Sîbeveyh ile Ebu’l-Hasan el-Ahfeş Arasında İhtilaflı Olan Meseleler “İbn Hişâm’ın Muğni'l-Lebîb Adlı Eseri Bağlamında”

İbn Hişâm, uzun bir tahsil hayatı neticesinde elde ettiği bilgi birikimini, kaleme aldığı el-İʿrâb ʿan ḳavâʿidi’l-iʿrâb adlı risâlesine aktararak İslâmî ilimler alanına önemli bir kaynak kazandırmıştır. Nahiv alanında telif edilen bu eser, içerdiği meseleler ve konuların işleyiş tarzı bakımından ön...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Mahmut Tekin
Format: Article
Language:English
Published: Çorum Çağrı Eğitim Vakfı 2022-12-01
Series:İslami İlimler Dergisi
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2809977
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832570920853569536
author Mahmut Tekin
author_facet Mahmut Tekin
author_sort Mahmut Tekin
collection DOAJ
description İbn Hişâm, uzun bir tahsil hayatı neticesinde elde ettiği bilgi birikimini, kaleme aldığı el-İʿrâb ʿan ḳavâʿidi’l-iʿrâb adlı risâlesine aktararak İslâmî ilimler alanına önemli bir kaynak kazandırmıştır. Nahiv alanında telif edilen bu eser, içerdiği meseleler ve konuların işleyiş tarzı bakımından ön plana çıkarak birçok âlim tarafından takdirle karşılanmıştır. Müellif, bu risâlesinin tasnif ve metodunu esas alarak Muġni’l-lebîb adında bir eser kaleme almıştır. İbn Hişâm, bu eserinde literatür ile ilgili bazı meseleler hakkında detaylı bilgi aktarmak adına dilciler arasında vaki olan ihtilaflara değinmektedir. Çalışmamızın temel konusunu, Sîbeveyh ve öğrencisi Ebu’l-Hasan el-Ahfeş arasında meydana gelen ihtilaflar teşkil etmektedir. Sîbeveyh ve Ahfeş arasında cereyan eden ihtilaflar حاشا’nın fiil ya da harf olması, ك’ın isim veya harf olması, كَيفَ’nin zarf veya isim olarak gelmesi, عسى ve لولا sözcüklerinin sonuna zamirin bitişmesi, ف’nın cümlede zâide gelmesi, لا’nın isminin müfred şeklinde gelmesi durumunda amilinin tesbiti ve bazı kelimelerin iʿrâbı gibi konular çerçevesinde şekillenmektedir. İbn Hişâm, yukarıda geçen meselelerde bazen herhangi bir değerlendirmede bulunmazken kimi zaman da Sîbeveyh ve Ahfeş’e ait görüşleri tercih etmektedir. Ebû ʿAlî Kutrub ve Ebû Ömer el-Cermî gibi dilbilimciler ise Sîbeveyh ve Ahfeş arasındaki ihtilafların neredeyse tamamında Ahfeş’e tabi olmuşlardır. Ancak nadiren de olsa Sîbeveyh’in görüşü kimi konularda Ahfeş’in görüşüne tercih edilmektedir.
format Article
id doaj-art-bfaa3e0b29b54351b2756e7885a2183b
institution Kabale University
issn 1306-7044
language English
publishDate 2022-12-01
publisher Çorum Çağrı Eğitim Vakfı
record_format Article
series İslami İlimler Dergisi
spelling doaj-art-bfaa3e0b29b54351b2756e7885a2183b2025-02-02T13:45:41ZengÇorum Çağrı Eğitim Vakfıİslami İlimler Dergisi1306-70442022-12-01172698610.34082/islamiilimler.1213903167Sîbeveyh ile Ebu’l-Hasan el-Ahfeş Arasında İhtilaflı Olan Meseleler “İbn Hişâm’ın Muğni'l-Lebîb Adlı Eseri Bağlamında”Mahmut Tekin0https://orcid.org/0000-0002-8823-0972DÜZCE ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİİbn Hişâm, uzun bir tahsil hayatı neticesinde elde ettiği bilgi birikimini, kaleme aldığı el-İʿrâb ʿan ḳavâʿidi’l-iʿrâb adlı risâlesine aktararak İslâmî ilimler alanına önemli bir kaynak kazandırmıştır. Nahiv alanında telif edilen bu eser, içerdiği meseleler ve konuların işleyiş tarzı bakımından ön plana çıkarak birçok âlim tarafından takdirle karşılanmıştır. Müellif, bu risâlesinin tasnif ve metodunu esas alarak Muġni’l-lebîb adında bir eser kaleme almıştır. İbn Hişâm, bu eserinde literatür ile ilgili bazı meseleler hakkında detaylı bilgi aktarmak adına dilciler arasında vaki olan ihtilaflara değinmektedir. Çalışmamızın temel konusunu, Sîbeveyh ve öğrencisi Ebu’l-Hasan el-Ahfeş arasında meydana gelen ihtilaflar teşkil etmektedir. Sîbeveyh ve Ahfeş arasında cereyan eden ihtilaflar حاشا’nın fiil ya da harf olması, ك’ın isim veya harf olması, كَيفَ’nin zarf veya isim olarak gelmesi, عسى ve لولا sözcüklerinin sonuna zamirin bitişmesi, ف’nın cümlede zâide gelmesi, لا’nın isminin müfred şeklinde gelmesi durumunda amilinin tesbiti ve bazı kelimelerin iʿrâbı gibi konular çerçevesinde şekillenmektedir. İbn Hişâm, yukarıda geçen meselelerde bazen herhangi bir değerlendirmede bulunmazken kimi zaman da Sîbeveyh ve Ahfeş’e ait görüşleri tercih etmektedir. Ebû ʿAlî Kutrub ve Ebû Ömer el-Cermî gibi dilbilimciler ise Sîbeveyh ve Ahfeş arasındaki ihtilafların neredeyse tamamında Ahfeş’e tabi olmuşlardır. Ancak nadiren de olsa Sîbeveyh’in görüşü kimi konularda Ahfeş’in görüşüne tercih edilmektedir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2809977arap dilinahivsîbeveyhahfeşi̇bn hişâmmuğnii̇htilaf.arabic languagesyntaxsibawayhahfeshibn hishammughni al-labibdispute.arap dilinahivsîbeveyhahfeşi̇bn hişâmmuğnii̇htilaf.arabic languagesyntaxsibawayhahfeshibn hishammughni al-labibdispute.arabic languagesyntaxsibawayhahfeshibn hishammughni al-labibdispute.
spellingShingle Mahmut Tekin
Sîbeveyh ile Ebu’l-Hasan el-Ahfeş Arasında İhtilaflı Olan Meseleler “İbn Hişâm’ın Muğni'l-Lebîb Adlı Eseri Bağlamında”
İslami İlimler Dergisi
arap dili
nahiv
sîbeveyh
ahfeş
i̇bn hişâm
muğni
i̇htilaf.
arabic language
syntax
sibawayh
ahfesh
ibn hisham
mughni al-labib
dispute.
arap dili
nahiv
sîbeveyh
ahfeş
i̇bn hişâm
muğni
i̇htilaf.
arabic language
syntax
sibawayh
ahfesh
ibn hisham
mughni al-labib
dispute.
arabic language
syntax
sibawayh
ahfesh
ibn hisham
mughni al-labib
dispute.
title Sîbeveyh ile Ebu’l-Hasan el-Ahfeş Arasında İhtilaflı Olan Meseleler “İbn Hişâm’ın Muğni'l-Lebîb Adlı Eseri Bağlamında”
title_full Sîbeveyh ile Ebu’l-Hasan el-Ahfeş Arasında İhtilaflı Olan Meseleler “İbn Hişâm’ın Muğni'l-Lebîb Adlı Eseri Bağlamında”
title_fullStr Sîbeveyh ile Ebu’l-Hasan el-Ahfeş Arasında İhtilaflı Olan Meseleler “İbn Hişâm’ın Muğni'l-Lebîb Adlı Eseri Bağlamında”
title_full_unstemmed Sîbeveyh ile Ebu’l-Hasan el-Ahfeş Arasında İhtilaflı Olan Meseleler “İbn Hişâm’ın Muğni'l-Lebîb Adlı Eseri Bağlamında”
title_short Sîbeveyh ile Ebu’l-Hasan el-Ahfeş Arasında İhtilaflı Olan Meseleler “İbn Hişâm’ın Muğni'l-Lebîb Adlı Eseri Bağlamında”
title_sort sibeveyh ile ebu l hasan el ahfes arasinda ihtilafli olan meseleler ibn hisam in mugni l lebib adli eseri baglaminda
topic arap dili
nahiv
sîbeveyh
ahfeş
i̇bn hişâm
muğni
i̇htilaf.
arabic language
syntax
sibawayh
ahfesh
ibn hisham
mughni al-labib
dispute.
arap dili
nahiv
sîbeveyh
ahfeş
i̇bn hişâm
muğni
i̇htilaf.
arabic language
syntax
sibawayh
ahfesh
ibn hisham
mughni al-labib
dispute.
arabic language
syntax
sibawayh
ahfesh
ibn hisham
mughni al-labib
dispute.
url https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2809977
work_keys_str_mv AT mahmuttekin sibeveyhileebulhasanelahfesarasındaihtilaflıolanmeseleleribnhisamınmugnillebibadlıeseribaglamında