پیشنگری امواج گرمایی مخاطرهآمیز در آذربایجان شرقی با مدل‌سازی گزارش ششم تغییر اقلیم
امواج گرمایی ازجمله خطرناکترین تهدیدات آبوهوایی مرتبط با گرمشدن کره زمین و وردایی اقلیمی هستند که در سالهای اخیر روندی افزایشی داشتهاند. در پژوهش حاضر جهت پیشنگری تغییرات مکانی شدت امواج گرمایی در استان آذربایجان شرقی از دو پایگاه داده استفاده شده است. پایگاه نخست؛ دادههای روزانه دمای بیشینه...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2023-06-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_43245_af39354ba26d7828fe10f5436a688dda.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832592572906733568 |
|---|---|
| author | سید محمد حسینی فرحناز خرم آبادی |
| author_facet | سید محمد حسینی فرحناز خرم آبادی |
| author_sort | سید محمد حسینی |
| collection | DOAJ |
| description | امواج گرمایی ازجمله خطرناکترین تهدیدات آبوهوایی مرتبط با گرمشدن کره زمین و وردایی اقلیمی هستند که در سالهای اخیر روندی افزایشی داشتهاند. در پژوهش حاضر جهت پیشنگری تغییرات مکانی شدت امواج گرمایی در استان آذربایجان شرقی از دو پایگاه داده استفاده شده است. پایگاه نخست؛ دادههای روزانه دمای بیشینه در 5 ایستگاه همدید استان شامل تبریز، مراغه، جلفا، اهر و میانه برای بازهی زمانی 1981 تا 2021 میلادی به‌عنوان دوره دادههای تاریخی-پایه است. پایگاه دوم؛ برونداد مدل منتخب CanESM تحت سناریوی دوگانه اقتصادی-اجتماعی SSP1 حاصل از گزارش ششم تغییر اقلیم CMIP6 در دوره آینده از سال 2022 تا 2065 میلادی است. درستسنجی دادههای دوره پایه با دوره آتی با سنجههای استاندارد انجام شد و با تکنیک رگرسیونی گام‌به‌گام، شدت امواج گرمایی استان مورد تبیین قرار گرفت. نتایج حاکی از این است که در تمام ایستگاههای موردبررسی، شدت امواج گرمایی تا سال 2065 میلادی افزوده خواهد شد و گستره بزرگی از وسعت استان را در بر خواهد گرفت. به‌طوری‌که در نیم سده آینده، شدت امواج گرمایی در تبریز با 3/1؛ در مراغه با 1؛ در جلفا با 7/0؛ در اهر با 1 و در میانه با 4/1 درجه سانتیگراد افزایش پیدا میکند. همچنین با گرم‌تر شدن هوای کره زمین ناشی از اثرگذاری تغییرات اقلیم جهانی، امواج گرمایی کوچک‌تر به هم میپیوندند و امواج گرمایی شدیدتر، بزرگ‌تر و ماناتری را به وجود خواهند آورد. همچنین نتایج نشان داد با کاهش عرض جغرافیایی در این استان و همجواری با مناطق پست و کمارتفاع، بسامد و شدت رخداد امواج گرمایی نیز بیشتر خواهد شد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-728a068594154e4e9cb14c5f65db4544 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2023-06-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-728a068594154e4e9cb14c5f65db45442025-01-21T06:40:41ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762023-06-0112212514510.22067/geoeh.2022.78997.128443245پیشنگری امواج گرمایی مخاطرهآمیز در آذربایجان شرقی با مدل‌سازی گزارش ششم تغییر اقلیمسید محمد حسینی0فرحناز خرم آبادی1استادیار آب و هواشناسی، دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی، اسدآباد، ایران.دانشگاه تبریزامواج گرمایی ازجمله خطرناکترین تهدیدات آبوهوایی مرتبط با گرمشدن کره زمین و وردایی اقلیمی هستند که در سالهای اخیر روندی افزایشی داشتهاند. در پژوهش حاضر جهت پیشنگری تغییرات مکانی شدت امواج گرمایی در استان آذربایجان شرقی از دو پایگاه داده استفاده شده است. پایگاه نخست؛ دادههای روزانه دمای بیشینه در 5 ایستگاه همدید استان شامل تبریز، مراغه، جلفا، اهر و میانه برای بازهی زمانی 1981 تا 2021 میلادی به‌عنوان دوره دادههای تاریخی-پایه است. پایگاه دوم؛ برونداد مدل منتخب CanESM تحت سناریوی دوگانه اقتصادی-اجتماعی SSP1 حاصل از گزارش ششم تغییر اقلیم CMIP6 در دوره آینده از سال 2022 تا 2065 میلادی است. درستسنجی دادههای دوره پایه با دوره آتی با سنجههای استاندارد انجام شد و با تکنیک رگرسیونی گام‌به‌گام، شدت امواج گرمایی استان مورد تبیین قرار گرفت. نتایج حاکی از این است که در تمام ایستگاههای موردبررسی، شدت امواج گرمایی تا سال 2065 میلادی افزوده خواهد شد و گستره بزرگی از وسعت استان را در بر خواهد گرفت. به‌طوری‌که در نیم سده آینده، شدت امواج گرمایی در تبریز با 3/1؛ در مراغه با 1؛ در جلفا با 7/0؛ در اهر با 1 و در میانه با 4/1 درجه سانتیگراد افزایش پیدا میکند. همچنین با گرم‌تر شدن هوای کره زمین ناشی از اثرگذاری تغییرات اقلیم جهانی، امواج گرمایی کوچک‌تر به هم میپیوندند و امواج گرمایی شدیدتر، بزرگ‌تر و ماناتری را به وجود خواهند آورد. همچنین نتایج نشان داد با کاهش عرض جغرافیایی در این استان و همجواری با مناطق پست و کمارتفاع، بسامد و شدت رخداد امواج گرمایی نیز بیشتر خواهد شد.https://geoeh.um.ac.ir/article_43245_af39354ba26d7828fe10f5436a688dda.pdfمدل‌سازیامواج گرمایی مخاطر‌ه‌آمیزگزارش ششم تغییر اقلیمآذربایجان شرقی |
| spellingShingle | سید محمد حسینی فرحناز خرم آبادی پیشنگری امواج گرمایی مخاطرهآمیز در آذربایجان شرقی با مدل‌سازی گزارش ششم تغییر اقلیم جغرافیا و مخاطرات محیطی مدل‌سازی امواج گرمایی مخاطرهآمیز گزارش ششم تغییر اقلیم آذربایجان شرقی |
| title | پیشنگری امواج گرمایی مخاطرهآمیز در آذربایجان شرقی با مدل‌سازی گزارش ششم تغییر اقلیم |
| title_full | پیشنگری امواج گرمایی مخاطرهآمیز در آذربایجان شرقی با مدل‌سازی گزارش ششم تغییر اقلیم |
| title_fullStr | پیشنگری امواج گرمایی مخاطرهآمیز در آذربایجان شرقی با مدل‌سازی گزارش ششم تغییر اقلیم |
| title_full_unstemmed | پیشنگری امواج گرمایی مخاطرهآمیز در آذربایجان شرقی با مدل‌سازی گزارش ششم تغییر اقلیم |
| title_short | پیشنگری امواج گرمایی مخاطرهآمیز در آذربایجان شرقی با مدل‌سازی گزارش ششم تغییر اقلیم |
| title_sort | پیشنگری امواج گرمایی مخاطرهآمیز در آذربایجان شرقی با مدل‌سازی گزارش ششم تغییر اقلیم |
| topic | مدل‌سازی امواج گرمایی مخاطرهآمیز گزارش ششم تغییر اقلیم آذربایجان شرقی |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_43245_af39354ba26d7828fe10f5436a688dda.pdf |
| work_keys_str_mv | AT sydmḥmdḥsyny pysẖngryạmwạjgrmạyymkẖạṭrhậmyzdrậdẖrbạyjạnsẖrqybạmdlsạzygzạrsẖsẖsẖmtgẖyyrạqlym AT frḥnạzkẖrmậbạdy pysẖngryạmwạjgrmạyymkẖạṭrhậmyzdrậdẖrbạyjạnsẖrqybạmdlsạzygzạrsẖsẖsẖmtgẖyyrạqlym |