بررسی اثر اندوفیت و ملاتونین بر بهبود رشد ریشه استویا تحت تاثیر شوری در شرایط هیدروپونیک
چکیدهسابقه و هدف: شوری خاک و آب از عمده‌ترین عوامل محدود‌کننده رشد گیاهان تلقی می‌شود. اثر شوری قبل از اینکه در اندام هوایی نمود یابد گسترش ریشه را تحت تاثیر قرار خواهد داد. در شرایط شور گیاه از طریق افزایش تعداد ریشه و همچنین طول ریشه تلاش می کند که پتانسیل جذبی عناصر کلیدی به ویژه پتاسیم را افزایش...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2023-06-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6472_40c6838071bec1791f3b346af50ec0f0.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586579521044480 |
|---|---|
| author | مادح احمدی عظیم قاسم نژاد منصور قربانپور |
| author_facet | مادح احمدی عظیم قاسم نژاد منصور قربانپور |
| author_sort | مادح احمدی |
| collection | DOAJ |
| description | چکیدهسابقه و هدف: شوری خاک و آب از عمده‌ترین عوامل محدود‌کننده رشد گیاهان تلقی می‌شود. اثر شوری قبل از اینکه در اندام هوایی نمود یابد گسترش ریشه را تحت تاثیر قرار خواهد داد. در شرایط شور گیاه از طریق افزایش تعداد ریشه و همچنین طول ریشه تلاش می کند که پتانسیل جذبی عناصر کلیدی به ویژه پتاسیم را افزایش دهد. این تغییرات با کاهش اندام هوایی نیز همرا است. بنابراین گیاهان هرچه در این مقوله قوی‌تر ظاهر شوند نسبت به شوری توانمندتر خواهند بود. روند روبه افزایش شوری خاک به دلیل بهم خوردن موازنه نزولات و تبخیر سالانه بر سطوح خاکهای شور می‌افزاید. بنابر این افزایش سطح زیرکشت گیاهان مقاوم به شوری و یا استفاده از تکنیک-های محافظتی اهمیت زیادی خواهد داشت. استویا علی‌رغم اهمیت زیاد، نسبت به شوری آب و خاک حساس است. امروزه نقش محرک‌های زیستی و غیر‌‌زیستی در سازگاری گیاهان به ویژه گیاهان دارویی به شرایط نامساعد محیطی اهمیت زیادی دارد. در تحقیق حاضر اثر قارچ‌های اندوفیت و ملاتونین بر تغییرات ریشه استویا در تیمار با آب شور در شرایط هیدروپونیک بررسی خواهد شد.مواد و روش: تحقیق حاضر به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با شش تکرار در شرایط گلخانه و کشت هیدروپونیک در دو آزمایش متوالی انجام شد. تیمارهای استفاده شده شامل قارچ‌های اندوفیت جداسازی شده از سرخدار (در سه سطح شاهد بدون قارچ، سویه TB20، سویه TB2-3)، محلول‌پاشی با ملاتونین (در سه سطح شاهد بدون ملاتونین، 5/0 میکرومولار ملاتونین خالص و 5/0میکرومولار عصاره Thymus vulgaris) و سه سطح شوری NaCl (بدون شوری، شوری متوسط 80 میلی‌مولار و شوری زیاد 150 میلی‌مولار آب آبیاری) بودند. در هر دو آزمایش اولین محلول‌پاشی هفت روز و اولین آبیاری با سطوح شوری 10 روز پس از کاشت انجام شد. گیاهان آزمایشی از نقطه نظر صفات ریشه مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین عملکرد پیکر رویشی نیز مورد بررسی قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج در هر دو آزمایش بیانگر اثرات مثبت ملاتونین و اندوفیت بر بهبود خصوصیات رشدی ریشه تحت تنش شوری بود. بهترین تیمارهای استفاده شده شامل عصاره آویشن و قارچ اندوفیت TB20 تحت شرایط بدون شوری بودند. اکثرصفات اندازه‌گیری شده از جمله حجم ریشه، طول ریشه وزن تر و خشک ریشه به ترتیب 5/2، 2- 5/1 و 2- 2/1 برابر نسبت به شاهد با کاربرد تیمارهای قارچ و ملاتونین افزایش یافت. اگرچه شوری تا حد متوسط نیز باعث افزایش صفات ریشه گردید اما با افزایش تنش شوری میزان این صفات به شدت و به صورت معنی‌داری کاهش یافت. روند مشابه ای نیز در عملکرد پیکر رویشی مشاهده شد.نتیجه‌گیری: از آنجایی که استفاده از ملاتونین و اندوفیت به‌ویژه TB20، محدودیت‌های رشدی استویا در شرایط شوری را کاهش داده است پیشنهاد می‌گردد در این شرایط شوری از عصاره‌گیاهانی که حاوی ملاتونین هستند بیشتر مورد بررسی قرار گیرند. |
| format | Article |
| id | doaj-art-74e1c74e0b334dd4b61af463e1ba03d8 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2023-06-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-74e1c74e0b334dd4b61af463e1ba03d82025-01-25T07:01:50ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782023-06-01302213810.22069/jopp.2021.19343.28556472بررسی اثر اندوفیت و ملاتونین بر بهبود رشد ریشه استویا تحت تاثیر شوری در شرایط هیدروپونیکمادح احمدی0عظیم قاسم نژاد1منصور قربانپور2دانشجوی دکتری گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.نویسنده مسئول، دانشیار گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.گروه گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک، اراک، ایرانچکیدهسابقه و هدف: شوری خاک و آب از عمده‌ترین عوامل محدود‌کننده رشد گیاهان تلقی می‌شود. اثر شوری قبل از اینکه در اندام هوایی نمود یابد گسترش ریشه را تحت تاثیر قرار خواهد داد. در شرایط شور گیاه از طریق افزایش تعداد ریشه و همچنین طول ریشه تلاش می کند که پتانسیل جذبی عناصر کلیدی به ویژه پتاسیم را افزایش دهد. این تغییرات با کاهش اندام هوایی نیز همرا است. بنابراین گیاهان هرچه در این مقوله قوی‌تر ظاهر شوند نسبت به شوری توانمندتر خواهند بود. روند روبه افزایش شوری خاک به دلیل بهم خوردن موازنه نزولات و تبخیر سالانه بر سطوح خاکهای شور می‌افزاید. بنابر این افزایش سطح زیرکشت گیاهان مقاوم به شوری و یا استفاده از تکنیک-های محافظتی اهمیت زیادی خواهد داشت. استویا علی‌رغم اهمیت زیاد، نسبت به شوری آب و خاک حساس است. امروزه نقش محرک‌های زیستی و غیر‌‌زیستی در سازگاری گیاهان به ویژه گیاهان دارویی به شرایط نامساعد محیطی اهمیت زیادی دارد. در تحقیق حاضر اثر قارچ‌های اندوفیت و ملاتونین بر تغییرات ریشه استویا در تیمار با آب شور در شرایط هیدروپونیک بررسی خواهد شد.مواد و روش: تحقیق حاضر به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با شش تکرار در شرایط گلخانه و کشت هیدروپونیک در دو آزمایش متوالی انجام شد. تیمارهای استفاده شده شامل قارچ‌های اندوفیت جداسازی شده از سرخدار (در سه سطح شاهد بدون قارچ، سویه TB20، سویه TB2-3)، محلول‌پاشی با ملاتونین (در سه سطح شاهد بدون ملاتونین، 5/0 میکرومولار ملاتونین خالص و 5/0میکرومولار عصاره Thymus vulgaris) و سه سطح شوری NaCl (بدون شوری، شوری متوسط 80 میلی‌مولار و شوری زیاد 150 میلی‌مولار آب آبیاری) بودند. در هر دو آزمایش اولین محلول‌پاشی هفت روز و اولین آبیاری با سطوح شوری 10 روز پس از کاشت انجام شد. گیاهان آزمایشی از نقطه نظر صفات ریشه مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین عملکرد پیکر رویشی نیز مورد بررسی قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج در هر دو آزمایش بیانگر اثرات مثبت ملاتونین و اندوفیت بر بهبود خصوصیات رشدی ریشه تحت تنش شوری بود. بهترین تیمارهای استفاده شده شامل عصاره آویشن و قارچ اندوفیت TB20 تحت شرایط بدون شوری بودند. اکثرصفات اندازه‌گیری شده از جمله حجم ریشه، طول ریشه وزن تر و خشک ریشه به ترتیب 5/2، 2- 5/1 و 2- 2/1 برابر نسبت به شاهد با کاربرد تیمارهای قارچ و ملاتونین افزایش یافت. اگرچه شوری تا حد متوسط نیز باعث افزایش صفات ریشه گردید اما با افزایش تنش شوری میزان این صفات به شدت و به صورت معنی‌داری کاهش یافت. روند مشابه ای نیز در عملکرد پیکر رویشی مشاهده شد.نتیجه‌گیری: از آنجایی که استفاده از ملاتونین و اندوفیت به‌ویژه TB20، محدودیت‌های رشدی استویا در شرایط شوری را کاهش داده است پیشنهاد می‌گردد در این شرایط شوری از عصاره‌گیاهانی که حاوی ملاتونین هستند بیشتر مورد بررسی قرار گیرند.https://jopp.gau.ac.ir/article_6472_40c6838071bec1791f3b346af50ec0f0.pdfگیاهان داروییالیسیتورسرخدارمحرک رشدتنش‌های محیطی |
| spellingShingle | مادح احمدی عظیم قاسم نژاد منصور قربانپور بررسی اثر اندوفیت و ملاتونین بر بهبود رشد ریشه استویا تحت تاثیر شوری در شرایط هیدروپونیک Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī گیاهان دارویی الیسیتور سرخدار محرک رشد تنش‌های محیطی |
| title | بررسی اثر اندوفیت و ملاتونین بر بهبود رشد ریشه استویا تحت تاثیر شوری در شرایط هیدروپونیک |
| title_full | بررسی اثر اندوفیت و ملاتونین بر بهبود رشد ریشه استویا تحت تاثیر شوری در شرایط هیدروپونیک |
| title_fullStr | بررسی اثر اندوفیت و ملاتونین بر بهبود رشد ریشه استویا تحت تاثیر شوری در شرایط هیدروپونیک |
| title_full_unstemmed | بررسی اثر اندوفیت و ملاتونین بر بهبود رشد ریشه استویا تحت تاثیر شوری در شرایط هیدروپونیک |
| title_short | بررسی اثر اندوفیت و ملاتونین بر بهبود رشد ریشه استویا تحت تاثیر شوری در شرایط هیدروپونیک |
| title_sort | بررسی اثر اندوفیت و ملاتونین بر بهبود رشد ریشه استویا تحت تاثیر شوری در شرایط هیدروپونیک |
| topic | گیاهان دارویی الیسیتور سرخدار محرک رشد تنش‌های محیطی |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_6472_40c6838071bec1791f3b346af50ec0f0.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mạdḥạḥmdy brrsyạtẖrạndwfytwmlạtwnynbrbhbwdrsẖdrysẖhạstwyạtḥttạtẖyrsẖwrydrsẖrạyṭhydrwpwnyḵ AT ʿẓymqạsmnzẖạd brrsyạtẖrạndwfytwmlạtwnynbrbhbwdrsẖdrysẖhạstwyạtḥttạtẖyrsẖwrydrsẖrạyṭhydrwpwnyḵ AT mnṣwrqrbạnpwr brrsyạtẖrạndwfytwmlạtwnynbrbhbwdrsẖdrysẖhạstwyạtḥttạtẖyrsẖwrydrsẖrạyṭhydrwpwnyḵ |