بررسی پتانسیل آبشویی علف‌کش‎ 2,4-D توسط زیست‏سنجی گیاه‎چه‏های سویا و خیار درسطوح مختلف کود دامی

سابقه و هدف: علف‌کش‌ها پرکاربردترین آفت‌کش‌های کشاورزی هستند که آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از کاربرد آن‌ها از مهمترین عوامل تهدید کننده سلامت زیست‎بوم‌ها و جوامع بشری می‏باشد؛ از این‌رو شناخت رفتار آفت‌کش‌ها در محیط در جهت کاهش اثرات سوء زیست‏محیطی و بهینه‌سازی فعالیت‌های کشاورزی ضروری است. پژوهش حا...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: طاهر عجمی, زینب اورسجی, ابراهیم غلامعلی پور علمداری, عبدالطیف قلی زاده
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2023-09-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6666_545d726a6b8b0b310d44f3f039f35aef.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586604959498240
author طاهر عجمی
زینب اورسجی
ابراهیم غلامعلی پور علمداری
عبدالطیف قلی زاده
author_facet طاهر عجمی
زینب اورسجی
ابراهیم غلامعلی پور علمداری
عبدالطیف قلی زاده
author_sort طاهر عجمی
collection DOAJ
description سابقه و هدف: علف‌کش‌ها پرکاربردترین آفت‌کش‌های کشاورزی هستند که آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از کاربرد آن‌ها از مهمترین عوامل تهدید کننده سلامت زیست‎بوم‌ها و جوامع بشری می‏باشد؛ از این‌رو شناخت رفتار آفت‌کش‌ها در محیط در جهت کاهش اثرات سوء زیست‏محیطی و بهینه‌سازی فعالیت‌های کشاورزی ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر کود دامی بر کاهش آبشویی علف‎کش‎ توفوردی از طریق زیست‏سنجی گیاهچه‏های سویا و خیار انجام شد. مواد و روش‎ها: این آزمایش به‏صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال 1397 اجرا شد. عامل اول کود دامی در پنح سطح شامل شاهد (عدم کاربرد کود گاوی وعلف‏کش) و 0، 10، 25 و 50 درصد کود گاوی پوسیده به همراه کاربرد علف‏کش و عامل دوم لایه‌های خاک در شش سطح شامل لایه‌های صفر تا 2، 2 تا 4، 4 تا 6، 6 تا 8، 8 تا 10 و 10 تا 12 سانتی‏متر بود. علف‏کش توفوردی (L%72) با دز توصیه شده دو لیتر در هکتار، 24 ساعت پس از اشباع خاک و زمانی که آب ثقلی خارج شد؛ به کار برده شد. 48 ساعت پس از اعمال علف‎کش به میزان 3-10×109 سی‏سی برای سطح مقطع 3-10×5/9 متر مربعی گلدان، در هر کدام، پنج بذر از گیاه مورد نظر کشت و در انتهای 30 روز صفات طول اندام هوایی و ریشه و وزن خشک اندام هوایی و ریشه اندازه‏گیری شد.یافته‎ها: نتایج نشان داد که عمق آبشویی توفوردی در شرایط بدون مصرف کود دامی در سویا 10 سانتی‏متر و در خیار 12 سانتی‏متر بدست آمد. افزودن کود دامی به میزان 10 و 25 درصد تاثیر چشمگیری بر کاهش آبشویی توفوردی نشان نداد؛ اما تیمار 50 درصد کود دامی سبب کاهش عمق آبشویی در سویا و خیار به 8 و 10 سانتی‏متر شد. با افزایش 50 درصد کود دامی به دلیل افزایش جذب سطحی علف‏کش در لایه‎های 2 و 4 سانتی‏متری، بازدارندگی بیشتری در صفات مورد بررسی نسبت به لایه‎های دیگر بروز داد و به تبع آن علف‏کش کمتری به لایه‏های بعدی خاک منتقل گردید. از سوی دیگر گیاه خیار نسبت به سویا، حساسیت بیشتری به مقادیر مختلف آبشویی علف‌کش توفوردی نشان داد، به‏گونه‏ای که تا لایه 8 سانتی‏متری تمام تیمارهای مورد استفاده به غیر از تیمار شاهد بدون علف‌کش، کاهش چشمگیری در صفات اندازه‌گیری شده بروز دادند. به نظر می‌رسد که افزایش ماده آلی خاک در لایه‌های بیشتر از 8 سانتی‏متر، در تیمار 50 درصد کود دامی، سبب بهبود رشد صفات اندازه‌گیری شده تا نزدیک تیمار شاهد شد.نتیجه‎گیری: عمق موثر آبشویی عاملی از میزان حساسیت گیاه نیز می‏باشد هر چه گیاه حساس‏تر باشد به مقادیر کمتری از علف‏‎کش واکنش نشان می‎دهد و در نتیجه عمق موثر آبشویی برای آن گیاه افزایش می‏یابد. بر اساس نتایج این آزمایش خیار می‏تواند به عنوان گیاه محک در پایش مقادیر آبشویی علف‏کش توفوردی بکار برده شود.
format Article
id doaj-art-d13db9f87e1c4bc09e1d207e17249fb9
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2023-09-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-d13db9f87e1c4bc09e1d207e17249fb92025-01-25T07:02:04ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782023-09-0130314116010.22069/jopp.2023.20951.29986666بررسی پتانسیل آبشویی علف‌کش‎ 2,4-D توسط زیست‏سنجی گیاه‎چه‏های سویا و خیار درسطوح مختلف کود دامیطاهر عجمی0زینب اورسجی1ابراهیم غلامعلی پور علمداری2عبدالطیف قلی زاده3دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد علوم علف‏های هرز، گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران.نویسنده مسئول، استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران.دانشیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران.استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران.سابقه و هدف: علف‌کش‌ها پرکاربردترین آفت‌کش‌های کشاورزی هستند که آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از کاربرد آن‌ها از مهمترین عوامل تهدید کننده سلامت زیست‎بوم‌ها و جوامع بشری می‏باشد؛ از این‌رو شناخت رفتار آفت‌کش‌ها در محیط در جهت کاهش اثرات سوء زیست‏محیطی و بهینه‌سازی فعالیت‌های کشاورزی ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر کود دامی بر کاهش آبشویی علف‎کش‎ توفوردی از طریق زیست‏سنجی گیاهچه‏های سویا و خیار انجام شد. مواد و روش‎ها: این آزمایش به‏صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال 1397 اجرا شد. عامل اول کود دامی در پنح سطح شامل شاهد (عدم کاربرد کود گاوی وعلف‏کش) و 0، 10، 25 و 50 درصد کود گاوی پوسیده به همراه کاربرد علف‏کش و عامل دوم لایه‌های خاک در شش سطح شامل لایه‌های صفر تا 2، 2 تا 4، 4 تا 6، 6 تا 8، 8 تا 10 و 10 تا 12 سانتی‏متر بود. علف‏کش توفوردی (L%72) با دز توصیه شده دو لیتر در هکتار، 24 ساعت پس از اشباع خاک و زمانی که آب ثقلی خارج شد؛ به کار برده شد. 48 ساعت پس از اعمال علف‎کش به میزان 3-10×109 سی‏سی برای سطح مقطع 3-10×5/9 متر مربعی گلدان، در هر کدام، پنج بذر از گیاه مورد نظر کشت و در انتهای 30 روز صفات طول اندام هوایی و ریشه و وزن خشک اندام هوایی و ریشه اندازه‏گیری شد.یافته‎ها: نتایج نشان داد که عمق آبشویی توفوردی در شرایط بدون مصرف کود دامی در سویا 10 سانتی‏متر و در خیار 12 سانتی‏متر بدست آمد. افزودن کود دامی به میزان 10 و 25 درصد تاثیر چشمگیری بر کاهش آبشویی توفوردی نشان نداد؛ اما تیمار 50 درصد کود دامی سبب کاهش عمق آبشویی در سویا و خیار به 8 و 10 سانتی‏متر شد. با افزایش 50 درصد کود دامی به دلیل افزایش جذب سطحی علف‏کش در لایه‎های 2 و 4 سانتی‏متری، بازدارندگی بیشتری در صفات مورد بررسی نسبت به لایه‎های دیگر بروز داد و به تبع آن علف‏کش کمتری به لایه‏های بعدی خاک منتقل گردید. از سوی دیگر گیاه خیار نسبت به سویا، حساسیت بیشتری به مقادیر مختلف آبشویی علف‌کش توفوردی نشان داد، به‏گونه‏ای که تا لایه 8 سانتی‏متری تمام تیمارهای مورد استفاده به غیر از تیمار شاهد بدون علف‌کش، کاهش چشمگیری در صفات اندازه‌گیری شده بروز دادند. به نظر می‌رسد که افزایش ماده آلی خاک در لایه‌های بیشتر از 8 سانتی‏متر، در تیمار 50 درصد کود دامی، سبب بهبود رشد صفات اندازه‌گیری شده تا نزدیک تیمار شاهد شد.نتیجه‎گیری: عمق موثر آبشویی عاملی از میزان حساسیت گیاه نیز می‏باشد هر چه گیاه حساس‏تر باشد به مقادیر کمتری از علف‏‎کش واکنش نشان می‎دهد و در نتیجه عمق موثر آبشویی برای آن گیاه افزایش می‏یابد. بر اساس نتایج این آزمایش خیار می‏تواند به عنوان گیاه محک در پایش مقادیر آبشویی علف‏کش توفوردی بکار برده شود.https://jopp.gau.ac.ir/article_6666_545d726a6b8b0b310d44f3f039f35aef.pdfعلف‏کشعمق نفوذگیاه محکماده آلی
spellingShingle طاهر عجمی
زینب اورسجی
ابراهیم غلامعلی پور علمداری
عبدالطیف قلی زاده
بررسی پتانسیل آبشویی علف‌کش‎ 2,4-D توسط زیست‏سنجی گیاه‎چه‏های سویا و خیار درسطوح مختلف کود دامی
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
علف‏کش
عمق نفوذ
گیاه محک
ماده آلی
title بررسی پتانسیل آبشویی علف‌کش‎ 2,4-D توسط زیست‏سنجی گیاه‎چه‏های سویا و خیار درسطوح مختلف کود دامی
title_full بررسی پتانسیل آبشویی علف‌کش‎ 2,4-D توسط زیست‏سنجی گیاه‎چه‏های سویا و خیار درسطوح مختلف کود دامی
title_fullStr بررسی پتانسیل آبشویی علف‌کش‎ 2,4-D توسط زیست‏سنجی گیاه‎چه‏های سویا و خیار درسطوح مختلف کود دامی
title_full_unstemmed بررسی پتانسیل آبشویی علف‌کش‎ 2,4-D توسط زیست‏سنجی گیاه‎چه‏های سویا و خیار درسطوح مختلف کود دامی
title_short بررسی پتانسیل آبشویی علف‌کش‎ 2,4-D توسط زیست‏سنجی گیاه‎چه‏های سویا و خیار درسطوح مختلف کود دامی
title_sort بررسی پتانسیل آبشویی علف‌کش‎ 2 4 d توسط زیست‏سنجی گیاه‎چه‏های سویا و خیار درسطوح مختلف کود دامی
topic علف‏کش
عمق نفوذ
گیاه محک
ماده آلی
url https://jopp.gau.ac.ir/article_6666_545d726a6b8b0b310d44f3f039f35aef.pdf
work_keys_str_mv AT ṭạhrʿjmy brrsyptạnsylậbsẖwyyʿlfḵsẖ24dtwsṭzystsnjygyạhcẖhhạyswyạwkẖyạrdrsṭwḥmkẖtlfḵwddạmy
AT zynbạwrsjy brrsyptạnsylậbsẖwyyʿlfḵsẖ24dtwsṭzystsnjygyạhcẖhhạyswyạwkẖyạrdrsṭwḥmkẖtlfḵwddạmy
AT ạbrạhymgẖlạmʿlypwrʿlmdạry brrsyptạnsylậbsẖwyyʿlfḵsẖ24dtwsṭzystsnjygyạhcẖhhạyswyạwkẖyạrdrsṭwḥmkẖtlfḵwddạmy
AT ʿbdạlṭyfqlyzạdh brrsyptạnsylậbsẖwyyʿlfḵsẖ24dtwsṭzystsnjygyạhcẖhhạyswyạwkẖyạrdrsṭwḥmkẖtlfḵwddạmy