WİLLİAM JAMES'IN FELSEFESİNDE ÖZNELERARASILIK KAVRAMININ AREND VE RORTY'NİN FİKİRLERİ DOLAYIMIYLA ARAŞTIRILMASI
Geç moderniteyle birlikte ortaya çıkan kitle toplumun özneyi diğer öznelerle kurduğu ilişkide yüzleştirdiği temel problem öznenin kendi olarak yaşama olasılığının kaybı ve dolayısıyla da bir kendilik bilinci üzerine kurulan yaşantıların değer ve anlamının yitirilişidir. Bu kendilik yitiminin sebeple...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Türk Felsefe Derneği
2017-07-01
|
| Series: | Felsefe Dünyası |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1483869 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832571108334764032 |
|---|---|
| author | Nil Avcı |
| author_facet | Nil Avcı |
| author_sort | Nil Avcı |
| collection | DOAJ |
| description | Geç moderniteyle birlikte ortaya çıkan kitle toplumun özneyi diğer öznelerle kurduğu ilişkide yüzleştirdiği temel problem öznenin kendi olarak yaşama olasılığının kaybı ve dolayısıyla da bir kendilik bilinci üzerine kurulan yaşantıların değer ve anlamının yitirilişidir. Bu kendilik yitiminin sebeplerini tespit etmeye çalıştığımızda ise iki temel olasılıkla karşılaşırız; ya özne kendisi için kayıptır; çünkü diğer öznelerle kurduğu sosyal, gündelik, pratik yaşama tamamen gömülmüş durumdadır ve bu haliyle kendini fark edemeyen anonim bir harekettir ya da kendilik bilinci olan bir özne haline gelebilmesi için elzem olan sosyal ilişkiler alanından tamamen geri çekilmiş, ötekinin deneyiminin tamamen dışına fırlatılarak kendi yalnızlığına gömülmüştür. bu iki olasılıktan da anlaşılacağı gibi öznenin kendilik yitimi olarak adlandırılabilecek problem öznenin kendini yitirmeden diğer öznelerle hakiki ilişkiler kurabilme, kurulan ilişkileri tanıyabilme ve ilişkilerinde tanınabilme olasılığının, yani öznelerarasılık kavramının sorgulanmasını gerektirir. Diğerleriyle paylaşılan kamusal bir alana aitlik ve diğerlerinden kurtarılmış bir alan olarak mahrem bir boyuta sahiplik fikirleri, bireyin kendisini kurmasında ya da bulmasında bu boyutlardan hangisinin öncelikli olduğu kararı, bu boyutların birbiriyle ilişkisi özne anlayışlarını bahsedilen problem bağlamında belirleyen temel taşlar haline gelmektedir. Bu makale Klasik Amerikan pragmacılarından William James'ın (1842-1910) kendilik yitimine dair söz konusu ikilemin çözümü için giriştiği entelektüel mücadelesini ve başarısını ortaya koymaya çalışacaktır. James deneyimin dolaysız alanını aşmayan bir öznelerarasılık tesis ederek kendilik yitimi problemine bir çözüm olanağı sunmuştur. Makalede bu çözüm mahrem-kamusal ikiliği üzerinden, öznelerarasılık bağlamında ve modern çağda bir bireyin kendi olmasının koşullarını dert edinen ve bunu, James'in aksine, açık seçik olarak mahrem ve kamusal kavramlarını analiz ederek yapan iki filozofun, Hannh Arendt'in (1906-1975) ve Richard Rorty'nin (1931-2007), görüşleri dolayımıyla gösterilecektir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-77c061027c26457c8069664a223966be |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-0875 |
| language | English |
| publishDate | 2017-07-01 |
| publisher | Türk Felsefe Derneği |
| record_format | Article |
| series | Felsefe Dünyası |
| spelling | doaj-art-77c061027c26457c8069664a223966be2025-02-02T13:21:53ZengTürk Felsefe DerneğiFelsefe Dünyası1301-08752017-07-01652162392040WİLLİAM JAMES'IN FELSEFESİNDE ÖZNELERARASILIK KAVRAMININ AREND VE RORTY'NİN FİKİRLERİ DOLAYIMIYLA ARAŞTIRILMASINil Avcı0On Dokuz Mayıs ÜniversitesiGeç moderniteyle birlikte ortaya çıkan kitle toplumun özneyi diğer öznelerle kurduğu ilişkide yüzleştirdiği temel problem öznenin kendi olarak yaşama olasılığının kaybı ve dolayısıyla da bir kendilik bilinci üzerine kurulan yaşantıların değer ve anlamının yitirilişidir. Bu kendilik yitiminin sebeplerini tespit etmeye çalıştığımızda ise iki temel olasılıkla karşılaşırız; ya özne kendisi için kayıptır; çünkü diğer öznelerle kurduğu sosyal, gündelik, pratik yaşama tamamen gömülmüş durumdadır ve bu haliyle kendini fark edemeyen anonim bir harekettir ya da kendilik bilinci olan bir özne haline gelebilmesi için elzem olan sosyal ilişkiler alanından tamamen geri çekilmiş, ötekinin deneyiminin tamamen dışına fırlatılarak kendi yalnızlığına gömülmüştür. bu iki olasılıktan da anlaşılacağı gibi öznenin kendilik yitimi olarak adlandırılabilecek problem öznenin kendini yitirmeden diğer öznelerle hakiki ilişkiler kurabilme, kurulan ilişkileri tanıyabilme ve ilişkilerinde tanınabilme olasılığının, yani öznelerarasılık kavramının sorgulanmasını gerektirir. Diğerleriyle paylaşılan kamusal bir alana aitlik ve diğerlerinden kurtarılmış bir alan olarak mahrem bir boyuta sahiplik fikirleri, bireyin kendisini kurmasında ya da bulmasında bu boyutlardan hangisinin öncelikli olduğu kararı, bu boyutların birbiriyle ilişkisi özne anlayışlarını bahsedilen problem bağlamında belirleyen temel taşlar haline gelmektedir. Bu makale Klasik Amerikan pragmacılarından William James'ın (1842-1910) kendilik yitimine dair söz konusu ikilemin çözümü için giriştiği entelektüel mücadelesini ve başarısını ortaya koymaya çalışacaktır. James deneyimin dolaysız alanını aşmayan bir öznelerarasılık tesis ederek kendilik yitimi problemine bir çözüm olanağı sunmuştur. Makalede bu çözüm mahrem-kamusal ikiliği üzerinden, öznelerarasılık bağlamında ve modern çağda bir bireyin kendi olmasının koşullarını dert edinen ve bunu, James'in aksine, açık seçik olarak mahrem ve kamusal kavramlarını analiz ederek yapan iki filozofun, Hannh Arendt'in (1906-1975) ve Richard Rorty'nin (1931-2007), görüşleri dolayımıyla gösterilecektir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1483869william jameskendilik yitimiöznelerarasılıkmahremiyetkamusallwilliam jamesthe lost selfintersubjectivityprivacypublicity |
| spellingShingle | Nil Avcı WİLLİAM JAMES'IN FELSEFESİNDE ÖZNELERARASILIK KAVRAMININ AREND VE RORTY'NİN FİKİRLERİ DOLAYIMIYLA ARAŞTIRILMASI Felsefe Dünyası william james kendilik yitimi öznelerarasılık mahremiyet kamusall william james the lost self intersubjectivity privacy publicity |
| title | WİLLİAM JAMES'IN FELSEFESİNDE ÖZNELERARASILIK KAVRAMININ AREND VE RORTY'NİN FİKİRLERİ DOLAYIMIYLA ARAŞTIRILMASI |
| title_full | WİLLİAM JAMES'IN FELSEFESİNDE ÖZNELERARASILIK KAVRAMININ AREND VE RORTY'NİN FİKİRLERİ DOLAYIMIYLA ARAŞTIRILMASI |
| title_fullStr | WİLLİAM JAMES'IN FELSEFESİNDE ÖZNELERARASILIK KAVRAMININ AREND VE RORTY'NİN FİKİRLERİ DOLAYIMIYLA ARAŞTIRILMASI |
| title_full_unstemmed | WİLLİAM JAMES'IN FELSEFESİNDE ÖZNELERARASILIK KAVRAMININ AREND VE RORTY'NİN FİKİRLERİ DOLAYIMIYLA ARAŞTIRILMASI |
| title_short | WİLLİAM JAMES'IN FELSEFESİNDE ÖZNELERARASILIK KAVRAMININ AREND VE RORTY'NİN FİKİRLERİ DOLAYIMIYLA ARAŞTIRILMASI |
| title_sort | william james in felsefesinde oznelerarasilik kavraminin arend ve rorty nin fikirleri dolayimiyla arastirilmasi |
| topic | william james kendilik yitimi öznelerarasılık mahremiyet kamusall william james the lost self intersubjectivity privacy publicity |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1483869 |
| work_keys_str_mv | AT nilavcı williamjamesinfelsefesindeoznelerarasilikkavramininarendverortyninfikirleridolayimiylaarastirilmasi |