STOACILIK İLE PRAGMATİZM ARASINDA KÖPRÜLER KURMAK
Bu makale, Antik Yunanda kökeni bulunan ve özellikle Stoa felsefesinde pozitif bir değer taşıyan kendilik kaygısının (epimeleia heaoutou) Pragmatizm ile ilgisini kurmayı amaçlamaktadır. Bilindiği gibi Platon’la birlikte sahip olunan site ve daha sonra Batı geleneğinde devletin siyasal amaçları doğru...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Türk Felsefe Derneği
2022-12-01
|
| Series: | Felsefe Dünyası |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2677600 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Bu makale, Antik Yunanda kökeni bulunan ve özellikle Stoa felsefesinde pozitif bir değer taşıyan kendilik kaygısının (epimeleia heaoutou) Pragmatizm ile ilgisini kurmayı amaçlamaktadır. Bilindiği gibi Platon’la birlikte sahip olunan site ve daha sonra Batı geleneğinde devletin siyasal amaçları doğrultusunda örgütlenen bu “kendini bil” nosyonu genellikle bir iktidar biçiminde var olmuştur. Hıristiyanlıkla birlikte de tamamen yerinden edilen epimeleia heautou papazın işi olan epimeleia tonallön'a (başkaları adına kaygılanmak) dönüşmüştür. Oysa kökleri Antik Yunan’da bulunan ve bir hakikat pratiği olan askesis (çilecilik) ve Stoa düşüncesinin egemen olduğu Helenistik ve Roma dönemlerinde epimeleia heaoutou siyasal yaşamın bir parçası olmaktan ziyade bütün varoluşu kuşatan en temel hükümlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Buradan hareketle hem Stoacılığın hem de Pragmatizmin motivasyonları ve yöntemleri çok farklı olsa da nihayetinde kendilik kaygısı ve nasıl iyi yaşanacağına dair kapsamlı görüşleri seslendirdiği ileri sürülebilir. Stoacılar hayatın değiştirilmeyen yönlerine vurgu yaparken Pragmatistlerin durumumuzun değiştirilebilir ve geliştirilebilir unsurlarına vurgu yaptıkları görülür. Bu makale, ahlaki bir kodlanma olarak Stoacılıkta ki benlik kaygısı sorunsalını, kendiyle ilgilenmek bağlamında Pragmatizme doğru ilerletmektedir. Her ne kadar Stoacı teslimiyet ve Pragmatik hırs, ahlaki ve pratik amaçlar için zaaflar oluştursa da dengelenebileceği ölçüde çağdaş durumlara uyarlandığında yaşamın zenginleşmesine katkı sağlayacağını düşünüyoruz. |
|---|---|
| ISSN: | 1301-0875 |