ارزیابی پتانسیل ترسیب کربن توسط گیاه جو در خاک‌های شور (مطالعه موردی: شهرستان گمیشان، استان گلستان)

سابقه و هدف: بر اساس گزارش‌های موجود، بیشترین علت گرم شدن کره زمین و تغییرات اقلیمی ناشی از آن تحت تأثیر گازهای گلخانه‌ای به‌خصوص دی‌اکسید کربن می‌باشد. ترسیب کربن در خاک و زیست‌توده گیاهی به عنوان ساده‌ترین گزینه و از نظر اقتصادی عملی‌ترین راه‌کار ممکن برای کاهش غلظت دی‌اکسید کربن در جوّ است. با تو...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: نور محمد مکرری کر, حسین کاظمی, بهنام کامکار, سمانه بخشنده
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2021-09-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_5740_019d17c9362aac561167bf5e1eeaf1de.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832586580611563520
author نور محمد مکرری کر
حسین کاظمی
بهنام کامکار
سمانه بخشنده
author_facet نور محمد مکرری کر
حسین کاظمی
بهنام کامکار
سمانه بخشنده
author_sort نور محمد مکرری کر
collection DOAJ
description سابقه و هدف: بر اساس گزارش‌های موجود، بیشترین علت گرم شدن کره زمین و تغییرات اقلیمی ناشی از آن تحت تأثیر گازهای گلخانه‌ای به‌خصوص دی‌اکسید کربن می‌باشد. ترسیب کربن در خاک و زیست‌توده گیاهی به عنوان ساده‌ترین گزینه و از نظر اقتصادی عملی‌ترین راه‌کار ممکن برای کاهش غلظت دی‌اکسید کربن در جوّ است. با توجه به اثرات متقابلی که بین میزان ترسیب کربن با مدیریت زراعی و ویژگی‌های خاک از جمله میزان شوری وجود دارد، بررسی گزینه‌های مدیریتی مختلف می‌تواند نقش مؤثری در افزایش ترسیب کربن در اراضی دارای محدودیت داشته باشد. هدف از انجام این آزمایش ارزیابی میزان ترسیب کربن گیاه جو (Hordeum vulgare L.) در اراضی شهرستان گمیشان در دو بخش اراضی با هدایت الکتریکی زیاد (بیشتر از dS/m12) و اراضی با هدایت الکتریکی کم (کمتر از dS/m12) و مقایسه آن‌ها بود. مواد و روش: برای انجام این مطالعه ابتدا بازدیدهای میدانی جهت مشخص نمودن دو منطقه مورد اشاره در پاییز ۱۳۹۷ انجام شد. سپس 50 مزرعه به عنوان محل نمونه‌برداری‌ها تعیین شد. در مجموع تعداد 25 نمونه از مزارع جو واقع در منطقه با هدایت الکتریکی زیاد و 25 مزرعه واقع در منطقه با هدایت الکتریکی کم انتخاب شد. نمونه‌برداری از خاک قبل از کاشت و در انتهای فصل بعد از برداشت محصول انجام شد. میزان تجمع کربن آلی در خاک حاصل از تفاضل این دو مرحله به عنوان ترسیب کربن در نظر گرفته شد. برای تعیین میزان کربن آلی در اندام‌های گیاهی از روش احتراق استفاده شد. داده‌های میزان ترسیب کربن خاک و گیاه به نرم‌افزار GIS وارد شد و سپس با توجه روش‌های مختلف زمین‌آماری و درون‌یابی، این داده‌ها به سطح تعمیم و به‌صورت نقشه‌های موضوعی ارائه گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد که قسمت‌های جنوبی شهرستان دارای بیش‌ترین میزان پتانسیل ترسیب کربن برابر با 2369 کیلوگرم در هکتار را دارا می‌باشد. طبق نتایج، میزان کربن آلی در زیست‌توده هوایی به علت وزن خشک بیشتر، بیش از زیست‌توده زیرزمینی گیاه جو برآورد شد. بررسی ترسیب کربن خاک در مزارع با میزان هدایت الکتریکی بالاتر از 12 دسی‌زیمنس بر متر نشان داد که کاشت گیاه جو نقش مؤثری در تعدیل روند کاهشی ترسیب کربن در خاک‌های شور داشته است که این امر نشان‌دهنده اهمیت کاشت گیاه جو در کاهش هدایت الکتریکی خاک و به تبع آن تغییر روند ترسیب کربن خاک می‌باشد. نتیجه‌گبری: در این مطالعه مشاهده شد که در برخی از مزارع، میزان ترسیب کربن منفی است. این نتیجه نشان می‌دهد که آزادسازی کربن بیشتر از ذخیره آن در خاک در طی فصل رشد گیاه جو رخ‌ داده است بنابراین مدیریت مناسب مزارع می‌تواند نقش مؤثری در جهت بهبود کیفیت اراضی، کاهش شوری و افزایش ترسیب کربن داشته باشد.
format Article
id doaj-art-78b4dd3a318b4d3d9c0d97485337a4a6
institution Kabale University
issn 2322-2050
2322-2778
language fas
publishDate 2021-09-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
spelling doaj-art-78b4dd3a318b4d3d9c0d97485337a4a62025-01-25T06:59:32ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-09-0128314716310.22069/jopp.2021.18557.27365740ارزیابی پتانسیل ترسیب کربن توسط گیاه جو در خاک‌های شور (مطالعه موردی: شهرستان گمیشان، استان گلستان)نور محمد مکرری کر0حسین کاظمی1بهنام کامکار2سمانه بخشنده3دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد اگرواکولوژی، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگاندانشیار گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگاناستاد گروه اگروتکنولوژی، دانشگاه فردوسی مشهددانش‌آموخته دکتری زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانسابقه و هدف: بر اساس گزارش‌های موجود، بیشترین علت گرم شدن کره زمین و تغییرات اقلیمی ناشی از آن تحت تأثیر گازهای گلخانه‌ای به‌خصوص دی‌اکسید کربن می‌باشد. ترسیب کربن در خاک و زیست‌توده گیاهی به عنوان ساده‌ترین گزینه و از نظر اقتصادی عملی‌ترین راه‌کار ممکن برای کاهش غلظت دی‌اکسید کربن در جوّ است. با توجه به اثرات متقابلی که بین میزان ترسیب کربن با مدیریت زراعی و ویژگی‌های خاک از جمله میزان شوری وجود دارد، بررسی گزینه‌های مدیریتی مختلف می‌تواند نقش مؤثری در افزایش ترسیب کربن در اراضی دارای محدودیت داشته باشد. هدف از انجام این آزمایش ارزیابی میزان ترسیب کربن گیاه جو (Hordeum vulgare L.) در اراضی شهرستان گمیشان در دو بخش اراضی با هدایت الکتریکی زیاد (بیشتر از dS/m12) و اراضی با هدایت الکتریکی کم (کمتر از dS/m12) و مقایسه آن‌ها بود. مواد و روش: برای انجام این مطالعه ابتدا بازدیدهای میدانی جهت مشخص نمودن دو منطقه مورد اشاره در پاییز ۱۳۹۷ انجام شد. سپس 50 مزرعه به عنوان محل نمونه‌برداری‌ها تعیین شد. در مجموع تعداد 25 نمونه از مزارع جو واقع در منطقه با هدایت الکتریکی زیاد و 25 مزرعه واقع در منطقه با هدایت الکتریکی کم انتخاب شد. نمونه‌برداری از خاک قبل از کاشت و در انتهای فصل بعد از برداشت محصول انجام شد. میزان تجمع کربن آلی در خاک حاصل از تفاضل این دو مرحله به عنوان ترسیب کربن در نظر گرفته شد. برای تعیین میزان کربن آلی در اندام‌های گیاهی از روش احتراق استفاده شد. داده‌های میزان ترسیب کربن خاک و گیاه به نرم‌افزار GIS وارد شد و سپس با توجه روش‌های مختلف زمین‌آماری و درون‌یابی، این داده‌ها به سطح تعمیم و به‌صورت نقشه‌های موضوعی ارائه گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد که قسمت‌های جنوبی شهرستان دارای بیش‌ترین میزان پتانسیل ترسیب کربن برابر با 2369 کیلوگرم در هکتار را دارا می‌باشد. طبق نتایج، میزان کربن آلی در زیست‌توده هوایی به علت وزن خشک بیشتر، بیش از زیست‌توده زیرزمینی گیاه جو برآورد شد. بررسی ترسیب کربن خاک در مزارع با میزان هدایت الکتریکی بالاتر از 12 دسی‌زیمنس بر متر نشان داد که کاشت گیاه جو نقش مؤثری در تعدیل روند کاهشی ترسیب کربن در خاک‌های شور داشته است که این امر نشان‌دهنده اهمیت کاشت گیاه جو در کاهش هدایت الکتریکی خاک و به تبع آن تغییر روند ترسیب کربن خاک می‌باشد. نتیجه‌گبری: در این مطالعه مشاهده شد که در برخی از مزارع، میزان ترسیب کربن منفی است. این نتیجه نشان می‌دهد که آزادسازی کربن بیشتر از ذخیره آن در خاک در طی فصل رشد گیاه جو رخ‌ داده است بنابراین مدیریت مناسب مزارع می‌تواند نقش مؤثری در جهت بهبود کیفیت اراضی، کاهش شوری و افزایش ترسیب کربن داشته باشد.https://jopp.gau.ac.ir/article_5740_019d17c9362aac561167bf5e1eeaf1de.pdfترسیب کربنجوشوری خاکگمیشان
spellingShingle نور محمد مکرری کر
حسین کاظمی
بهنام کامکار
سمانه بخشنده
ارزیابی پتانسیل ترسیب کربن توسط گیاه جو در خاک‌های شور (مطالعه موردی: شهرستان گمیشان، استان گلستان)
Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
ترسیب کربن
جو
شوری خاک
گمیشان
title ارزیابی پتانسیل ترسیب کربن توسط گیاه جو در خاک‌های شور (مطالعه موردی: شهرستان گمیشان، استان گلستان)
title_full ارزیابی پتانسیل ترسیب کربن توسط گیاه جو در خاک‌های شور (مطالعه موردی: شهرستان گمیشان، استان گلستان)
title_fullStr ارزیابی پتانسیل ترسیب کربن توسط گیاه جو در خاک‌های شور (مطالعه موردی: شهرستان گمیشان، استان گلستان)
title_full_unstemmed ارزیابی پتانسیل ترسیب کربن توسط گیاه جو در خاک‌های شور (مطالعه موردی: شهرستان گمیشان، استان گلستان)
title_short ارزیابی پتانسیل ترسیب کربن توسط گیاه جو در خاک‌های شور (مطالعه موردی: شهرستان گمیشان، استان گلستان)
title_sort ارزیابی پتانسیل ترسیب کربن توسط گیاه جو در خاک‌های شور مطالعه موردی شهرستان گمیشان، استان گلستان
topic ترسیب کربن
جو
شوری خاک
گمیشان
url https://jopp.gau.ac.ir/article_5740_019d17c9362aac561167bf5e1eeaf1de.pdf
work_keys_str_mv AT nwrmḥmdmḵrryḵr ạrzyạbyptạnsyltrsybḵrbntwsṭgyạhjwdrkẖạḵhạysẖwrmṭạlʿhmwrdysẖhrstạngmysẖạnạstạnglstạn
AT ḥsynḵạẓmy ạrzyạbyptạnsyltrsybḵrbntwsṭgyạhjwdrkẖạḵhạysẖwrmṭạlʿhmwrdysẖhrstạngmysẖạnạstạnglstạn
AT bhnạmḵạmḵạr ạrzyạbyptạnsyltrsybḵrbntwsṭgyạhjwdrkẖạḵhạysẖwrmṭạlʿhmwrdysẖhrstạngmysẖạnạstạnglstạn
AT smạnhbkẖsẖndh ạrzyạbyptạnsyltrsybḵrbntwsṭgyạhjwdrkẖạḵhạysẖwrmṭạlʿhmwrdysẖhrstạngmysẖạnạstạnglstạn