ارزیابی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی عدس (Lens culinaris)به تنش خشکی و آبیاری مجدد

این تحقیق به‌منظور بررسی نقش تحمل خشکی و آبیاری مجدد پس از تنش در ارقام عدس طراحی شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار رقم عدس (رقم محلی (نمین)، سپهر، گچساران و کیمیا)، تنش خشکی {شاهد (آبیاری در 80% ظرفیت مزرعه‌ای)، تنش متوسط (آبیاری در 55% ظرفیت مزرعه‌ای) و تنش شدید (آبیاری در 30% ظرفیت مزرعه‌ای)} و سه ز...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: سولماز عزیزی, ناصر زارع, پریسا شیخ زاده, جوانشیر عزیزی, رحمت کریمی‌زاده
Format: Article
Language:fas
Published: University of Birjand 2024-12-01
Series:تنش های محیطی در علوم زراعی
Subjects:
Online Access:https://escs.birjand.ac.ir/article_2972_85fd777858b87474f97596bdc7d645a7.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:این تحقیق به‌منظور بررسی نقش تحمل خشکی و آبیاری مجدد پس از تنش در ارقام عدس طراحی شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار رقم عدس (رقم محلی (نمین)، سپهر، گچساران و کیمیا)، تنش خشکی {شاهد (آبیاری در 80% ظرفیت مزرعه‌ای)، تنش متوسط (آبیاری در 55% ظرفیت مزرعه‌ای) و تنش شدید (آبیاری در 30% ظرفیت مزرعه‌ای)} و سه زمان نمونه‌برداری (سه و شش روز پس از تنش و دو روز پس از آبیاری مجدد (بازیابی)) بود. تنش خشکی باعث کاهش کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنوئید، پروتئین و عملکرد و اجزای عملکرد شد و کاهش این صفات در زمان شش روز پس از نمونه‌برداری بیشتر بود؛ اما در شرایط بازیابی افزایش این صفات قابل‌مشاهده بود. علاوه بر این، تنش خشکی موجب افزایش میزان پرولین، H2O2، MDA و همچنین افزایش فعالیت آنزیم­های آنتی­ اکسیدان (CAT، PPO و POX) شد. به‌طورکلی، افزایش شدت و مدت‌زمان تنش موجب افزایش پرولین (63%)، H2O2 (19%)، MDA (110%)، CAT (33%)، PPO (56%) و POX (24%) نسبت به تیمار شاهد گردید. نتایج نشان داد که همبستگی H2O2 و MDA مثبت و معنی­دار بود، علاوه بر این در شرایط بازیابی کاهش معنی­دار اثرات مخرب تنش (میزان H2O2، MDA) و فعالیت آنزیم­های آنتی­ اکسیدان قابل‌مشاهده بود. اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد (تعداد دانه، تعداد غلاف، وزن 100 دانه و 3 دانه) ارقام عدس متفاوت بود. تنش خشکی در مرحله گلدهی باعث کاهش تعداد دانه (20%) و غلاف در بوته (37%) و وزن صد دانه (16%) شد که منجر به کاهش (29%) عملکرد شد. رقم گچساران در شرایط نرمال بیشترین عملکرد را داشت، همچنین در شرایط تنش خشکی ارقام گچساران و سپهر بیشترین عملکرد را از خود نشان دادند. کمترین میزان عملکرد در رقم بومی در شرایط تنش مشاهده شد. بر اساس نتایج این آزمایش ارقام سپهر و گچساران ارقام مناسبی برای کشت در مناطقی که با تنش کم‌آبی مواجه هستند می‌باشند.
ISSN:2228-7604
2383-3084