ارزیابی فقهی تصرف در نفقۀ حج و سلب استطاعت مستطیع
حج یکی از واجبات مشروط است و پس از تحقق استطاعت بر ذمۀ مکلف مستقر می‌شود. به اجماع فقها و با استناد به ادلۀ متقن، مکلف پس از حصول استطاعت، مجاز به تصرف در اموال و سلب استطاعت از خود نیست. اما در اطلاق یا تقیید حرمت، بین فقها اختلاف‌نظر واقع شده و اقوالی مطرح است. برخی ملاک حرمت را تمکن از سفر و برخی...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2025-02-01
|
| Series: | فقه و اصول |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jfiqh.um.ac.ir/article_46293_7218826de21b219b635b5a6e706ccfe1.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1823865257780576256 |
|---|---|
| author | محمدباقر کرملاچعب حمید مؤذنی بیستگانی |
| author_facet | محمدباقر کرملاچعب حمید مؤذنی بیستگانی |
| author_sort | محمدباقر کرملاچعب |
| collection | DOAJ |
| description | حج یکی از واجبات مشروط است و پس از تحقق استطاعت بر ذمۀ مکلف مستقر می‌شود. به اجماع فقها و با استناد به ادلۀ متقن، مکلف پس از حصول استطاعت، مجاز به تصرف در اموال و سلب استطاعت از خود نیست. اما در اطلاق یا تقیید حرمت، بین فقها اختلاف‌نظر واقع شده و اقوالی مطرح است. برخی ملاک حرمت را تمکن از سفر و برخی خروج کاروان و برخی رسیدن به ماه‌های حج می‌دانند و بعضی دیگر قائل به اطلاق هستند. طبق یافته‌های این پژوهش که به‌روش توصیفی‌تحلیلی و به‌شیوهٔ کتابخانه‌ای انجام شده است، پس از حصول استطاعت، مکلف از لحاظ زمانی، مطلقاً مجاز به سلب استطاعت از خود نیست. برخی از قائلان به اطلاق حرمت سلب استطاعت، آن را نسبت به شرایط مکلف تخصیص زده و مکلف را به‌هنگام ضرورت مجاز به تصرف دانسته‌اند که قول این دسته از فقها با استناد به دلیل روایی و قواعد فقهی پذیرفته شده است. از لحاظ حکم وضعی نیز معاملاتی که غیرضروری و با استفاده از نفقۀ حج صورت می‌گیرد، صحیح و نافذ است. |
| format | Article |
| id | doaj-art-7f647b7689ab4cdc98e68d581e7654a4 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2008-9139 2538-3892 |
| language | fas |
| publishDate | 2025-02-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | فقه و اصول |
| spelling | doaj-art-7f647b7689ab4cdc98e68d581e7654a42025-02-08T07:22:57ZfasFerdowsi University of Mashhadفقه و اصول2008-91392538-38922025-02-0156416919510.22067/jfiqh.2023.79891.148746293ارزیابی فقهی تصرف در نفقۀ حج و سلب استطاعت مستطیعمحمدباقر کرملاچعب0حمید مؤذنی بیستگانی1دانش آموختهٔ سطح دو حوزهٔ علمیهٔ جزائریه شهرستان شوشتر، خوزستان، ایراندانش آموختهٔ سطح چهار حوزهٔ علمیهٔ قم و دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدهٔ الهیات، حقوق و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایرانحج یکی از واجبات مشروط است و پس از تحقق استطاعت بر ذمۀ مکلف مستقر می‌شود. به اجماع فقها و با استناد به ادلۀ متقن، مکلف پس از حصول استطاعت، مجاز به تصرف در اموال و سلب استطاعت از خود نیست. اما در اطلاق یا تقیید حرمت، بین فقها اختلاف‌نظر واقع شده و اقوالی مطرح است. برخی ملاک حرمت را تمکن از سفر و برخی خروج کاروان و برخی رسیدن به ماه‌های حج می‌دانند و بعضی دیگر قائل به اطلاق هستند. طبق یافته‌های این پژوهش که به‌روش توصیفی‌تحلیلی و به‌شیوهٔ کتابخانه‌ای انجام شده است، پس از حصول استطاعت، مکلف از لحاظ زمانی، مطلقاً مجاز به سلب استطاعت از خود نیست. برخی از قائلان به اطلاق حرمت سلب استطاعت، آن را نسبت به شرایط مکلف تخصیص زده و مکلف را به‌هنگام ضرورت مجاز به تصرف دانسته‌اند که قول این دسته از فقها با استناد به دلیل روایی و قواعد فقهی پذیرفته شده است. از لحاظ حکم وضعی نیز معاملاتی که غیرضروری و با استفاده از نفقۀ حج صورت می‌گیرد، صحیح و نافذ است.https://jfiqh.um.ac.ir/article_46293_7218826de21b219b635b5a6e706ccfe1.pdfاستطاعتسلب استطاعتتصرف در مال الحجتفویت واجبنفقۀ حجفقه الحج |
| spellingShingle | محمدباقر کرملاچعب حمید مؤذنی بیستگانی ارزیابی فقهی تصرف در نفقۀ حج و سلب استطاعت مستطیع فقه و اصول استطاعت سلب استطاعت تصرف در مال الحج تفویت واجب نفقۀ حج فقه الحج |
| title | ارزیابی فقهی تصرف در نفقۀ حج و سلب استطاعت مستطیع |
| title_full | ارزیابی فقهی تصرف در نفقۀ حج و سلب استطاعت مستطیع |
| title_fullStr | ارزیابی فقهی تصرف در نفقۀ حج و سلب استطاعت مستطیع |
| title_full_unstemmed | ارزیابی فقهی تصرف در نفقۀ حج و سلب استطاعت مستطیع |
| title_short | ارزیابی فقهی تصرف در نفقۀ حج و سلب استطاعت مستطیع |
| title_sort | ارزیابی فقهی تصرف در نفقۀ حج و سلب استطاعت مستطیع |
| topic | استطاعت سلب استطاعت تصرف در مال الحج تفویت واجب نفقۀ حج فقه الحج |
| url | https://jfiqh.um.ac.ir/article_46293_7218826de21b219b635b5a6e706ccfe1.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mḥmdbạqrḵrmlạcẖʿb ạrzyạbyfqhytṣrfdrnfqەḥjwslbạstṭạʿtmstṭyʿ AT ḥmydmwdẖnybystgạny ạrzyạbyfqhytṣrfdrnfqەḥjwslbạstṭạʿtmstṭyʿ |