ارزیابی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی عدس (Lens culinaris)به تنش خشکی و آبیاری مجدد
این تحقیق به‌منظور بررسی نقش تحمل خشکی و آبیاری مجدد پس از تنش در ارقام عدس طراحی شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار رقم عدس (رقم محلی (نمین)، سپهر، گچساران و کیمیا)، تنش خشکی {شاهد (آبیاری در 80% ظرفیت مزرعه‌ای)، تنش متوسط (آبیاری در 55% ظرفیت مزرعه‌ای) و تنش شدید (آبیاری در 30% ظرفیت مزرعه‌ای)} و سه ز...
Saved in:
| Main Authors: | , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Birjand
2024-12-01
|
| Series: | تنش های محیطی در علوم زراعی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://escs.birjand.ac.ir/article_2972_85fd777858b87474f97596bdc7d645a7.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841560441473466368 |
|---|---|
| author | سولماز عزیزی ناصر زارع پریسا شیخ زاده جوانشیر عزیزی رحمت کریمی‌زاده |
| author_facet | سولماز عزیزی ناصر زارع پریسا شیخ زاده جوانشیر عزیزی رحمت کریمی‌زاده |
| author_sort | سولماز عزیزی |
| collection | DOAJ |
| description | این تحقیق به‌منظور بررسی نقش تحمل خشکی و آبیاری مجدد پس از تنش در ارقام عدس طراحی شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار رقم عدس (رقم محلی (نمین)، سپهر، گچساران و کیمیا)، تنش خشکی {شاهد (آبیاری در 80% ظرفیت مزرعه‌ای)، تنش متوسط (آبیاری در 55% ظرفیت مزرعه‌ای) و تنش شدید (آبیاری در 30% ظرفیت مزرعه‌ای)} و سه زمان نمونه‌برداری (سه و شش روز پس از تنش و دو روز پس از آبیاری مجدد (بازیابی)) بود. تنش خشکی باعث کاهش کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنوئید، پروتئین و عملکرد و اجزای عملکرد شد و کاهش این صفات در زمان شش روز پس از نمونه‌برداری بیشتر بود؛ اما در شرایط بازیابی افزایش این صفات قابل‌مشاهده بود. علاوه بر این، تنش خشکی موجب افزایش میزان پرولین، H2O2، MDA و همچنین افزایش فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان (CAT، PPO و POX) شد. به‌طورکلی، افزایش شدت و مدت‌زمان تنش موجب افزایش پرولین (63%)، H2O2 (19%)، MDA (110%)، CAT (33%)، PPO (56%) و POX (24%) نسبت به تیمار شاهد گردید. نتایج نشان داد که همبستگی H2O2 و MDA مثبت و معنیدار بود، علاوه بر این در شرایط بازیابی کاهش معنیدار اثرات مخرب تنش (میزان H2O2، MDA) و فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان قابل‌مشاهده بود. اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد (تعداد دانه، تعداد غلاف، وزن 100 دانه و 3 دانه) ارقام عدس متفاوت بود. تنش خشکی در مرحله گلدهی باعث کاهش تعداد دانه (20%) و غلاف در بوته (37%) و وزن صد دانه (16%) شد که منجر به کاهش (29%) عملکرد شد. رقم گچساران در شرایط نرمال بیشترین عملکرد را داشت، همچنین در شرایط تنش خشکی ارقام گچساران و سپهر بیشترین عملکرد را از خود نشان دادند. کمترین میزان عملکرد در رقم بومی در شرایط تنش مشاهده شد. بر اساس نتایج این آزمایش ارقام سپهر و گچساران ارقام مناسبی برای کشت در مناطقی که با تنش کم‌آبی مواجه هستند می‌باشند. |
| format | Article |
| id | doaj-art-ca9f30d0281849d285abac76d3899edb |
| institution | Kabale University |
| issn | 2228-7604 2383-3084 |
| language | fas |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | University of Birjand |
| record_format | Article |
| series | تنش های محیطی در علوم زراعی |
| spelling | doaj-art-ca9f30d0281849d285abac76d3899edb2025-01-04T07:35:22ZfasUniversity of Birjandتنش های محیطی در علوم زراعی2228-76042383-30842024-12-0117470371910.22077/escs.2024.6428.22132972ارزیابی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی عدس (Lens culinaris)به تنش خشکی و آبیاری مجددسولماز عزیزی0ناصر زارع1پریسا شیخ زاده2جوانشیر عزیزی3رحمت کریمی‌زاده4دانشجوی دکتری، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیلاستاد، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیلدانشیار، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیلدانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیلاستادیار، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گچساران، ایراناین تحقیق به‌منظور بررسی نقش تحمل خشکی و آبیاری مجدد پس از تنش در ارقام عدس طراحی شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار رقم عدس (رقم محلی (نمین)، سپهر، گچساران و کیمیا)، تنش خشکی {شاهد (آبیاری در 80% ظرفیت مزرعه‌ای)، تنش متوسط (آبیاری در 55% ظرفیت مزرعه‌ای) و تنش شدید (آبیاری در 30% ظرفیت مزرعه‌ای)} و سه زمان نمونه‌برداری (سه و شش روز پس از تنش و دو روز پس از آبیاری مجدد (بازیابی)) بود. تنش خشکی باعث کاهش کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنوئید، پروتئین و عملکرد و اجزای عملکرد شد و کاهش این صفات در زمان شش روز پس از نمونه‌برداری بیشتر بود؛ اما در شرایط بازیابی افزایش این صفات قابل‌مشاهده بود. علاوه بر این، تنش خشکی موجب افزایش میزان پرولین، H2O2، MDA و همچنین افزایش فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان (CAT، PPO و POX) شد. به‌طورکلی، افزایش شدت و مدت‌زمان تنش موجب افزایش پرولین (63%)، H2O2 (19%)، MDA (110%)، CAT (33%)، PPO (56%) و POX (24%) نسبت به تیمار شاهد گردید. نتایج نشان داد که همبستگی H2O2 و MDA مثبت و معنیدار بود، علاوه بر این در شرایط بازیابی کاهش معنیدار اثرات مخرب تنش (میزان H2O2، MDA) و فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان قابل‌مشاهده بود. اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد (تعداد دانه، تعداد غلاف، وزن 100 دانه و 3 دانه) ارقام عدس متفاوت بود. تنش خشکی در مرحله گلدهی باعث کاهش تعداد دانه (20%) و غلاف در بوته (37%) و وزن صد دانه (16%) شد که منجر به کاهش (29%) عملکرد شد. رقم گچساران در شرایط نرمال بیشترین عملکرد را داشت، همچنین در شرایط تنش خشکی ارقام گچساران و سپهر بیشترین عملکرد را از خود نشان دادند. کمترین میزان عملکرد در رقم بومی در شرایط تنش مشاهده شد. بر اساس نتایج این آزمایش ارقام سپهر و گچساران ارقام مناسبی برای کشت در مناطقی که با تنش کم‌آبی مواجه هستند می‌باشند.https://escs.birjand.ac.ir/article_2972_85fd777858b87474f97596bdc7d645a7.pdfآنزیمهای آنتی‌اکسیدانپراکسید هیدروژنتنش خشکیکلروفیلمالون‌دی‌آلدهید |
| spellingShingle | سولماز عزیزی ناصر زارع پریسا شیخ زاده جوانشیر عزیزی رحمت کریمی‌زاده ارزیابی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی عدس (Lens culinaris)به تنش خشکی و آبیاری مجدد تنش های محیطی در علوم زراعی آنزیمهای آنتی‌اکسیدان پراکسید هیدروژن تنش خشکی کلروفیل مالون‌دی‌آلدهید |
| title | ارزیابی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی عدس (Lens culinaris)به تنش خشکی و آبیاری مجدد |
| title_full | ارزیابی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی عدس (Lens culinaris)به تنش خشکی و آبیاری مجدد |
| title_fullStr | ارزیابی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی عدس (Lens culinaris)به تنش خشکی و آبیاری مجدد |
| title_full_unstemmed | ارزیابی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی عدس (Lens culinaris)به تنش خشکی و آبیاری مجدد |
| title_short | ارزیابی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی عدس (Lens culinaris)به تنش خشکی و آبیاری مجدد |
| title_sort | ارزیابی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی عدس lens culinaris به تنش خشکی و آبیاری مجدد |
| topic | آنزیمهای آنتی‌اکسیدان پراکسید هیدروژن تنش خشکی کلروفیل مالون‌دی‌آلدهید |
| url | https://escs.birjand.ac.ir/article_2972_85fd777858b87474f97596bdc7d645a7.pdf |
| work_keys_str_mv | AT swlmạzʿzyzy ạrzyạbypạskẖhạyfyzywlwzẖyḵywbywsẖymyạyyʿdslensculinarisbhtnsẖkẖsẖḵywậbyạrymjdd AT nạṣrzạrʿ ạrzyạbypạskẖhạyfyzywlwzẖyḵywbywsẖymyạyyʿdslensculinarisbhtnsẖkẖsẖḵywậbyạrymjdd AT prysạsẖykẖzạdh ạrzyạbypạskẖhạyfyzywlwzẖyḵywbywsẖymyạyyʿdslensculinarisbhtnsẖkẖsẖḵywậbyạrymjdd AT jwạnsẖyrʿzyzy ạrzyạbypạskẖhạyfyzywlwzẖyḵywbywsẖymyạyyʿdslensculinarisbhtnsẖkẖsẖḵywậbyạrymjdd AT rḥmtḵrymyzạdh ạrzyạbypạskẖhạyfyzywlwzẖyḵywbywsẖymyạyyʿdslensculinarisbhtnsẖkẖsẖḵywậbyạrymjdd |