Zadania gmin z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce i źródła ich finansowania
Opracowanie przedstawia problematykę gospodarki odpadami komunalnymi, w tym jej aspekt finansowy. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w Polsce w aspekcie organizacyjnym i finansowym oraz wskazanie jego silnych i słabych stron. Analizą objęto:...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
The John Paul II Catholic University of Lublin
2023-12-01
|
| Series: | Przegląd Prawno-Ekonomiczny |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.kul.pl/index.php/ppe/article/view/16562 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832592215222779904 |
|---|---|
| author | Janina Kotlińska Helena Żukowska |
| author_facet | Janina Kotlińska Helena Żukowska |
| author_sort | Janina Kotlińska |
| collection | DOAJ |
| description |
Opracowanie przedstawia problematykę gospodarki odpadami komunalnymi, w tym jej aspekt finansowy. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w Polsce w aspekcie organizacyjnym i finansowym oraz wskazanie jego silnych i słabych stron. Analizą objęto: 1) liczbę składowisk odpadów, na które wywożone były odpady komunalne, i powierzchni składowania odpadów; 2) masę wytworzonych odpadów komunalnych per capita w przekroju województw w Polsce; 3) masę zebranych odpadów komunalnych, w tym od gospodarstw domowych w łącznej masie odpadów; 4) udział odpadów zebranych selektywnie w łącznej masie zebranych odpadów; 5) masę i strukturę zebranych odpadów w sposób selektywny; 6) dochody, w tym dochody z opłat, i wydatki systemu gospodarki odpadami komunalnymi; 7) poziom sfinansowania kosztów systemu gospodarki odpadami komunalnymi dochodami z opłat, w przekroju typów gmin i związków komunalnych zajmujących się gospodarką odpadami komunalnymi.
Wiodąca hipoteza badawcza niniejszego artykułu zawiera wskazanie, że system gospodarowania odpadami komunalnymi w Polsce, funkcjonujący w ramach obowiązków jednostek samorządu terytorialnego, cechuje się dobrą wydolnością organizacyjną i finansową, aczkolwiek nadal wymaga doskonalenia w dążeniu do priorytetowego celu polityki gospodarczej Unii Europejskiej (UE), jakim jest transformacja w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym. Zastosowane metody badawcze to: krytyczna analiza literatury przedmiotu, metoda opisowa, metody syntezy i analizy danych statystycznych, których źródłem były zasoby statystyki publicznej UE (Eurostat) i Polski (Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego i Ministerstwo Finansów). Analizowany okres badawczy to zasadniczo lata 2013–2022, jednakże w odniesieniu do niektórych zagadnień, z uwagi na brak danych, okres badawczy jest krótszy i obejmuje lata 2015–2021. Finansowe aspekty funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi badano dla okresu 2013–2021.
Wniosek generalny z przeprowadzonych badań: jednostki samorządu terytorialnego w Polsce właściwie wywiązują się z realizacji zadania, jakim jest gospodarka odpadami komunalnymi, choć nie jest to łatwe, zwłaszcza że skala problemów z tym związanych jest liczna i przestrzennie zróżnicowana.
Wnioski szczegółowe: w latach 2013–2022 w Polsce: 1) spadła liczba czynnych składowisk odpadów, a wzrosła masa wytwarzanych odpadów komunalnych, w tym przez gospodarstwa domowe; 2) najmniej odpadów komunalnych per capita wytwarzanych jest w województwach południowo-wschodniej Polski, gdzie poziom zamożności mieszkańców jest najniższy, a wskaźnik zagrożenia ubóstwem najwyższy w kraju; 3) poprawił się wskaźnik odpadów komunalnych segregowanych (w 2013 r. wynosił 13,5%, a w 2022 r. – 39,9%); 4) znaczną część odpadów zbieranych selektywnie stanowią odpady przeznaczone do składowania, czyli zagospodarowania najprostszą metodą; 5) najefektywniej w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi funkcjonują wyspecjalizowane w tym obszarze międzygminne związki komunalne, w dalszej kolejności – miasta i miasta na prawach powiatu, najmniej efektywnie – gminy wiejskie; 6) ponad 10-krotnie w skali globalnej wzrosły dochody z gospodarki odpadami komunalnymi, w tym głównie z opłat uiszczanych przez właścicieli nieruchomości, podczas gdy globalne koszty systemu gospodarowania odpadami wzrosły 5-krotnie.
|
| format | Article |
| id | doaj-art-67a0bae7aa7344a2b9aa4fc036aff586 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1898-2166 2720-6734 |
| language | English |
| publishDate | 2023-12-01 |
| publisher | The John Paul II Catholic University of Lublin |
| record_format | Article |
| series | Przegląd Prawno-Ekonomiczny |
| spelling | doaj-art-67a0bae7aa7344a2b9aa4fc036aff5862025-01-21T12:16:48ZengThe John Paul II Catholic University of LublinPrzegląd Prawno-Ekonomiczny1898-21662720-67342023-12-01410.31743/ppe.16562Zadania gmin z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce i źródła ich finansowaniaJanina Kotlińska0Helena Żukowska1Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła IIKatolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Opracowanie przedstawia problematykę gospodarki odpadami komunalnymi, w tym jej aspekt finansowy. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w Polsce w aspekcie organizacyjnym i finansowym oraz wskazanie jego silnych i słabych stron. Analizą objęto: 1) liczbę składowisk odpadów, na które wywożone były odpady komunalne, i powierzchni składowania odpadów; 2) masę wytworzonych odpadów komunalnych per capita w przekroju województw w Polsce; 3) masę zebranych odpadów komunalnych, w tym od gospodarstw domowych w łącznej masie odpadów; 4) udział odpadów zebranych selektywnie w łącznej masie zebranych odpadów; 5) masę i strukturę zebranych odpadów w sposób selektywny; 6) dochody, w tym dochody z opłat, i wydatki systemu gospodarki odpadami komunalnymi; 7) poziom sfinansowania kosztów systemu gospodarki odpadami komunalnymi dochodami z opłat, w przekroju typów gmin i związków komunalnych zajmujących się gospodarką odpadami komunalnymi. Wiodąca hipoteza badawcza niniejszego artykułu zawiera wskazanie, że system gospodarowania odpadami komunalnymi w Polsce, funkcjonujący w ramach obowiązków jednostek samorządu terytorialnego, cechuje się dobrą wydolnością organizacyjną i finansową, aczkolwiek nadal wymaga doskonalenia w dążeniu do priorytetowego celu polityki gospodarczej Unii Europejskiej (UE), jakim jest transformacja w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym. Zastosowane metody badawcze to: krytyczna analiza literatury przedmiotu, metoda opisowa, metody syntezy i analizy danych statystycznych, których źródłem były zasoby statystyki publicznej UE (Eurostat) i Polski (Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego i Ministerstwo Finansów). Analizowany okres badawczy to zasadniczo lata 2013–2022, jednakże w odniesieniu do niektórych zagadnień, z uwagi na brak danych, okres badawczy jest krótszy i obejmuje lata 2015–2021. Finansowe aspekty funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi badano dla okresu 2013–2021. Wniosek generalny z przeprowadzonych badań: jednostki samorządu terytorialnego w Polsce właściwie wywiązują się z realizacji zadania, jakim jest gospodarka odpadami komunalnymi, choć nie jest to łatwe, zwłaszcza że skala problemów z tym związanych jest liczna i przestrzennie zróżnicowana. Wnioski szczegółowe: w latach 2013–2022 w Polsce: 1) spadła liczba czynnych składowisk odpadów, a wzrosła masa wytwarzanych odpadów komunalnych, w tym przez gospodarstwa domowe; 2) najmniej odpadów komunalnych per capita wytwarzanych jest w województwach południowo-wschodniej Polski, gdzie poziom zamożności mieszkańców jest najniższy, a wskaźnik zagrożenia ubóstwem najwyższy w kraju; 3) poprawił się wskaźnik odpadów komunalnych segregowanych (w 2013 r. wynosił 13,5%, a w 2022 r. – 39,9%); 4) znaczną część odpadów zbieranych selektywnie stanowią odpady przeznaczone do składowania, czyli zagospodarowania najprostszą metodą; 5) najefektywniej w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi funkcjonują wyspecjalizowane w tym obszarze międzygminne związki komunalne, w dalszej kolejności – miasta i miasta na prawach powiatu, najmniej efektywnie – gminy wiejskie; 6) ponad 10-krotnie w skali globalnej wzrosły dochody z gospodarki odpadami komunalnymi, w tym głównie z opłat uiszczanych przez właścicieli nieruchomości, podczas gdy globalne koszty systemu gospodarowania odpadami wzrosły 5-krotnie. https://czasopisma.kul.pl/index.php/ppe/article/view/16562odpady komunalnegospodgospodarowanie odpadami komunalnymifinansowanie gospodarki odpadami w Polsce |
| spellingShingle | Janina Kotlińska Helena Żukowska Zadania gmin z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce i źródła ich finansowania Przegląd Prawno-Ekonomiczny odpady komunalne gospodgospodarowanie odpadami komunalnymi finansowanie gospodarki odpadami w Polsce |
| title | Zadania gmin z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce i źródła ich finansowania |
| title_full | Zadania gmin z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce i źródła ich finansowania |
| title_fullStr | Zadania gmin z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce i źródła ich finansowania |
| title_full_unstemmed | Zadania gmin z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce i źródła ich finansowania |
| title_short | Zadania gmin z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce i źródła ich finansowania |
| title_sort | zadania gmin z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi w polsce i zrodla ich finansowania |
| topic | odpady komunalne gospodgospodarowanie odpadami komunalnymi finansowanie gospodarki odpadami w Polsce |
| url | https://czasopisma.kul.pl/index.php/ppe/article/view/16562 |
| work_keys_str_mv | AT janinakotlinska zadaniagminzzakresugospodarkiodpadamikomunalnymiwpolsceizrodłaichfinansowania AT helenazukowska zadaniagminzzakresugospodarkiodpadamikomunalnymiwpolsceizrodłaichfinansowania |