LEVİNAS'A KARŞI LEVİNAS
Emmanuel Levinas çağdaş Fransız felsefesinin en önemli isimlerinden biridir. Onun düşüncesi neredeyse bütün bir Batı felsefesine meydan okur ve etiği ilk felsefe olarak kabul ederek ontoloji temelli, özne/bilinç merkezli felsefeyi karşısına alır. Bununla birlikte Levinas, yalnızca ontolojiyi “ilk fe...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Türk Felsefe Derneği
2023-10-01
|
| Series: | Felsefe Dünyası |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3080354 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832571124622295040 |
|---|---|
| author | Nur Betül Atakul |
| author_facet | Nur Betül Atakul |
| author_sort | Nur Betül Atakul |
| collection | DOAJ |
| description | Emmanuel Levinas çağdaş Fransız felsefesinin en önemli isimlerinden biridir. Onun düşüncesi neredeyse bütün bir Batı felsefesine meydan okur ve etiği ilk felsefe olarak kabul ederek ontoloji temelli, özne/bilinç merkezli felsefeyi karşısına alır. Bununla birlikte Levinas, yalnızca ontolojiyi “ilk felsefe” kabul eden bütün bir felsefe geleneğini eleştirmekle kalmaz aynı zamanda Batı felsefesi içerisinde geliştirilmiş bütün etiklere karşı da eleştirel bir tutum sergiler. Çünkü onun felsefesinde özne üzerinden kurulan bütün ahlak teorileri bir kenara bırakılarak, Başka ve Başka’nın yüzünde (suretinde) gün yüzüne çıkan buyruğun kuruculuğu vurgulanır. Etik belirli değerler hiyerarşisini, erdemlerin üstünlüğünü ya da yasayı yücelten bir felsefi uğraş olmaktan öte, öznenin tahakkümünü kıran, onu Başka karşısında güçsüz kılarak yeniden kuran temel uğraş olmaya yükselir. Başka’nın yüzünde, özneye seslenen buyruk “Öldürmeyeceksin!” diyerek özneyi Başka’nın bütün sorumluluğunu üstlenmeye davet eder. Levinas’ın asimetrik etiği ötekini düşünmek adına oldukça sarsıcıdır. Bununla birlikte Levinas bir Talmud yorumcusudur. Felsefi eserleri ile Yahudilik ve Talmud üzerine kaleme aldığı eserlerini ayırsa ve hiçbir zaman felsefi yapıtlarında dini temellendirmelere başvurmasa da onun düşüncesinde Yahudiliğin etkilerini görmemek mümkün değildir. Bu ikili entelektüel kimlik Levinas’a dair önemli bir sorgulamayı da gündeme getirir: Başka’nın önceliğini savunan ve tüm felsefesini buradan hareketle kuran Levinas’ın İsrail devletinin kuruluşuna ve İsrail’in Başka’sı olan Filistin halkına karşı amansız tutumuna bakışı nasıldır? Burada bu sorunun yanıtını ararken Levinas’ın etiğini kadim bir sorunun ışığında test etmeye çalışacağız: Acaba teorik manada çok iyi bir biçimde kurgulanmış bir etik, pratik-ahlaki planda tam manasıyla karşılık bulabilir mi? Yoksa teori pratikle sınandığında başarısız olmaya mahkûm mudur? |
| format | Article |
| id | doaj-art-b34ec560429a46489d61fd2dc6419f8e |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-0875 |
| language | English |
| publishDate | 2023-10-01 |
| publisher | Türk Felsefe Derneği |
| record_format | Article |
| series | Felsefe Dünyası |
| spelling | doaj-art-b34ec560429a46489d61fd2dc6419f8e2025-02-02T13:20:47ZengTürk Felsefe DerneğiFelsefe Dünyası1301-08752023-10-0177 - EK19320410.58634/felsefedunyasi.12822762040LEVİNAS'A KARŞI LEVİNASNur Betül Atakul0https://orcid.org/0000-0003-3946-9909ANKARA YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİEmmanuel Levinas çağdaş Fransız felsefesinin en önemli isimlerinden biridir. Onun düşüncesi neredeyse bütün bir Batı felsefesine meydan okur ve etiği ilk felsefe olarak kabul ederek ontoloji temelli, özne/bilinç merkezli felsefeyi karşısına alır. Bununla birlikte Levinas, yalnızca ontolojiyi “ilk felsefe” kabul eden bütün bir felsefe geleneğini eleştirmekle kalmaz aynı zamanda Batı felsefesi içerisinde geliştirilmiş bütün etiklere karşı da eleştirel bir tutum sergiler. Çünkü onun felsefesinde özne üzerinden kurulan bütün ahlak teorileri bir kenara bırakılarak, Başka ve Başka’nın yüzünde (suretinde) gün yüzüne çıkan buyruğun kuruculuğu vurgulanır. Etik belirli değerler hiyerarşisini, erdemlerin üstünlüğünü ya da yasayı yücelten bir felsefi uğraş olmaktan öte, öznenin tahakkümünü kıran, onu Başka karşısında güçsüz kılarak yeniden kuran temel uğraş olmaya yükselir. Başka’nın yüzünde, özneye seslenen buyruk “Öldürmeyeceksin!” diyerek özneyi Başka’nın bütün sorumluluğunu üstlenmeye davet eder. Levinas’ın asimetrik etiği ötekini düşünmek adına oldukça sarsıcıdır. Bununla birlikte Levinas bir Talmud yorumcusudur. Felsefi eserleri ile Yahudilik ve Talmud üzerine kaleme aldığı eserlerini ayırsa ve hiçbir zaman felsefi yapıtlarında dini temellendirmelere başvurmasa da onun düşüncesinde Yahudiliğin etkilerini görmemek mümkün değildir. Bu ikili entelektüel kimlik Levinas’a dair önemli bir sorgulamayı da gündeme getirir: Başka’nın önceliğini savunan ve tüm felsefesini buradan hareketle kuran Levinas’ın İsrail devletinin kuruluşuna ve İsrail’in Başka’sı olan Filistin halkına karşı amansız tutumuna bakışı nasıldır? Burada bu sorunun yanıtını ararken Levinas’ın etiğini kadim bir sorunun ışığında test etmeye çalışacağız: Acaba teorik manada çok iyi bir biçimde kurgulanmış bir etik, pratik-ahlaki planda tam manasıyla karşılık bulabilir mi? Yoksa teori pratikle sınandığında başarısız olmaya mahkûm mudur?https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3080354levinasethicsmoralitypoliticsstateotheralteritylevinasetikahlakpolitikadevletötekibaşka |
| spellingShingle | Nur Betül Atakul LEVİNAS'A KARŞI LEVİNAS Felsefe Dünyası levinas ethics morality politics state other alterity levinas etik ahlak politika devlet öteki başka |
| title | LEVİNAS'A KARŞI LEVİNAS |
| title_full | LEVİNAS'A KARŞI LEVİNAS |
| title_fullStr | LEVİNAS'A KARŞI LEVİNAS |
| title_full_unstemmed | LEVİNAS'A KARŞI LEVİNAS |
| title_short | LEVİNAS'A KARŞI LEVİNAS |
| title_sort | levinas a karsi levinas |
| topic | levinas ethics morality politics state other alterity levinas etik ahlak politika devlet öteki başka |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3080354 |
| work_keys_str_mv | AT nurbetulatakul levinasakarsilevinas |