بررسی اثر دو گونه جلبک‌ دریایی قرمز بر شاخص‌های رشدی، فیزیولوژیکی و عملکرد میوه خیار آب پران تحت تاثیر روش عصاره‌گیری

سابقه و هدف: امروزه، تمایل فزاینده‌ای به استفاده از روشهای زراعی مانند محرکهای زیستی طبیعی وجود دارد که باعث بهبود عملکرد می‌شوند و هیچ تأثیر منفی بر کیفیت گیاه ندارند. چنین راهکاری نه‌تنها امکان افزایش تولید زیست توده را فراهم می‌کند، بلکه باعث ایجاد مقاومت طبیعی گیاهان و همچنین بهبود کیفیت مواد غذ...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: فریبا ساعدی, طاهر برزگر, جعفر نیکبخت, زهرا قهرمانی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2022-09-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6205_369cacec150555bbf8749a5364db27fe.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586599842447360
author فریبا ساعدی
طاهر برزگر
جعفر نیکبخت
زهرا قهرمانی
author_facet فریبا ساعدی
طاهر برزگر
جعفر نیکبخت
زهرا قهرمانی
author_sort فریبا ساعدی
collection DOAJ
description سابقه و هدف: امروزه، تمایل فزاینده‌ای به استفاده از روشهای زراعی مانند محرکهای زیستی طبیعی وجود دارد که باعث بهبود عملکرد می‌شوند و هیچ تأثیر منفی بر کیفیت گیاه ندارند. چنین راهکاری نه‌تنها امکان افزایش تولید زیست توده را فراهم می‌کند، بلکه باعث ایجاد مقاومت طبیعی گیاهان و همچنین بهبود کیفیت مواد غذایی گیاهان می‌شود. محصولات با منشا طبیعی مانند عصاره جلبک دریایی به عنوان محرک رشد و نمو گیاهان زراعی و باغی استفاده می‌شود. عصاره‌ جلبک‌های دریایی حاوی طیف گسترده‌ای از مواد تقویت کننده رشد گیاهان مانند اکسین‌ها، سیتوکینین‌ها، بتائین‌ها، جیبرلین‌ها و مواد آلی و هچنین جمله اسیدهای آمینه، عناصر مغذی بزرگ و عناصر کمیاب هستند که عملکرد و کیفیت محصول را بهبود می‌بخشند. هدف ازانجام این پژوهش بررسی تاثیر روش‌های مختلف استخراج عصاره دو گونه جلبک دریایی قرمز Gracilaria corticata و Acanthophora spiciferais بر شاخص‌های رشدی، فیزیولوژیکی و عملکردی خیار آب‌پران (Ecballium elaterium L.) بود.مواد و روش‌ها: این آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1399 در چهار تکرار بر روی گیاه خیار آب‌پران (Ecballium elaterium L. ) انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج روش استخراج (ME: عصاره استخراجی مایکروویو با حلال آبی، OE: عصاره استخراجی اتوکلاو با حلال آبی، BE: عصاره استخراج شده با روش جوشاندن با آب مقطر، NE: عصاره استخراج شده با ازت مایع، EE: عصاره خیسانده شده در اتانول) و یک نمونه شاهد (C: (محلول‌پاشی با آب مقطر) بود. در طول دور رشد تعداد برگ، تعداد گل نر و ماده و تعداد میوه‌ها اندازه‌گیری شد. در پایان دوره رشد تعداد شاخه جانبی، ارتفاع بوته و طول شاخه‌های جانبی، شاخص سطح کل برگ، وزن تر و خشک شاخساره، وزن تر و خشک میوه و عملکرد میوه، طول و قطر ریشه و انشعابات فرعی ریشه، حجم و سطح ریشه، کلروفیل کل، کارتنوئید، فنل کل و فلاونوئید کل آن اندازه‌گیری شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد اثر محلول‌پاشی عصاره‌های جلبکی در همه صفات در سطح یک درصد معنی‌دار شد. تیمار گیاهان با عصاره‌ استخراج شده با حلال آبی در اتوکلاو باعث افزایش 6/43 درصد ارتفاع بوته، 4/59 درصد طول شاخه جانبی، 3/58 درصد وزن‌ تر شاخساره، 7/71 درصد وزن خشک شاخساره، 7/65 درصد تعداد گل نر، 5/39 درصد تعداد گل ماده، 6/41 درصد تعداد میوه، 2/20 درصد وزن تر میوه، 8/32 درصد وزن خشک میوه، 6/55 درصد عملکرد میوه، 5/70 درصد طول ریشه، 7/80 درصد حجم ریشه و 9/66 درصد فلاونوئید میوه نسبت به گیاهان شاهد شد. همچنین بیشترین شاخص سطح برگ با افزایش 9/42 و 5/41 درصد، قطر ریشه (57 و 4/53 درصد)، سطح ریشه (3/78 و 9/73 درصد)، کلروفیل کل (8/45 و 2/45 درصد)، کارتنوئید (3/69 و 71 درصد) و فنل کل (6/42 و 2/43 درصد) به ترتیب در گیاهان تیمار شده با عصاره حاصل از روش‌های اتوکلاو و مایکروویو نسبت به گیاهان شاهد مشاهده شد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، همه روش‌های استخراج عصاره جلبک‌های قرمز تاثیر مثبت بر رشد،‌ صفات فیزیولوژیکی‌ و عملکرد میوه خیار آب‌‌پران داشتند. اما به طور کلی روش‌های جدیدتر (اتوکلاو، مایکروویو) نسبت به روش‌های سنتی (جوشاندن، ازت مایع، اتانول) تاثیر بهتری داشتند و عصاره حاصل از این روش‌ها، هورمون‌های رشد، ترکیبات آلی و عناصر غذایی بیشتری داشتند. بنابراین روش‌های اتوکلاو و مایکروویو جهت استخراج عصاره جلبک‌ها پیشنهاد می‌گردد. همچنین این نتایج نشان می‌دهند که جلبک‌های قرمز گراسیلاریا (Gracilaria corticata) و اکانتوفورا (Acanthophora spicifera) منطقه خلیج فارس اگر با روش صحیحی استخراج شوند می‌توانند یک کود زیستی مناسب برای تولید گیاهان باشند.
format Article
id doaj-art-be2cae3b2bd64a908f132af0e91a960d
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2022-09-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-be2cae3b2bd64a908f132af0e91a960d2025-01-25T07:00:35ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782022-09-01293698810.22069/jopp.2022.19335.28526205بررسی اثر دو گونه جلبک‌ دریایی قرمز بر شاخص‌های رشدی، فیزیولوژیکی و عملکرد میوه خیار آب پران تحت تاثیر روش عصاره‌گیریفریبا ساعدی0طاهر برزگر1جعفر نیکبخت2زهرا قهرمانی3دانشجوی دکتری گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایراننویسنده مسئول، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایرانگروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایرانگروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایرانسابقه و هدف: امروزه، تمایل فزاینده‌ای به استفاده از روشهای زراعی مانند محرکهای زیستی طبیعی وجود دارد که باعث بهبود عملکرد می‌شوند و هیچ تأثیر منفی بر کیفیت گیاه ندارند. چنین راهکاری نه‌تنها امکان افزایش تولید زیست توده را فراهم می‌کند، بلکه باعث ایجاد مقاومت طبیعی گیاهان و همچنین بهبود کیفیت مواد غذایی گیاهان می‌شود. محصولات با منشا طبیعی مانند عصاره جلبک دریایی به عنوان محرک رشد و نمو گیاهان زراعی و باغی استفاده می‌شود. عصاره‌ جلبک‌های دریایی حاوی طیف گسترده‌ای از مواد تقویت کننده رشد گیاهان مانند اکسین‌ها، سیتوکینین‌ها، بتائین‌ها، جیبرلین‌ها و مواد آلی و هچنین جمله اسیدهای آمینه، عناصر مغذی بزرگ و عناصر کمیاب هستند که عملکرد و کیفیت محصول را بهبود می‌بخشند. هدف ازانجام این پژوهش بررسی تاثیر روش‌های مختلف استخراج عصاره دو گونه جلبک دریایی قرمز Gracilaria corticata و Acanthophora spiciferais بر شاخص‌های رشدی، فیزیولوژیکی و عملکردی خیار آب‌پران (Ecballium elaterium L.) بود.مواد و روش‌ها: این آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1399 در چهار تکرار بر روی گیاه خیار آب‌پران (Ecballium elaterium L. ) انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج روش استخراج (ME: عصاره استخراجی مایکروویو با حلال آبی، OE: عصاره استخراجی اتوکلاو با حلال آبی، BE: عصاره استخراج شده با روش جوشاندن با آب مقطر، NE: عصاره استخراج شده با ازت مایع، EE: عصاره خیسانده شده در اتانول) و یک نمونه شاهد (C: (محلول‌پاشی با آب مقطر) بود. در طول دور رشد تعداد برگ، تعداد گل نر و ماده و تعداد میوه‌ها اندازه‌گیری شد. در پایان دوره رشد تعداد شاخه جانبی، ارتفاع بوته و طول شاخه‌های جانبی، شاخص سطح کل برگ، وزن تر و خشک شاخساره، وزن تر و خشک میوه و عملکرد میوه، طول و قطر ریشه و انشعابات فرعی ریشه، حجم و سطح ریشه، کلروفیل کل، کارتنوئید، فنل کل و فلاونوئید کل آن اندازه‌گیری شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد اثر محلول‌پاشی عصاره‌های جلبکی در همه صفات در سطح یک درصد معنی‌دار شد. تیمار گیاهان با عصاره‌ استخراج شده با حلال آبی در اتوکلاو باعث افزایش 6/43 درصد ارتفاع بوته، 4/59 درصد طول شاخه جانبی، 3/58 درصد وزن‌ تر شاخساره، 7/71 درصد وزن خشک شاخساره، 7/65 درصد تعداد گل نر، 5/39 درصد تعداد گل ماده، 6/41 درصد تعداد میوه، 2/20 درصد وزن تر میوه، 8/32 درصد وزن خشک میوه، 6/55 درصد عملکرد میوه، 5/70 درصد طول ریشه، 7/80 درصد حجم ریشه و 9/66 درصد فلاونوئید میوه نسبت به گیاهان شاهد شد. همچنین بیشترین شاخص سطح برگ با افزایش 9/42 و 5/41 درصد، قطر ریشه (57 و 4/53 درصد)، سطح ریشه (3/78 و 9/73 درصد)، کلروفیل کل (8/45 و 2/45 درصد)، کارتنوئید (3/69 و 71 درصد) و فنل کل (6/42 و 2/43 درصد) به ترتیب در گیاهان تیمار شده با عصاره حاصل از روش‌های اتوکلاو و مایکروویو نسبت به گیاهان شاهد مشاهده شد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، همه روش‌های استخراج عصاره جلبک‌های قرمز تاثیر مثبت بر رشد،‌ صفات فیزیولوژیکی‌ و عملکرد میوه خیار آب‌‌پران داشتند. اما به طور کلی روش‌های جدیدتر (اتوکلاو، مایکروویو) نسبت به روش‌های سنتی (جوشاندن، ازت مایع، اتانول) تاثیر بهتری داشتند و عصاره حاصل از این روش‌ها، هورمون‌های رشد، ترکیبات آلی و عناصر غذایی بیشتری داشتند. بنابراین روش‌های اتوکلاو و مایکروویو جهت استخراج عصاره جلبک‌ها پیشنهاد می‌گردد. همچنین این نتایج نشان می‌دهند که جلبک‌های قرمز گراسیلاریا (Gracilaria corticata) و اکانتوفورا (Acanthophora spicifera) منطقه خلیج فارس اگر با روش صحیحی استخراج شوند می‌توانند یک کود زیستی مناسب برای تولید گیاهان باشند.https://jopp.gau.ac.ir/article_6205_369cacec150555bbf8749a5364db27fe.pdfروش استخراجرشد رویشیمیوهفلاونوئیدگل‌های ماده
spellingShingle فریبا ساعدی
طاهر برزگر
جعفر نیکبخت
زهرا قهرمانی
بررسی اثر دو گونه جلبک‌ دریایی قرمز بر شاخص‌های رشدی، فیزیولوژیکی و عملکرد میوه خیار آب پران تحت تاثیر روش عصاره‌گیری
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
روش استخراج
رشد رویشی
میوه
فلاونوئید
گل‌های ماده
title بررسی اثر دو گونه جلبک‌ دریایی قرمز بر شاخص‌های رشدی، فیزیولوژیکی و عملکرد میوه خیار آب پران تحت تاثیر روش عصاره‌گیری
title_full بررسی اثر دو گونه جلبک‌ دریایی قرمز بر شاخص‌های رشدی، فیزیولوژیکی و عملکرد میوه خیار آب پران تحت تاثیر روش عصاره‌گیری
title_fullStr بررسی اثر دو گونه جلبک‌ دریایی قرمز بر شاخص‌های رشدی، فیزیولوژیکی و عملکرد میوه خیار آب پران تحت تاثیر روش عصاره‌گیری
title_full_unstemmed بررسی اثر دو گونه جلبک‌ دریایی قرمز بر شاخص‌های رشدی، فیزیولوژیکی و عملکرد میوه خیار آب پران تحت تاثیر روش عصاره‌گیری
title_short بررسی اثر دو گونه جلبک‌ دریایی قرمز بر شاخص‌های رشدی، فیزیولوژیکی و عملکرد میوه خیار آب پران تحت تاثیر روش عصاره‌گیری
title_sort بررسی اثر دو گونه جلبک‌ دریایی قرمز بر شاخص‌های رشدی، فیزیولوژیکی و عملکرد میوه خیار آب پران تحت تاثیر روش عصاره‌گیری
topic روش استخراج
رشد رویشی
میوه
فلاونوئید
گل‌های ماده
url https://jopp.gau.ac.ir/article_6205_369cacec150555bbf8749a5364db27fe.pdf
work_keys_str_mv AT frybạsạʿdy brrsyạtẖrdwgwnhjlbḵdryạyyqrmzbrsẖạkẖṣhạyrsẖdyfyzywlwzẖyḵywʿmlḵrdmywhkẖyạrậbprạntḥttạtẖyrrwsẖʿṣạrhgyry
AT ṭạhrbrzgr brrsyạtẖrdwgwnhjlbḵdryạyyqrmzbrsẖạkẖṣhạyrsẖdyfyzywlwzẖyḵywʿmlḵrdmywhkẖyạrậbprạntḥttạtẖyrrwsẖʿṣạrhgyry
AT jʿfrnyḵbkẖt brrsyạtẖrdwgwnhjlbḵdryạyyqrmzbrsẖạkẖṣhạyrsẖdyfyzywlwzẖyḵywʿmlḵrdmywhkẖyạrậbprạntḥttạtẖyrrwsẖʿṣạrhgyry
AT zhrạqhrmạny brrsyạtẖrdwgwnhjlbḵdryạyyqrmzbrsẖạkẖṣhạyrsẖdyfyzywlwzẖyḵywʿmlḵrdmywhkẖyạrậbprạntḥttạtẖyrrwsẖʿṣạrhgyry