Instrumentalizacja vs autonomia prawa, czyli co „mówi” do nas racjonalny prawodawca

W artykule przedstawiam ewolucję, jaka dokonała się w koncepcji racjonalnego prawodawcy pod wpływem polskich debat teoretycznoprawnych. Celem artykułu jest ukazanie, jak ewolucja tej koncepcji wpłynęła na charakterystykę relacji między instrumentalizacją a autonomią prawa. Wyróżniam trzy fazy rozwo...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Andrzej Bator
Format: Article
Language:English
Published: Adam Mickiewicz University, Poznan 2025-03-01
Series:Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Subjects:
Online Access:https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/43349
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:W artykule przedstawiam ewolucję, jaka dokonała się w koncepcji racjonalnego prawodawcy pod wpływem polskich debat teoretycznoprawnych. Celem artykułu jest ukazanie, jak ewolucja tej koncepcji wpłynęła na charakterystykę relacji między instrumentalizacją a autonomią prawa. Wyróżniam trzy fazy rozwoju koncepcji racjonalności prawodawcy: scjentystyczną, kulturową i pragmatyczną. Każdej z nich odpowiada odmienne ujęcie relacji między instrumentalizacją a autonomią. W fazie scjentystycznej dominuje prawny instrumentalizm bez sięgania do argumentów z autonomii prawa. W fazie kulturowej zaznacza się silna opozycji między instrumentalizacją i autonomia (autonomia jako granica instrumentalizacji prawa). W fazie pragmatyczno-komunikacyjnej pojawia się możliwość usunięcia tej opozycji przez odwrócenia relacji: autonomia ujmowana jest jako warunkowanie skutecznego dokonywania aktów instrumentalizacji prawa. Nie będzie to już jednak instrumentalizacja państwowego prawodawstwa, lecz instrumentalizacja pluralistyczna, demokratyczna.
ISSN:0035-9629
2543-9170