„Pokłosie. Zbieranka literacka na korzyść sierot”
Tematem artykułu jest historia noworocznika literackiego „Pokłosie”, wydawanego w latach 1852-1861 w Wielkopolsce (Leszno, później Poznań, część Polski należąca do Prus). Specyfiką tytułu było połączenie trzech czynników: elitarnej zawartości literackiej, regularności wydawania oraz przeznaczenia ca...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Adam Mickiewicz University, Poznan
2010-01-01
|
| Series: | Biblioteka |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://pressto.amu.edu.pl/index.php/b/article/view/173 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832589797810503680 |
|---|---|
| author | Katarzyna Gmerek |
| author_facet | Katarzyna Gmerek |
| author_sort | Katarzyna Gmerek |
| collection | DOAJ |
| description | Tematem artykułu jest historia noworocznika literackiego „Pokłosie”, wydawanego w latach 1852-1861 w Wielkopolsce (Leszno, później Poznań, część Polski należąca do Prus). Specyfiką tytułu było połączenie trzech czynników: elitarnej zawartości literackiej, regularności wydawania oraz przeznaczenia całkowitego dochodu ze sprzedaży na lokalny cel charytatywny. W połowie XIX wieku region Wielkopolski nawiedziły klęski nieurodzaju, głodu i chorób, jakie dotknęły dużą część Europy. W rezultacie połączenia epidemii cholery oraz kryzysu ekonomicznego pojawiła się pilna potrzeba zorganizowania pomocy dla sierot i innych ubogich. Grupa ziemian wielkopolskich i księży katolickich z okolic Gostynia stworzyła Instytut Gostyński (szpital i sierociniec). Najbardziej aktywny działacz, Edmund Bojanowski z Grabonoga, zbudował także sieć ochronek dla dzieci wiejskich. Dla wsparcia wyżej wymienionych inicjatyw Bojanowski założył czasopismo literackie „Pokłosie”. W zdobywaniu materiałów, redagowaniu, korekcie i dystrybucji „Pokłosia” pomagało mu wielu ochotników; jedynymi osobami, które pobierały opłaty za swą pracę, byli wydawcy i księgarze. Najbliższym współpracownikiem Bojanowskiego był Stanisław Egbert Koźmian, krytyk i tłumacz, redaktor „Przeglądu Poznańskiego”, który dostarczał do „Pokłosia” materiały niewykorzystane w „Przeglądzie”, nie tyle słabsze, ile nieodpowiadające konserwatywnemu profilowi pisma. Przyjęto zasadę, że „Pokłosie” publikuje tylko pierwodruki i przez cały czas pismo zachowywało wysoki poziom. Noworocznik miał urozmaiconą zawartość, ponieważ publikowali w nim autorzy reprezentujący różne prądy literackie i orientacje polityczne. Za przyczynę zaprzestania wydawania „Pokłosia” uznać należy zarówno problemy finansowe, jak i narastające represje polityczne w prowincji, utrudniające wydawanie publikacji w języku polskim. |
| format | Article |
| id | doaj-art-cec14132d85a439e98cc08f30490888e |
| institution | Kabale University |
| issn | 1506-3615 2391-5838 |
| language | English |
| publishDate | 2010-01-01 |
| publisher | Adam Mickiewicz University, Poznan |
| record_format | Article |
| series | Biblioteka |
| spelling | doaj-art-cec14132d85a439e98cc08f30490888e2025-01-24T08:31:41ZengAdam Mickiewicz University, PoznanBiblioteka1506-36152391-58382010-01-0114(23)10.14746/b.2010.14.11141„Pokłosie. Zbieranka literacka na korzyść sierot”Katarzyna Gmerek0dr, Biblioteka Uniwersytecka w PoznaniuTematem artykułu jest historia noworocznika literackiego „Pokłosie”, wydawanego w latach 1852-1861 w Wielkopolsce (Leszno, później Poznań, część Polski należąca do Prus). Specyfiką tytułu było połączenie trzech czynników: elitarnej zawartości literackiej, regularności wydawania oraz przeznaczenia całkowitego dochodu ze sprzedaży na lokalny cel charytatywny. W połowie XIX wieku region Wielkopolski nawiedziły klęski nieurodzaju, głodu i chorób, jakie dotknęły dużą część Europy. W rezultacie połączenia epidemii cholery oraz kryzysu ekonomicznego pojawiła się pilna potrzeba zorganizowania pomocy dla sierot i innych ubogich. Grupa ziemian wielkopolskich i księży katolickich z okolic Gostynia stworzyła Instytut Gostyński (szpital i sierociniec). Najbardziej aktywny działacz, Edmund Bojanowski z Grabonoga, zbudował także sieć ochronek dla dzieci wiejskich. Dla wsparcia wyżej wymienionych inicjatyw Bojanowski założył czasopismo literackie „Pokłosie”. W zdobywaniu materiałów, redagowaniu, korekcie i dystrybucji „Pokłosia” pomagało mu wielu ochotników; jedynymi osobami, które pobierały opłaty za swą pracę, byli wydawcy i księgarze. Najbliższym współpracownikiem Bojanowskiego był Stanisław Egbert Koźmian, krytyk i tłumacz, redaktor „Przeglądu Poznańskiego”, który dostarczał do „Pokłosia” materiały niewykorzystane w „Przeglądzie”, nie tyle słabsze, ile nieodpowiadające konserwatywnemu profilowi pisma. Przyjęto zasadę, że „Pokłosie” publikuje tylko pierwodruki i przez cały czas pismo zachowywało wysoki poziom. Noworocznik miał urozmaiconą zawartość, ponieważ publikowali w nim autorzy reprezentujący różne prądy literackie i orientacje polityczne. Za przyczynę zaprzestania wydawania „Pokłosia” uznać należy zarówno problemy finansowe, jak i narastające represje polityczne w prowincji, utrudniające wydawanie publikacji w języku polskim.https://pressto.amu.edu.pl/index.php/b/article/view/173„Pokłosie”Edmund Bojanowski (1814-1871)Stanisław Egbert Koźmian (1811-1885)Czasopisma literackie XIX wiekWielkopolska historia XIX wiekWielkopolska wydawnictwa |
| spellingShingle | Katarzyna Gmerek „Pokłosie. Zbieranka literacka na korzyść sierot” Biblioteka „Pokłosie” Edmund Bojanowski (1814-1871) Stanisław Egbert Koźmian (1811-1885) Czasopisma literackie XIX wiek Wielkopolska historia XIX wiek Wielkopolska wydawnictwa |
| title | „Pokłosie. Zbieranka literacka na korzyść sierot” |
| title_full | „Pokłosie. Zbieranka literacka na korzyść sierot” |
| title_fullStr | „Pokłosie. Zbieranka literacka na korzyść sierot” |
| title_full_unstemmed | „Pokłosie. Zbieranka literacka na korzyść sierot” |
| title_short | „Pokłosie. Zbieranka literacka na korzyść sierot” |
| title_sort | poklosie zbieranka literacka na korzysc sierot |
| topic | „Pokłosie” Edmund Bojanowski (1814-1871) Stanisław Egbert Koźmian (1811-1885) Czasopisma literackie XIX wiek Wielkopolska historia XIX wiek Wielkopolska wydawnictwa |
| url | https://pressto.amu.edu.pl/index.php/b/article/view/173 |
| work_keys_str_mv | AT katarzynagmerek pokłosiezbierankaliterackanakorzyscsierot |