بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی با اسیدآبسیزیک بر عملکرد، ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Organic Munstead)
سابقه و هدف: گیاه دارویی اسطوخودوس با دارا بودن پتانسیل اقتصادی و زینتی و کاربرد زیاد آن در صنایع آرایشی-بهداشتی و دارویی، در سراسر جهان کشت می‌شود. خشکی از مهمترین عوامل محدودکننده رشد گیاهان در سرتاسر جهان و شایع‌ترین تنش محیطی است. به‌طور کلی، خشکی از این جهت به عنوان اصلی‌ترین عامل محیطی محسوب م...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-08-01
|
| Series: | تولید گیاهان زراعی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://ejcp.gau.ac.ir/article_5713_ba8cbb1a4213578af83befbe77aeb4a8.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1846144604887318528 |
|---|---|
| author | حسین گرگینی شبانکاره سارا خراسانی نژاد حسن سلطانلو وحید شریعتی |
| author_facet | حسین گرگینی شبانکاره سارا خراسانی نژاد حسن سلطانلو وحید شریعتی |
| author_sort | حسین گرگینی شبانکاره |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: گیاه دارویی اسطوخودوس با دارا بودن پتانسیل اقتصادی و زینتی و کاربرد زیاد آن در صنایع آرایشی-بهداشتی و دارویی، در سراسر جهان کشت می‌شود. خشکی از مهمترین عوامل محدودکننده رشد گیاهان در سرتاسر جهان و شایع‌ترین تنش محیطی است. به‌طور کلی، خشکی از این جهت به عنوان اصلی‌ترین عامل محیطی محسوب می‌شود که سبب اختلال در وضعیت آب و اثرگذاری کلیدی بر فرآیندهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه می‌گردد. در پاسخ به تنش‌های محیطی، اسیدآبسیزیک (ABA) نقش مهمی در راه‌اندازی و هماهنگی بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در کاهش تنش اکسیداتیو دارد. باتوجه به این‌که خشکی و کم‌آبی در ایران همواره از مهمترین مسائل و مشکلات کشاورزی است و از طرفی به دلیل خصوصیات دارویی منحصر به‌فرد گیاه اسطوخودوس پژوهش حاضر، بهمنظور بررسی عملکرد، ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Organic Munstead) در شرایط رژیم‌های آبیاری و کاربرد اسیدآبسیزیک با هدف درک چگونگی القای تحمل به خشکی اجرا گردید.مواد و روش‌ها: بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی و کاربرد اسیدآبسیزیک بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Organic Munstead) آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده تولید گیاهی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال‌های زراعی 97-1396 به‌اجرا درآمد. فاکتور اول آزمایش رژیم آبیاری در چهار سطح (100-90، 80-70، 60-50 و 40-30 درصد ظرفیت زراعی) و فاکتور دوم محلول‌پاشی اسیدآبسیزیک در سه سطح (صفر، 15 و 30 میکرومولار در لیتر) بودند. صفات مورد‌ارزیابی عبارت از وزن تازه و خشک گیاه، شاخص سطح برگ، پرولین، فنل‌کل، فلاونوئیدکل، فعالیت آنتی‌اکسیدانیDPPH ، کارتنوئید، قندهای محلول و محتوای نسبی آب برگ بودند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که افزایش سطح خشکی سبب افزایش معنی‌دار فنل (42/151 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) و کارتنوئید (32/46 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) در مقایسه با شاهد شد. به‌همین ترتیب اسیدآبسیزیک نیز بر تمامی صفات مورد بررسی به‌جز فنل و کارتنوئید اثر معنی‌دار (سطح معنی‌داری یک‌درصد) داشت. همچنین اثر متقابل خشکی و کاربرد اسیدآبسیزیک به‌جز برای فنل و کارتنوئید برای سایر صفات مورد‌بررسی معنی‌دار بود به‌طوری که محلول‌پاشی30 میلی‌گرم در لیتر اسیدآبسیزیک به‌ترتیب در شرایط خشکی 40-30 و 60-50 درصد ظرفیت زراعی موجب افزایش 56/47 و 93/53 درصدی فعالیت آنتی‌اکسیدان‌ها و 20/55 و 72/65 درصدی قندهای‌محلول نسبت به شاهد شد. محلول‌پاشی 15 میکرومولار اسیدآبسیزیک در شرایط 40-30 درصد ظرفیت زراعی موجب افزایش 17/120 درصدی پرولین گردید. همچنین بیشترین میزان محتوای نسبی آب برگ (74/78 درصد) از برهمکنش 30 میکرومولار اسیدآبسیزیک در شرایط 100-90 درصد ظرفیت زراعی حاصل شد. نتیجه‌گیری: به‌طورکلی نتایج این آزمایش، کاربرد 30 میکرومولار در لیتر اسیدآبسیزیک را در شرایط خشکی با 40-30 و 60-50 درصد ظرفیت زراعی به‌عنوان بهترین تیمار معرفی می‌کند، زیرا با مصرف کمتر آب و کاربرد اسیدآبسیزیک در شرایط تنش، می‌توان به سطوح بالاتری از اثربخشی اسیدآبسیزیک در القای تحمل به خشکی دست یافت. |
| format | Article |
| id | doaj-art-cda9b093153b4cde8ecd6c419dce1cc2 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2008-739X 2008-7403 |
| language | fas |
| publishDate | 2021-08-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | تولید گیاهان زراعی |
| spelling | doaj-art-cda9b093153b4cde8ecd6c419dce1cc22024-12-02T07:05:52ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resourcesتولید گیاهان زراعی2008-739X2008-74032021-08-01142658210.22069/ejcp.2021.17868.23145713بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی با اسیدآبسیزیک بر عملکرد، ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Organic Munstead)حسین گرگینی شبانکاره0سارا خراسانی نژاد1حسن سلطانلو2وحید شریعتی3دانش‌آموخته دوره دکتری ، رشته گیاهان دارویی، گروه علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراناستادیار، اصلاح گیاهان دارویی، گروه علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراندانشیار، اصلاح نباتات، گروه اصلاح و بیوتکنولوژی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراناستادیار، مهندسی ژنتیک و بیوانفورماتیک، مرکز ملی مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی، تهران، ایرانسابقه و هدف: گیاه دارویی اسطوخودوس با دارا بودن پتانسیل اقتصادی و زینتی و کاربرد زیاد آن در صنایع آرایشی-بهداشتی و دارویی، در سراسر جهان کشت می‌شود. خشکی از مهمترین عوامل محدودکننده رشد گیاهان در سرتاسر جهان و شایع‌ترین تنش محیطی است. به‌طور کلی، خشکی از این جهت به عنوان اصلی‌ترین عامل محیطی محسوب می‌شود که سبب اختلال در وضعیت آب و اثرگذاری کلیدی بر فرآیندهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه می‌گردد. در پاسخ به تنش‌های محیطی، اسیدآبسیزیک (ABA) نقش مهمی در راه‌اندازی و هماهنگی بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در کاهش تنش اکسیداتیو دارد. باتوجه به این‌که خشکی و کم‌آبی در ایران همواره از مهمترین مسائل و مشکلات کشاورزی است و از طرفی به دلیل خصوصیات دارویی منحصر به‌فرد گیاه اسطوخودوس پژوهش حاضر، بهمنظور بررسی عملکرد، ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Organic Munstead) در شرایط رژیم‌های آبیاری و کاربرد اسیدآبسیزیک با هدف درک چگونگی القای تحمل به خشکی اجرا گردید.مواد و روش‌ها: بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی و کاربرد اسیدآبسیزیک بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Organic Munstead) آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده تولید گیاهی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال‌های زراعی 97-1396 به‌اجرا درآمد. فاکتور اول آزمایش رژیم آبیاری در چهار سطح (100-90، 80-70، 60-50 و 40-30 درصد ظرفیت زراعی) و فاکتور دوم محلول‌پاشی اسیدآبسیزیک در سه سطح (صفر، 15 و 30 میکرومولار در لیتر) بودند. صفات مورد‌ارزیابی عبارت از وزن تازه و خشک گیاه، شاخص سطح برگ، پرولین، فنل‌کل، فلاونوئیدکل، فعالیت آنتی‌اکسیدانیDPPH ، کارتنوئید، قندهای محلول و محتوای نسبی آب برگ بودند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که افزایش سطح خشکی سبب افزایش معنی‌دار فنل (42/151 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) و کارتنوئید (32/46 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) در مقایسه با شاهد شد. به‌همین ترتیب اسیدآبسیزیک نیز بر تمامی صفات مورد بررسی به‌جز فنل و کارتنوئید اثر معنی‌دار (سطح معنی‌داری یک‌درصد) داشت. همچنین اثر متقابل خشکی و کاربرد اسیدآبسیزیک به‌جز برای فنل و کارتنوئید برای سایر صفات مورد‌بررسی معنی‌دار بود به‌طوری که محلول‌پاشی30 میلی‌گرم در لیتر اسیدآبسیزیک به‌ترتیب در شرایط خشکی 40-30 و 60-50 درصد ظرفیت زراعی موجب افزایش 56/47 و 93/53 درصدی فعالیت آنتی‌اکسیدان‌ها و 20/55 و 72/65 درصدی قندهای‌محلول نسبت به شاهد شد. محلول‌پاشی 15 میکرومولار اسیدآبسیزیک در شرایط 40-30 درصد ظرفیت زراعی موجب افزایش 17/120 درصدی پرولین گردید. همچنین بیشترین میزان محتوای نسبی آب برگ (74/78 درصد) از برهمکنش 30 میکرومولار اسیدآبسیزیک در شرایط 100-90 درصد ظرفیت زراعی حاصل شد. نتیجه‌گیری: به‌طورکلی نتایج این آزمایش، کاربرد 30 میکرومولار در لیتر اسیدآبسیزیک را در شرایط خشکی با 40-30 و 60-50 درصد ظرفیت زراعی به‌عنوان بهترین تیمار معرفی می‌کند، زیرا با مصرف کمتر آب و کاربرد اسیدآبسیزیک در شرایط تنش، می‌توان به سطوح بالاتری از اثربخشی اسیدآبسیزیک در القای تحمل به خشکی دست یافت.https://ejcp.gau.ac.ir/article_5713_ba8cbb1a4213578af83befbe77aeb4a8.pdfپرولینفعالیت آنتی‌اکسیدانیفلاونوئید کلفنل کلقندهای محلول |
| spellingShingle | حسین گرگینی شبانکاره سارا خراسانی نژاد حسن سلطانلو وحید شریعتی بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی با اسیدآبسیزیک بر عملکرد، ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Organic Munstead) تولید گیاهان زراعی پرولین فعالیت آنتی‌اکسیدانی فلاونوئید کل فنل کل قندهای محلول |
| title | بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی با اسیدآبسیزیک بر عملکرد، ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Organic Munstead) |
| title_full | بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی با اسیدآبسیزیک بر عملکرد، ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Organic Munstead) |
| title_fullStr | بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی با اسیدآبسیزیک بر عملکرد، ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Organic Munstead) |
| title_full_unstemmed | بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی با اسیدآبسیزیک بر عملکرد، ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Organic Munstead) |
| title_short | بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی با اسیدآبسیزیک بر عملکرد، ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Organic Munstead) |
| title_sort | بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی با اسیدآبسیزیک بر عملکرد، ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی اسطوخودوس lavandula angustifolia cv organic munstead |
| topic | پرولین فعالیت آنتی‌اکسیدانی فلاونوئید کل فنل کل قندهای محلول |
| url | https://ejcp.gau.ac.ir/article_5713_ba8cbb1a4213578af83befbe77aeb4a8.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ḥsyngrgynysẖbạnḵạrh brrsyạtẖrạttnsẖkẖsẖḵywmḥlwlpạsẖybạạsydậbsyzyḵbrʿmlḵrdwyzẖgyhạyfyzywlwzẖyḵywbywsẖymyạyyạsṭwkẖwdwslavandulaangustifoliacvorganicmunstead AT sạrạkẖrạsạnynzẖạd brrsyạtẖrạttnsẖkẖsẖḵywmḥlwlpạsẖybạạsydậbsyzyḵbrʿmlḵrdwyzẖgyhạyfyzywlwzẖyḵywbywsẖymyạyyạsṭwkẖwdwslavandulaangustifoliacvorganicmunstead AT ḥsnslṭạnlw brrsyạtẖrạttnsẖkẖsẖḵywmḥlwlpạsẖybạạsydậbsyzyḵbrʿmlḵrdwyzẖgyhạyfyzywlwzẖyḵywbywsẖymyạyyạsṭwkẖwdwslavandulaangustifoliacvorganicmunstead AT wḥydsẖryʿty brrsyạtẖrạttnsẖkẖsẖḵywmḥlwlpạsẖybạạsydậbsyzyḵbrʿmlḵrdwyzẖgyhạyfyzywlwzẖyḵywbywsẖymyạyyạsṭwkẖwdwslavandulaangustifoliacvorganicmunstead |