ویژگی‌های روزنه‌ای، فلورسانس کلروفیل و پاسخ‌های فیزیولوژیک و فیتوشیمیایی سه رقم گل گندم (Centaurea cyanus) به تابش پرتو فرابنفش آ و ب
چکیدهسابقه و هدف: امروزه کاهش ضخامت لایه اوزون به دلیل افزایش ترکیبات آلوده کننده اتمسفر، باعث افزایش میزان پرتو فرابنفش در سطح زیست کره شده و مشکلاتی را برای موجودات زنده به وجود آورده است. اثرات تابش فرابنفش بر گیاهان به علت نیاز دائمی آن‌ها به نور خورشید، غیرقابل اجتناب است. پژوهش حاضر به‌منظور ب...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2024-03-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6836_eddc3fc7af6f244e6af8d408f7e5481f.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | چکیدهسابقه و هدف: امروزه کاهش ضخامت لایه اوزون به دلیل افزایش ترکیبات آلوده کننده اتمسفر، باعث افزایش میزان پرتو فرابنفش در سطح زیست کره شده و مشکلاتی را برای موجودات زنده به وجود آورده است. اثرات تابش فرابنفش بر گیاهان به علت نیاز دائمی آن‌ها به نور خورشید، غیرقابل اجتناب است. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تاثیر پرتوهای فرابنفش (آ و ب) بر ویژگی‌های روزنه‌ای، فلورسانس کلروفیل و صفات فیزیولوژیک و فیتوشیمیایی سه رقم گل گندم انجام شد.مواد و روش‌ها: آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه‌ی کاملاً تصادفی اجرا شد. پرتو فرابنفش در چهار سطح به عنوان عامل اول (شاهد، پرتو فرابنفش-آ ، پرتو فرابنفش-ب و پرتو فرابنفش-آ+ب) و سه رقم گل گندم به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. پس از رسیدن نشاها به مرحله رشدی چهار برگ حقیقی، تیماردهی توسط لامپهای فرابنفش ساخت شرکت کیو لب آمریکا شروع شد. در اواخر دوره رشد گیاهان صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی مختلف شامل محتوای نسبی آب برگ، نشت الکترولیتی، پراکسیداسیون لیپیدهای غشا، میزان کلروفیل‌های آ، ب و کاروتنوئید، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز، ویژگی‌های روزنه‌ای شامل تراکم و شاخص روزنه‌ای، طول و عرض سلول‌های محافظ روزنه، فلورسانس کلروفیل در برگها و همچنین صفات فیتوشیمیایی شامل محتوای فنول و فلاونویید کل، آنتوسیانین برگ و خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس داده‌ها بر اساس طرح آزمایش مورد استفاده و مقایسه میانگین تیمار‌ها با آزمون حداقل تفاوت معنی‌دار در سطح پنج درصد با استفاده از نرم‌افزار مینی تب انجام گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که میزان مالوندیآلدهید، نشت الکترولیتی و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز و پراکسیداز تحت تأثیر پرتو فرابنفش-ب افزایش نشان داد. تابش پرتو فرابنفش-ب باعث کاهش مقدار کلروفیل برگ و افزایش کاروتنویید شد. با این حال فرابنفش-آ هیچ تأثیری بر کلروفیل نداشت، اما باعث افزایش کاروتنویید گردید. فلورسانس حداکثر، فلورسانس متغیر و حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم ІІ تحت تیمار فرابنفش کاهش یافت. بر خلاف این تیمار پرتو فرابنفش باعث افزایش فلورسانس حداقل شد. پرتو فرابنفش-ب و آ+ب باعث افزایش عرض سلول محافظ روزنه، تراکم روزنه و شاخص روزنه‌ای و کاهش طول سلول محافظ روزنه در گل گندم شد. میزان فلاونویید، فنول کل، آنتوسیانین و فعالیت آنتی اکسیدانی گل گندم در نتیجه تابش پرتو فرابنفش-ب افزایش یافت. بین ارقام گل گندم مورد مطالعه، رقم کورنبلوم بلو دارای مقادیر بالاتر فنول کل، فلاونویید کل و آنتوسیانین بود و از فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتری نیز برخوردار بود.نتیجهگیری: در این مطالعه تابش فرابنفش-ب و تابش همزمان فرابنفش-آ و ب منجر به پاسخ‌های فیزیولوژیک و فیتوشیمیایی گسترده‌تری در ارقام گل گندم شد. با توجه به نتایج حاصل می‌توان گفت که پرتو فرابنفش-ب اثرات تخریبی شدیدتری نسبت به پرتو فرابنفش-آ روی گل گندم دارد. در مقایسه بین ارقام نیز مشخص گردید که رقم کورنبلوم بلو به دلیل ترکیبات فیتوشیمیایی و فعالیت بیولوژیک بالاتر جهت کاربرد دارویی مناسب‌تر است. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |