بررسی درون شیشه تحمل به شوری القا شده توسط برخی ریزوباکتریهای محرک رشد در گیاه شیرین بیان

سابقه و هدف: ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه (PGPR) باکتری‌های خاک هستند که در ریزوسفر گیاهان حضور دارند و با سازوکارهای ویژه‌ای رشد گیاه را تقویت می‌کنند و تنش‌های محیطی را کاهش می‌دهند، بنابراین کاربرد این باکتری‌ها روشی سودمند در کشاورزی پایدار شمرده می‌شود. در این پژوهش، پتانسیل سویه‌های مختلف ریزو...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مدرس آزادی, ستاره امانی فر, محسن ثانی خانی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2023-06-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6480_5088af7c331d4ce6d32417d9f81dd7d6.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:سابقه و هدف: ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه (PGPR) باکتری‌های خاک هستند که در ریزوسفر گیاهان حضور دارند و با سازوکارهای ویژه‌ای رشد گیاه را تقویت می‌کنند و تنش‌های محیطی را کاهش می‌دهند، بنابراین کاربرد این باکتری‌ها روشی سودمند در کشاورزی پایدار شمرده می‌شود. در این پژوهش، پتانسیل سویه‌های مختلف ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه برای تحریک رشد و تعدیل تنش شوری در گیاه شیرین‌بیان (Glycyrrhiza glabra L.) مقایسه گردید.مواد و روش‌ها: آزمایشی با دو عامل شامل شوری (شاهد بدون شوری (NS)، 60 میلی‌مولار (S1)، 120 میلی‌مولار (S2) و 180 میلی‌مولار (S3) کلرید سدیم) و تلقیح ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه (شاهد بدون تلقیح، تلقیح با Pseudomonas fluorescens، تلقیح با Pseudomonas putida و تلقیح با Azotobacter chroococcum) طراحی شد. گیاهچه‌های 15 روزه تلقیح شده و یا بدون تلقیح در ظرف‌های شیشه‌ای حاوی محیط رشد گیاه MS و تیمارهای نمک NaCl کشت شدند. گیاهان در محفظه رشد به مدت 35 روز رشد یافتند و سپس مورد ارزیابی قرار گرفتند. وزن تر، وزن خشک، طول ریشه و بخش هوایی، رنگیزه‌های فتوسنتزی، پرولین، مالون دی‌آلدهید و برخی از آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی مورد بررسی قرار گرفت.یافته‌ها: شوری بدون در نظر گرفتن تیمار ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه و سطح تنش شوری باعث کاهش رشد شیرین‌بیان شد. گیاهان تلقیح شده با P. fluorescens به‌طور معنی‌داری زیست‌توده اندام هوایی بیشتری نسبت به گیاهان شاهد در تمام سطوح شوری داشتند، در حالی‌که تلقیح A. chroococcum تنها در افزایش زیست‌توده اندام هوایی در سطح شوری بالاتر مؤثر بود و P. putida تأثیر معنی‌داری بر رشد اندام هوایی نداشت. طول ریشه در تمام تیمارهای باکتریایی تحت شوری کاهش یافت. تیمار P. fluorescens در تمام سطوح شوری اثر افزایشی و معنی‌داری بر طول ریشه نشان داد. شاخص تحمل به نمک در گیاهان تلقیح شده با ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه در سطوح 120 و 180 میلی‌مولار کلرید سدیم به‌طور معنی‌داری بالاتر بود. اثر P. putida در بهبود محتوای کلروفیل کل نسبت به سایر گونه‌ها معنی‌دارتر بود. تنش شوری باعث تولید مالون دی آلدهید (MDA) و پرولین در گیاهان تلقیح شده و غیر تلقیح شده گردید، اما تلقیح با گونه‌های سودوموناس به‌طور قابل توجهی باعث کاهش محتوای MDA و افزایش محتوای پرولین به‌ویژه در تیمارهای 60 و 120 میلی‌مولار کلرید سدیم شد. علاوه بر این، با افزایش سطح نمک، فعالیت سوپراکسید دیسموتاز و گایاکول پراکسیداز به طور قابل توجهی افزایش یافت. تلقیح با هر سه گونه ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه باعث افزایش بیشتر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی در تمام سطوح نمک شد. تنش شوری باعث کاهش غلظت پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم گردید و تلقیح باکتریایی به‌طور معنی‌داری غلظت پتاسیم را تحت تنش شدید شوری افزایش داد و نسبت پتاسیم به سدیم را بهبود بخشید.نتیجه‌گیری: تلقیح با هر سه گونه ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه در سطوح 120 و 180 میلی‌مولار کلرید سدیم منجر به بهبود شاخص تحمل به تنش شوری شیرین بیان از طریق افزایش تولید پرولین و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت و حفظ نسبت بالاتر پتاسیم به سدیم گردید. نتایج نشان می‌دهد که تلقیح با ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه منتخب به‌ویژه گونه‌های سودوموناس می‌تواند به‌عنوان ابزار مفیدی برای کاهش تنش شوری در شیرین‌بیان مد‌نظر قرار گیرد.
ISSN:2322-2050
2322-2778