İmam Serahsî ’nin Azınlık Haklarına Bakışı
Azınlık deyimi, Batı hukukunda, bir kamu hukuk terimi olarak kullanılmaktadır. Çoğu kez, hâkim kitle tarafından hakkı gasbedilen bir nüfus yoğunluğunu anımsatmaktadır. Çağdaş hukuk sistemindeki “ülke” kavramı ile İslam Hukukunda “dâr” kavramı arasında sistem farklılığı vardır. Çağdaş hukuk sistemler...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Yakın Doğu Üniversitesi
2019-12-01
|
| Series: | Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/906568 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841545056367935488 |
|---|---|
| author | Mustafa Kelebek |
| author_facet | Mustafa Kelebek |
| author_sort | Mustafa Kelebek |
| collection | DOAJ |
| description | Azınlık deyimi, Batı hukukunda, bir kamu hukuk terimi olarak kullanılmaktadır. Çoğu kez, hâkim kitle tarafından hakkı gasbedilen bir nüfus yoğunluğunu anımsatmaktadır. Çağdaş hukuk sistemindeki “ülke” kavramı ile İslam Hukukunda “dâr” kavramı arasında sistem farklılığı vardır. Çağdaş hukuk sistemlerinde, ülkenin bir “aslî” vatandaşı bir de ülkenin normal vatandaşlık statüsünden farklı haklara sahip, -adeta bir alt sınıf diyebileceğimiz- “ikincil” vatandaş vardır. Bu kesim, bütün haklarını ülkenin asıl vatandaşlarının getirdiği sınırlara göre kullanır. Ülkede “yerli” ve “yabancı” çağrışımlı iki vatandaş olup, birincilin tanıdığı kadar varlık gösterebilen bir ikincil grup hayat sürer. Bu ikincil gruba, Batı Hukuku sisteminde “azınlık” deyimi kullanılır. İslam Hukuku, ülkeleri (dâr), Dâru’l-İslâm ve Dâru’lküfr olarak ikiye ayırır. Bu ayrım, bir aşağılama adına değil, var olansosyal realiteyi kabul etmek adına kavramsallaştırılmış bir ifadedir. Dâru’l-İslâmın iyi ilişkiler içinde olduğu ülkeye Dâru-s-sulh adı verilir ve bu ülkenin vatandaşlarına her türlü seyahat hakkı tanınır. Dârulislam vatandaşları, Müslüman ve gayrimüslimlerden oluşur. Her iki grub da “aslî” vatandaşlık hakkına sahiptir. Gayrimüslim vatandaş için, küçümseyici, incitici “azınlık” (minority) deyimi yerine, “zimmî” ve “müste’men” ifadeleri kullanılır.Zimmî, sözleşme gereği vatandaşlık hakkı kazanan ve her türlü hakları Dârulislam (İslami Devleti) tarafından garanti edilen vatandaş demektir. Müste’men ise, kendisine eman (güvence) verilen yabancı demektir. İslam hukukunda gerek zimmî, gerekse müste’men, dînî ve hukukî bütün haklara sahiptir. Onlara, hukukî özerklik verilmiştir. İslama ters düşse bile, kendileri için meşru olan iç hukuklarını serbestçe kullanabilirler. İmam Serahsî (483/1090), Buhara Meşâih geleneği çevresinde İmam Mâtürîdî () ekolüne bağlı büyük bir İslam Fakîhidir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-720fffd4674a4e14972761b7dbc10995 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2148-6026 |
| language | English |
| publishDate | 2019-12-01 |
| publisher | Yakın Doğu Üniversitesi |
| record_format | Article |
| series | Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj-art-720fffd4674a4e14972761b7dbc109952025-01-12T10:45:16ZengYakın Doğu ÜniversitesiYakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi2148-60262019-12-015225728610.32955/neu.ilaf.2019.5.2.04249İmam Serahsî ’nin Azınlık Haklarına BakışıMustafa Kelebek0https://orcid.org/0000-0001-8857-6431Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat FakültesiAzınlık deyimi, Batı hukukunda, bir kamu hukuk terimi olarak kullanılmaktadır. Çoğu kez, hâkim kitle tarafından hakkı gasbedilen bir nüfus yoğunluğunu anımsatmaktadır. Çağdaş hukuk sistemindeki “ülke” kavramı ile İslam Hukukunda “dâr” kavramı arasında sistem farklılığı vardır. Çağdaş hukuk sistemlerinde, ülkenin bir “aslî” vatandaşı bir de ülkenin normal vatandaşlık statüsünden farklı haklara sahip, -adeta bir alt sınıf diyebileceğimiz- “ikincil” vatandaş vardır. Bu kesim, bütün haklarını ülkenin asıl vatandaşlarının getirdiği sınırlara göre kullanır. Ülkede “yerli” ve “yabancı” çağrışımlı iki vatandaş olup, birincilin tanıdığı kadar varlık gösterebilen bir ikincil grup hayat sürer. Bu ikincil gruba, Batı Hukuku sisteminde “azınlık” deyimi kullanılır. İslam Hukuku, ülkeleri (dâr), Dâru’l-İslâm ve Dâru’lküfr olarak ikiye ayırır. Bu ayrım, bir aşağılama adına değil, var olansosyal realiteyi kabul etmek adına kavramsallaştırılmış bir ifadedir. Dâru’l-İslâmın iyi ilişkiler içinde olduğu ülkeye Dâru-s-sulh adı verilir ve bu ülkenin vatandaşlarına her türlü seyahat hakkı tanınır. Dârulislam vatandaşları, Müslüman ve gayrimüslimlerden oluşur. Her iki grub da “aslî” vatandaşlık hakkına sahiptir. Gayrimüslim vatandaş için, küçümseyici, incitici “azınlık” (minority) deyimi yerine, “zimmî” ve “müste’men” ifadeleri kullanılır.Zimmî, sözleşme gereği vatandaşlık hakkı kazanan ve her türlü hakları Dârulislam (İslami Devleti) tarafından garanti edilen vatandaş demektir. Müste’men ise, kendisine eman (güvence) verilen yabancı demektir. İslam hukukunda gerek zimmî, gerekse müste’men, dînî ve hukukî bütün haklara sahiptir. Onlara, hukukî özerklik verilmiştir. İslama ters düşse bile, kendileri için meşru olan iç hukuklarını serbestçe kullanabilirler. İmam Serahsî (483/1090), Buhara Meşâih geleneği çevresinde İmam Mâtürîdî () ekolüne bağlı büyük bir İslam Fakîhidir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/906568islamic lawzımmimuste’menhuman rightsminority rightsthe constitution of medinai̇slam hukukuzimmimüste’meni̇nsan haklarıazınlık haklarımedine vesikası |
| spellingShingle | Mustafa Kelebek İmam Serahsî ’nin Azınlık Haklarına Bakışı Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi islamic law zımmi muste’men human rights minority rights the constitution of medina i̇slam hukuku zimmi müste’men i̇nsan hakları azınlık hakları medine vesikası |
| title | İmam Serahsî ’nin Azınlık Haklarına Bakışı |
| title_full | İmam Serahsî ’nin Azınlık Haklarına Bakışı |
| title_fullStr | İmam Serahsî ’nin Azınlık Haklarına Bakışı |
| title_full_unstemmed | İmam Serahsî ’nin Azınlık Haklarına Bakışı |
| title_short | İmam Serahsî ’nin Azınlık Haklarına Bakışı |
| title_sort | imam serahsi nin azinlik haklarina bakisi |
| topic | islamic law zımmi muste’men human rights minority rights the constitution of medina i̇slam hukuku zimmi müste’men i̇nsan hakları azınlık hakları medine vesikası |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/906568 |
| work_keys_str_mv | AT mustafakelebek imamserahsininazınlıkhaklarınabakısı |