Ceza Normunun Yorumlanmasında Bir Araç Olarak Madde Gerekçesi
Ceza hukukunda yorum, diğer tüm hukuk dallarında olduğu gibi, soyut normun anlam ve kapsamını ortaya çıkarmak ve böylece somut olaya uygulanabilir olup olmadığını tespit etmek adına yapılan zihinsel bir faaliyettir. Bağlayıcı gücü olmamakla beraber, madde gerekçeleri, normun nasıl anlaşılması ve uyg...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Sakarya University, Sakarya
2024-12-01
|
| Series: | Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi/Sakarya Hukuk Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4322078 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841556436581089280 |
|---|---|
| author | Derya Tekin |
| author_facet | Derya Tekin |
| author_sort | Derya Tekin |
| collection | DOAJ |
| description | Ceza hukukunda yorum, diğer tüm hukuk dallarında olduğu gibi, soyut normun anlam ve kapsamını ortaya çıkarmak ve böylece somut olaya uygulanabilir olup olmadığını tespit etmek adına yapılan zihinsel bir faaliyettir. Bağlayıcı gücü olmamakla beraber, madde gerekçeleri, normun nasıl anlaşılması ve uygulanması gerektiği noktasında gerek mahkemeler gerekse doktrin için oldukça aydınlatıcı bir rol oynayabilmektedir. Bununla beraber, kanunilik ilkesinin ve kıyas yasağının geçerli olduğu ceza normları bakımından madde gerekçelerinin ne ölçüde kullanılabilir olduğunu tespit etmek önem arz eder. Dahası, kıyasın mümkün olduğu ceza muhakemesi normları bakımından da kanunun lafzı ile madde gerekçesi arasındaki uyum aynı ölçüde önemlidir. Ceza muhakemesi hukukunda kanunda hüküm bulunmayan hallerde kıyasen uygulama yapmak mümkünse de, kanunda açıkça düzenlenen bir konuda kanun lafzını aşar yorum yapılması yasaktır. Çalışmada, lafzi yorum yönteminin yeterli olmadığı hallerde, normun nihai amacını bulmada amaçsal yorum yönteminin hangi araçlardan faydalandığı ortaya konulmuştur. Hazırlık çalışmalarının somut bir görünümü olan ve bir nevi uzlaşıyı temsil eden madde gerekçelerinin bu yorum yöntemindeki işlevi ve değeri, seçili ceza normu örnekleri ışığında okuyucuya sunulmuştur. Çalışmada, belirlilik ilkesinin ihlali olarak görülebilecek bazı ceza normlarında madde gerekçelerinin normun kapsamının sınırlandırılmasına yönelik ihtiyaca cevap verebildiği, fakat ne kadar açıklayıcı olursa olsun, kanunun lafziyle ve sistematiğiyle veya genel ilkeler ile çatışır görünen madde gerekçelerinin göz ardı edilmesinin gerektiği savunulmuştur. |
| format | Article |
| id | doaj-art-a2fc2a2b39d944c99d50f137702c0acb |
| institution | Kabale University |
| issn | 2147-768X |
| language | English |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | Sakarya University, Sakarya |
| record_format | Article |
| series | Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi/Sakarya Hukuk Dergisi |
| spelling | doaj-art-a2fc2a2b39d944c99d50f137702c0acb2025-01-07T09:03:20ZengSakarya University, SakaryaSakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi/Sakarya Hukuk Dergisi2147-768X2024-12-011221112113710.56701/shd.157523028Ceza Normunun Yorumlanmasında Bir Araç Olarak Madde GerekçesiDerya Tekin0https://orcid.org/0000-0001-9877-8336İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİCeza hukukunda yorum, diğer tüm hukuk dallarında olduğu gibi, soyut normun anlam ve kapsamını ortaya çıkarmak ve böylece somut olaya uygulanabilir olup olmadığını tespit etmek adına yapılan zihinsel bir faaliyettir. Bağlayıcı gücü olmamakla beraber, madde gerekçeleri, normun nasıl anlaşılması ve uygulanması gerektiği noktasında gerek mahkemeler gerekse doktrin için oldukça aydınlatıcı bir rol oynayabilmektedir. Bununla beraber, kanunilik ilkesinin ve kıyas yasağının geçerli olduğu ceza normları bakımından madde gerekçelerinin ne ölçüde kullanılabilir olduğunu tespit etmek önem arz eder. Dahası, kıyasın mümkün olduğu ceza muhakemesi normları bakımından da kanunun lafzı ile madde gerekçesi arasındaki uyum aynı ölçüde önemlidir. Ceza muhakemesi hukukunda kanunda hüküm bulunmayan hallerde kıyasen uygulama yapmak mümkünse de, kanunda açıkça düzenlenen bir konuda kanun lafzını aşar yorum yapılması yasaktır. Çalışmada, lafzi yorum yönteminin yeterli olmadığı hallerde, normun nihai amacını bulmada amaçsal yorum yönteminin hangi araçlardan faydalandığı ortaya konulmuştur. Hazırlık çalışmalarının somut bir görünümü olan ve bir nevi uzlaşıyı temsil eden madde gerekçelerinin bu yorum yöntemindeki işlevi ve değeri, seçili ceza normu örnekleri ışığında okuyucuya sunulmuştur. Çalışmada, belirlilik ilkesinin ihlali olarak görülebilecek bazı ceza normlarında madde gerekçelerinin normun kapsamının sınırlandırılmasına yönelik ihtiyaca cevap verebildiği, fakat ne kadar açıklayıcı olursa olsun, kanunun lafziyle ve sistematiğiyle veya genel ilkeler ile çatışır görünen madde gerekçelerinin göz ardı edilmesinin gerektiği savunulmuştur.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4322078interpretationexplanatory notescriminal normlegalitycertaintyyorummadde gerekçesiceza normukanunilikbelirlilik |
| spellingShingle | Derya Tekin Ceza Normunun Yorumlanmasında Bir Araç Olarak Madde Gerekçesi Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi/Sakarya Hukuk Dergisi interpretation explanatory notes criminal norm legality certainty yorum madde gerekçesi ceza normu kanunilik belirlilik |
| title | Ceza Normunun Yorumlanmasında Bir Araç Olarak Madde Gerekçesi |
| title_full | Ceza Normunun Yorumlanmasında Bir Araç Olarak Madde Gerekçesi |
| title_fullStr | Ceza Normunun Yorumlanmasında Bir Araç Olarak Madde Gerekçesi |
| title_full_unstemmed | Ceza Normunun Yorumlanmasında Bir Araç Olarak Madde Gerekçesi |
| title_short | Ceza Normunun Yorumlanmasında Bir Araç Olarak Madde Gerekçesi |
| title_sort | ceza normunun yorumlanmasinda bir arac olarak madde gerekcesi |
| topic | interpretation explanatory notes criminal norm legality certainty yorum madde gerekçesi ceza normu kanunilik belirlilik |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4322078 |
| work_keys_str_mv | AT deryatekin cezanormununyorumlanmasındabiraracolarakmaddegerekcesi |