بلایا، زمینلرزه است که آسیبهای قابل توجهی را بر پیکره اقتصادی و اجتماعی کشور تحمیل کرده است. این مسئله بهویژه در مناطق دارای گسلهای فعال تهدیدی جدی محسوب شده و هر ساله خسارتهای جانی و مالی غیرقابل اغماضی به بار میآورد. ازاینرو توجه به اهمیت مکانیابی و پهنهبندی مناطق پرخطر از نظر دارا بودن پتانسیل خطر لرزهخیزی امری ضروری و قابلتوجه است. بر همین اساس در پژوهش حاضر با استفاده از رهیافت تعینی به تعیین مناطق پرخطر لرزهخیز پرداخته شده است. به همین منظور گسلهای منفرد و سامانههای گسلی مهم موجود در منطقه ابتدا به کمک تکنیکهای سنجشازدور، روی تصاویر ماهوارهای لندست 8 شناسایی شدند. در گام بعدی با توجه به ویژگیهای زمینشناسی و تکتونیکی منطقه به قطعهبندی زمینشناختی و لرزهای منطقه مورد مطالعه پرداخته شد و سازوکار گسلها مشخص شدند و نقشه رقومی گسلها در محیط نرمافزار Arc GIS تهیه شد. سپس با استفاده از معادلات تجربی معتبر، بیشینه بزرگای مورد انتظار گسلهای اصلی منطقه محاسبه و میانگینگیری انجام شد. درنهایت با انتخاب چند رابطه کاهندگی معتبر بیشینه شدت و شتاب افقی زمینلرزه برای منطقه مورد مطالعه، با استفاده از رهیافت تعینی، محاسبه شده و میانگین مقادیر محاسبه شده بهعنوان بیشینه شدت و شتاب زمین مربوط به هر گسل، برای تحلیل خطر منطقه مورد مطالعه استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد بیشینه شدت زمینلرزه بیش از +Ⅷ مرکالی و کمترین میزان آن نیزⅤمرکالی است. همچنین میزان بیشینه شتاب افقی زمینلرزه در منطقه مورد مطالعه g37/0 و کمترین مقدار آن نیزg 05/0 بود. بر همین اساس طبق نتایج بهدست آمده مناطق با پتانسیل خطرپذیری کم، دارای خطر متوسط، خطرپذیری بالا و مناطق با خطرپذیری بسیار بالا، بر اساس مقادیر بیشینه شدت زمینلرزه به ترتیب، 45/17، 81/24، 62/33 و 10/24 درصد و بر اساس مقادیر بیشینه شتاب زمینلرزه به ترتیب، 34/36، 77/29، 72/17 و 17/16 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه را تشکیل میدهند. درنهایت بهمنظور بررسی میزان صحت پژوهش انجام شده نتایج حاصله با نمونههای رخداد واقعیت زمینی تطابق داده شد و نتایج نشان دهنده تطابق قابل ملاحظه نتایج به دست آمده با واقعیت زمینی بود. |
format | Article |
id | doaj-art-d8c2928aa58d408499fe36ae16f54e8a |
institution | Kabale University |
issn | 2322-1682 2383-3076 |
language | English |
publishDate | 2018-06-01 |
publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
record_format | Article |
series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
spelling | doaj-art-d8c2928aa58d408499fe36ae16f54e8a2025-01-22T12:09:26ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762018-06-017215116810.22067/geo.v0i0.6723732485تحلیل خطر زمینلرزه بر اساس بیشینه شتاب با استفاده از رهیافت تعیینی (مطالعه موردی: شهرستان سمنان)فاطمه نیکوکار0محمد آریامنش1پیام نور- تهران شرقدانشگاه پیام نور- تهران شرقکشور ایران به دلیل شرایط زمینشناسی و جغرافیایی خاص، همیشه در معرض خطرات طبیعی مختلفی بوده است. یکی از این بلایا، زمینلرزه است که آسیبهای قابل توجهی را بر پیکره اقتصادی و اجتماعی کشور تحمیل کرده است. این مسئله بهویژه در مناطق دارای گسلهای فعال تهدیدی جدی محسوب شده و هر ساله خسارتهای جانی و مالی غیرقابل اغماضی به بار میآورد. ازاینرو توجه به اهمیت مکانیابی و پهنهبندی مناطق پرخطر از نظر دارا بودن پتانسیل خطر لرزهخیزی امری ضروری و قابلتوجه است. بر همین اساس در پژوهش حاضر با استفاده از رهیافت تعینی به تعیین مناطق پرخطر لرزهخیز پرداخته شده است. به همین منظور گسلهای منفرد و سامانههای گسلی مهم موجود در منطقه ابتدا به کمک تکنیکهای سنجشازدور، روی تصاویر ماهوارهای لندست 8 شناسایی شدند. در گام بعدی با توجه به ویژگیهای زمینشناسی و تکتونیکی منطقه به قطعهبندی زمینشناختی و لرزهای منطقه مورد مطالعه پرداخته شد و سازوکار گسلها مشخص شدند و نقشه رقومی گسلها در محیط نرمافزار Arc GIS تهیه شد. سپس با استفاده از معادلات تجربی معتبر، بیشینه بزرگای مورد انتظار گسلهای اصلی منطقه محاسبه و میانگینگیری انجام شد. درنهایت با انتخاب چند رابطه کاهندگی معتبر بیشینه شدت و شتاب افقی زمینلرزه برای منطقه مورد مطالعه، با استفاده از رهیافت تعینی، محاسبه شده و میانگین مقادیر محاسبه شده بهعنوان بیشینه شدت و شتاب زمین مربوط به هر گسل، برای تحلیل خطر منطقه مورد مطالعه استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد بیشینه شدت زمینلرزه بیش از +Ⅷ مرکالی و کمترین میزان آن نیزⅤمرکالی است. همچنین میزان بیشینه شتاب افقی زمینلرزه در منطقه مورد مطالعه g37/0 و کمترین مقدار آن نیزg 05/0 بود. بر همین اساس طبق نتایج بهدست آمده مناطق با پتانسیل خطرپذیری کم، دارای خطر متوسط، خطرپذیری بالا و مناطق با خطرپذیری بسیار بالا، بر اساس مقادیر بیشینه شدت زمینلرزه به ترتیب، 45/17، 81/24، 62/33 و 10/24 درصد و بر اساس مقادیر بیشینه شتاب زمینلرزه به ترتیب، 34/36، 77/29، 72/17 و 17/16 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه را تشکیل میدهند. درنهایت بهمنظور بررسی میزان صحت پژوهش انجام شده نتایج حاصله با نمونههای رخداد واقعیت زمینی تطابق داده شد و نتایج نشان دهنده تطابق قابل ملاحظه نتایج به دست آمده با واقعیت زمینی بود.https://geoeh.um.ac.ir/article_32485_73cefe7e40c113ca7d57f73a842e9bfd.pdfزمینلرزهسامانه اطلاعات جغرافیاییروش قطعیتحلیل خطر تعینی |
spellingShingle | فاطمه نیکوکار محمد آریامنش تحلیل خطر زمینلرزه بر اساس بیشینه شتاب با استفاده از رهیافت تعیینی (مطالعه موردی: شهرستان سمنان) جغرافیا و مخاطرات محیطی زمینلرزه سامانه اطلاعات جغرافیایی روش قطعی تحلیل خطر تعینی |
title | تحلیل خطر زمینلرزه بر اساس بیشینه شتاب با استفاده از رهیافت تعیینی (مطالعه موردی: شهرستان سمنان) |
title_full | تحلیل خطر زمینلرزه بر اساس بیشینه شتاب با استفاده از رهیافت تعیینی (مطالعه موردی: شهرستان سمنان) |
title_fullStr | تحلیل خطر زمینلرزه بر اساس بیشینه شتاب با استفاده از رهیافت تعیینی (مطالعه موردی: شهرستان سمنان) |
title_full_unstemmed | تحلیل خطر زمینلرزه بر اساس بیشینه شتاب با استفاده از رهیافت تعیینی (مطالعه موردی: شهرستان سمنان) |
title_short | تحلیل خطر زمینلرزه بر اساس بیشینه شتاب با استفاده از رهیافت تعیینی (مطالعه موردی: شهرستان سمنان) |
title_sort | تحلیل خطر زمینلرزه بر اساس بیشینه شتاب با استفاده از رهیافت تعیینی مطالعه موردی شهرستان سمنان |
topic | زمینلرزه سامانه اطلاعات جغرافیایی روش قطعی تحلیل خطر تعینی |
url | https://geoeh.um.ac.ir/article_32485_73cefe7e40c113ca7d57f73a842e9bfd.pdf |
work_keys_str_mv | AT fạṭmhnyḵwḵạr tḥlylkẖṭrzmynlrzhbrạsạsbysẖynhsẖtạbbạạstfạdhạzrhyạfttʿyynymṭạlʿhmwrdysẖhrstạnsmnạn AT mḥmdậryạmnsẖ tḥlylkẖṭrzmynlrzhbrạsạsbysẖynhsẖtạbbạạstfạdhạzrhyạfttʿyynymṭạlʿhmwrdysẖhrstạnsmnạn |