اثر فعالیت‌های آنتروپوژنیک بر مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از آلودگی فلزات سنگین در اکوسیستم های کشاورزی
آلودگیهای زیست‌محیطی از مهمترین عوامل مؤثر بر تخریـب و تنزل کیفیت بیوسفر و اجزای آن محسوب شده و در ایـن میـان فلزات سنگین از دیدگاه‌های زیستی، اکولوژیکی و سلامتی بشـر از اهمیت ویژهای برخوردارند. این پژوهش با هدف بررسی روند تغییرات غلظت عناصر سرب، کادمیوم، مس و روی در خاکهای تحت کشت اطراف معدن سر...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2020-05-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_34030_53d2b6df49dac9813556622c3b2acfcf.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832591398720765952 |
|---|---|
| author | امیر محسنی ندا محسنی سید رضا حسین زاده |
| author_facet | امیر محسنی ندا محسنی سید رضا حسین زاده |
| author_sort | امیر محسنی |
| collection | DOAJ |
| description | آلودگیهای زیست‌محیطی از مهمترین عوامل مؤثر بر تخریـب و تنزل کیفیت بیوسفر و اجزای آن محسوب شده و در ایـن میـان فلزات سنگین از دیدگاه‌های زیستی، اکولوژیکی و سلامتی بشـر از اهمیت ویژهای برخوردارند. این پژوهش با هدف بررسی روند تغییرات غلظت عناصر سرب، کادمیوم، مس و روی در خاکهای تحت کشت اطراف معدن سرب و روی زنجان و همچنین احتمال خطرپذیری (HQ) به بیماریهای مرتبط با این عناصر از طریق مصرف محصول مورد نظر صورت پذیرفت. بدین منظور 4 فاصله مکانی مختلف انتخاب (10، 20، 30 و 40 کیلومتر فاصله از معدن) و از هر محدوده 3 نمونه خاک و 10 نمونه گیاه گندم برداشت شد. عصارههای نمونههای خاک با استفاده از DTPA و اسید نیتریک 4 مولار و عصارههای گیاه با استفاده از اسید نیتریک 65% استخراج و غلظت فلزات با دستگاه جذب اتمی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد غلطت کل و قابل دسترس هر چهار عنصر در خاک و همچنین غلظت این عناصر در دانه گندم با افزایش فاصله از معدن کاهش یافت. بیش‌ترین غلظت سرب (3/59 میلیگرم بر کیلوگرم)، کادمیوم (3/1 میلیگرم بر کیلوگرم)، مس (8/48 میلیگرم بر کیلوگرم) و روی (7/79 میلیگرم بر کیلوگرم) از دانه برداشت شده از فواصل 10 کیلومتری از معدن و کمترین غلظت این عناصر از دانه برداشت شده از فاصله 40 کیلومتری از معدن و به ترتیب برابر 8/31، 2/0، 7/2 و 2/37 میلیگرم بر کیلوگرم به دست آمد. نتایج احتمال خطرپذیری به بیماریهای غیرسرطانی برای هر یک از عناصر با فاصله از معدن نشان داد که مقادیر احتمال خطرپذیری به بیماری برای عناصر سرب، کادمیوم، مس و روی با افزایش فاصله از معدن کاهش یافت. همچنین به استثناء عنصر سرب، مقادیر خطرپذیری در هر چهار منطقه مورد مطالعه کمتر از 1 بود. این نتایج نشاندهنده این است مصرف‌کنندگان این محصولات در محدوده امن از نظر تأثیرات سوء بیماریهای غیرسرطانی ناشی از غلظت بالای سرب قرار نخواهند گرفت. همچنین علیرغم پایین بودن مقادیر HQ عناصر روی، مس و کادمیوم، احتمال افزایش این مقادیر در سالهای آتی برای این عناصر، بهویژه عناصر کادمیوم و مس وجود خواهد داشت؛ بنابراین میبایست توجه زیادی به مصرف و کشت در اطراف مناطق صنعتی، صورت گیرد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-b90ec395afe3495db25f2eeaeaaa8a24 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2020-05-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-b90ec395afe3495db25f2eeaeaaa8a242025-01-22T12:11:50ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762020-05-019115516710.22067/geo.v9i2.8870334030اثر فعالیت‌های آنتروپوژنیک بر مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از آلودگی فلزات سنگین در اکوسیستم های کشاورزیامیر محسنی0ندا محسنی1سید رضا حسین زاده2دانشگاه تبریزدانشگاه فردوسی مشهددانشگاه فردوسی مشهدآلودگیهای زیست‌محیطی از مهمترین عوامل مؤثر بر تخریـب و تنزل کیفیت بیوسفر و اجزای آن محسوب شده و در ایـن میـان فلزات سنگین از دیدگاه‌های زیستی، اکولوژیکی و سلامتی بشـر از اهمیت ویژهای برخوردارند. این پژوهش با هدف بررسی روند تغییرات غلظت عناصر سرب، کادمیوم، مس و روی در خاکهای تحت کشت اطراف معدن سرب و روی زنجان و همچنین احتمال خطرپذیری (HQ) به بیماریهای مرتبط با این عناصر از طریق مصرف محصول مورد نظر صورت پذیرفت. بدین منظور 4 فاصله مکانی مختلف انتخاب (10، 20، 30 و 40 کیلومتر فاصله از معدن) و از هر محدوده 3 نمونه خاک و 10 نمونه گیاه گندم برداشت شد. عصارههای نمونههای خاک با استفاده از DTPA و اسید نیتریک 4 مولار و عصارههای گیاه با استفاده از اسید نیتریک 65% استخراج و غلظت فلزات با دستگاه جذب اتمی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد غلطت کل و قابل دسترس هر چهار عنصر در خاک و همچنین غلظت این عناصر در دانه گندم با افزایش فاصله از معدن کاهش یافت. بیش‌ترین غلظت سرب (3/59 میلیگرم بر کیلوگرم)، کادمیوم (3/1 میلیگرم بر کیلوگرم)، مس (8/48 میلیگرم بر کیلوگرم) و روی (7/79 میلیگرم بر کیلوگرم) از دانه برداشت شده از فواصل 10 کیلومتری از معدن و کمترین غلظت این عناصر از دانه برداشت شده از فاصله 40 کیلومتری از معدن و به ترتیب برابر 8/31، 2/0، 7/2 و 2/37 میلیگرم بر کیلوگرم به دست آمد. نتایج احتمال خطرپذیری به بیماریهای غیرسرطانی برای هر یک از عناصر با فاصله از معدن نشان داد که مقادیر احتمال خطرپذیری به بیماری برای عناصر سرب، کادمیوم، مس و روی با افزایش فاصله از معدن کاهش یافت. همچنین به استثناء عنصر سرب، مقادیر خطرپذیری در هر چهار منطقه مورد مطالعه کمتر از 1 بود. این نتایج نشاندهنده این است مصرف‌کنندگان این محصولات در محدوده امن از نظر تأثیرات سوء بیماریهای غیرسرطانی ناشی از غلظت بالای سرب قرار نخواهند گرفت. همچنین علیرغم پایین بودن مقادیر HQ عناصر روی، مس و کادمیوم، احتمال افزایش این مقادیر در سالهای آتی برای این عناصر، بهویژه عناصر کادمیوم و مس وجود خواهد داشت؛ بنابراین میبایست توجه زیادی به مصرف و کشت در اطراف مناطق صنعتی، صورت گیرد.https://geoeh.um.ac.ir/article_34030_53d2b6df49dac9813556622c3b2acfcf.pdfضریب خطرفلز سنگینمخاطره زیست محیطیاکوسیستم های کشاورزی |
| spellingShingle | امیر محسنی ندا محسنی سید رضا حسین زاده اثر فعالیت‌های آنتروپوژنیک بر مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از آلودگی فلزات سنگین در اکوسیستم های کشاورزی جغرافیا و مخاطرات محیطی ضریب خطر فلز سنگین مخاطره زیست محیطی اکوسیستم های کشاورزی |
| title | اثر فعالیت‌های آنتروپوژنیک بر مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از آلودگی فلزات سنگین در اکوسیستم های کشاورزی |
| title_full | اثر فعالیت‌های آنتروپوژنیک بر مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از آلودگی فلزات سنگین در اکوسیستم های کشاورزی |
| title_fullStr | اثر فعالیت‌های آنتروپوژنیک بر مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از آلودگی فلزات سنگین در اکوسیستم های کشاورزی |
| title_full_unstemmed | اثر فعالیت‌های آنتروپوژنیک بر مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از آلودگی فلزات سنگین در اکوسیستم های کشاورزی |
| title_short | اثر فعالیت‌های آنتروپوژنیک بر مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از آلودگی فلزات سنگین در اکوسیستم های کشاورزی |
| title_sort | اثر فعالیت‌های آنتروپوژنیک بر مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از آلودگی فلزات سنگین در اکوسیستم های کشاورزی |
| topic | ضریب خطر فلز سنگین مخاطره زیست محیطی اکوسیستم های کشاورزی |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_34030_53d2b6df49dac9813556622c3b2acfcf.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ạmyrmḥsny ạtẖrfʿạlythạyậntrwpwzẖnyḵbrmkẖạṭrạtzystmḥyṭynạsẖyạzậlwdgyflzạtsngyndrạḵwsystmhạyḵsẖạwrzy AT ndạmḥsny ạtẖrfʿạlythạyậntrwpwzẖnyḵbrmkẖạṭrạtzystmḥyṭynạsẖyạzậlwdgyflzạtsngyndrạḵwsystmhạyḵsẖạwrzy AT sydrḍạḥsynzạdh ạtẖrfʿạlythạyậntrwpwzẖnyḵbrmkẖạṭrạtzystmḥyṭynạsẖyạzậlwdgyflzạtsngyndrạḵwsystmhạyḵsẖạwrzy |