Bellek Mekânı Olarak Belgesel Sinema: Kapalıçarşı’da Kırk Bin Adım Filminde İnsan, Mekân ve Eşya
Bu çalışmada, belgesellerin bir bellek mekânı olarak bireysel, kolektif ve kültürel belleğin yeniden üretimine nasıl katkı sağladığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Türkiye’nin kolektif ve kültürel hafızasına çekmiş olduğu sayısız belgeselle katkı sağlayan Suha Arın’ın Kapalıçarşı’da Kırk Bin Adım be...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Sakarya University
2024-12-01
|
| Series: | Medya ve Kültür |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3952434 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1823859116728123392 |
|---|---|
| author | Ayşe Gül Toprak Ökmen |
| author_facet | Ayşe Gül Toprak Ökmen |
| author_sort | Ayşe Gül Toprak Ökmen |
| collection | DOAJ |
| description | Bu çalışmada, belgesellerin bir bellek mekânı olarak bireysel, kolektif ve kültürel belleğin yeniden üretimine nasıl katkı sağladığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Türkiye’nin kolektif ve kültürel hafızasına çekmiş olduğu sayısız belgeselle katkı sağlayan Suha Arın’ın Kapalıçarşı’da Kırk Bin Adım belgeseli örneklem olarak seçilmiştir. Film sembolik bellek mekânlarından biri olan Kapalıçarşı’nın kadim geçmişi ile çekildiği dönemi karşılaştırırken mekânın değişen, dönüşen ve özelliğini koruyan yönlerini hikâyeleştirerek kolektif ve kültürel belleği güçlü bir anlatımla üretmekte; yaklaşık yarım asır sonra çekildiği döneme dair ikinci bir bellek çalışmasını başlatmaktadır. Nitel içerik analizi tekniği ile incelenen filmde temalar ana mekân, insan unsuru ve kültürel simgeler olmak üzere üç başlıkta ele alınmış ve mekânlar, insan betimlemeleri ve eşyalar alt kategoriler olarak incelenmiştir. Filmin anlatısı ile diğer sinematografik özellikler diğer unsurlar olarak ele alınmıştır. Belgesel Kapalıçarşı’yı fiziksel özelliklerinin yanında, binlerce yıldır süregelen ticari faaliyetlerin, kültürel etkileşimlerin ve İstanbul’un günlük yaşamının bir yansıması olarak resmetmektedir. İnsan-mekân etkileşimi açısından; insanların mekânı nasıl kullandığı ve toplumsal ilişkilerin mekânsal bağlamlarda nasıl şekillendiği hem görüntülerle hem de hikâye anlatıcısının aktarımıyla etkili bir biçimde yansıtılır. Eşyalar gibi kültürel simgeler ise ticari bir nesne özelliğinin yanında kültürel semboller ve kişisel/kolektif anıların taşıyıcısı olarak gösterilir. Böylece film kentsel hafızanın korunmasına katkıda bulunurken, dönemin İstanbul'unun tarihine ve kültürel mirasına ilişkin bilgileri yaratıcı bir biçimde işleyerek gelecek kuşaklara aktarmaktadır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-8d3ebcee5ab648d2bc3fdc76a6072904 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2791-6979 |
| language | English |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | Sakarya University |
| record_format | Article |
| series | Medya ve Kültür |
| spelling | doaj-art-8d3ebcee5ab648d2bc3fdc76a60729042025-02-11T08:18:38ZengSakarya UniversityMedya ve Kültür2791-69792024-12-014210913810.60077/medkul.148916128Bellek Mekânı Olarak Belgesel Sinema: Kapalıçarşı’da Kırk Bin Adım Filminde İnsan, Mekân ve EşyaAyşe Gül Toprak Ökmen0https://orcid.org/0000-0001-8074-0401SAKARYA ÜNİVERSİTESİBu çalışmada, belgesellerin bir bellek mekânı olarak bireysel, kolektif ve kültürel belleğin yeniden üretimine nasıl katkı sağladığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Türkiye’nin kolektif ve kültürel hafızasına çekmiş olduğu sayısız belgeselle katkı sağlayan Suha Arın’ın Kapalıçarşı’da Kırk Bin Adım belgeseli örneklem olarak seçilmiştir. Film sembolik bellek mekânlarından biri olan Kapalıçarşı’nın kadim geçmişi ile çekildiği dönemi karşılaştırırken mekânın değişen, dönüşen ve özelliğini koruyan yönlerini hikâyeleştirerek kolektif ve kültürel belleği güçlü bir anlatımla üretmekte; yaklaşık yarım asır sonra çekildiği döneme dair ikinci bir bellek çalışmasını başlatmaktadır. Nitel içerik analizi tekniği ile incelenen filmde temalar ana mekân, insan unsuru ve kültürel simgeler olmak üzere üç başlıkta ele alınmış ve mekânlar, insan betimlemeleri ve eşyalar alt kategoriler olarak incelenmiştir. Filmin anlatısı ile diğer sinematografik özellikler diğer unsurlar olarak ele alınmıştır. Belgesel Kapalıçarşı’yı fiziksel özelliklerinin yanında, binlerce yıldır süregelen ticari faaliyetlerin, kültürel etkileşimlerin ve İstanbul’un günlük yaşamının bir yansıması olarak resmetmektedir. İnsan-mekân etkileşimi açısından; insanların mekânı nasıl kullandığı ve toplumsal ilişkilerin mekânsal bağlamlarda nasıl şekillendiği hem görüntülerle hem de hikâye anlatıcısının aktarımıyla etkili bir biçimde yansıtılır. Eşyalar gibi kültürel simgeler ise ticari bir nesne özelliğinin yanında kültürel semboller ve kişisel/kolektif anıların taşıyıcısı olarak gösterilir. Böylece film kentsel hafızanın korunmasına katkıda bulunurken, dönemin İstanbul'unun tarihine ve kültürel mirasına ilişkin bilgileri yaratıcı bir biçimde işleyerek gelecek kuşaklara aktarmaktadır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3952434documentary cinemacultural memoryplace of memorysuha arınforty thousand steps in the grand bazaarbelgesel sinemakültürel bellekbellek mekânısuha arınkapalıçarşı’da kırk bin adım |
| spellingShingle | Ayşe Gül Toprak Ökmen Bellek Mekânı Olarak Belgesel Sinema: Kapalıçarşı’da Kırk Bin Adım Filminde İnsan, Mekân ve Eşya Medya ve Kültür documentary cinema cultural memory place of memory suha arın forty thousand steps in the grand bazaar belgesel sinema kültürel bellek bellek mekânı suha arın kapalıçarşı’da kırk bin adım |
| title | Bellek Mekânı Olarak Belgesel Sinema: Kapalıçarşı’da Kırk Bin Adım Filminde İnsan, Mekân ve Eşya |
| title_full | Bellek Mekânı Olarak Belgesel Sinema: Kapalıçarşı’da Kırk Bin Adım Filminde İnsan, Mekân ve Eşya |
| title_fullStr | Bellek Mekânı Olarak Belgesel Sinema: Kapalıçarşı’da Kırk Bin Adım Filminde İnsan, Mekân ve Eşya |
| title_full_unstemmed | Bellek Mekânı Olarak Belgesel Sinema: Kapalıçarşı’da Kırk Bin Adım Filminde İnsan, Mekân ve Eşya |
| title_short | Bellek Mekânı Olarak Belgesel Sinema: Kapalıçarşı’da Kırk Bin Adım Filminde İnsan, Mekân ve Eşya |
| title_sort | bellek mekani olarak belgesel sinema kapalicarsi da kirk bin adim filminde insan mekan ve esya |
| topic | documentary cinema cultural memory place of memory suha arın forty thousand steps in the grand bazaar belgesel sinema kültürel bellek bellek mekânı suha arın kapalıçarşı’da kırk bin adım |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3952434 |
| work_keys_str_mv | AT aysegultoprakokmen bellekmekanıolarakbelgeselsinemakapalıcarsıdakırkbinadımfilmindeinsanmekanveesya |