ارزیابی و انتخاب ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی برنج با کاربرد روش‌های فلئورومتری
سابقه و هدف: کمبود آب خاک و اتمسفر مهمترین فاکتور محدودکننده فتوسنتز و رشد گیاه به ویژه برنج بوده و بر فتوسنتز از طریق کاهش جذب کربن به واسطه محدودیت متابولیکی و روزنه ای اثرات منفی ایجاد می کند.. با توجه به محدود ظرفیت کربن گیری گیاه، خشکی منجر به خسارت یا تلفات مراکز واکنش فعال در فتوسیستم دو می گ...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2020-11-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5242_3436187f1a7aa5886e4c95a18cba4b24.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه و هدف: کمبود آب خاک و اتمسفر مهمترین فاکتور محدودکننده فتوسنتز و رشد گیاه به ویژه برنج بوده و بر فتوسنتز از طریق کاهش جذب کربن به واسطه محدودیت متابولیکی و روزنه ای اثرات منفی ایجاد می کند.. با توجه به محدود ظرفیت کربن گیری گیاه، خشکی منجر به خسارت یا تلفات مراکز واکنش فعال در فتوسیستم دو می گردد. بنابراین اندازه گیری غیر تخریبی فتوسنتز ازطریق فلئورومتری کلروفیلa، پتانسیل زنده ماندن گیاه و علائمی از پاسخ به خشکی را فراهم می نماید. برنج به افزایش خشکی وقتی که در دوره رویشی و گلدهی اتفاق می افتد حساس است. پاسخ گیاهان به تنش خشکی از طریق شناسایی خصوصیاتی که نقش مهمی در تحمل به تنش خشکی در سطوح مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، سلولی، بیوشیمیایی و مولکولی بازی می‌کنند ارزیابی می‌گردد. این آزمایش با هدف ارزیابی ژنوتیپ های برنج با اندازه‌گیری صفات مرتبط با رنگزه‌های فتوسنتزی و مولفه‌های فلئورسانس کلروفیل به منظور انتخاب معیار مناسب برای غربالگری و ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی انجام شده است. مواد و روش‌ها: آزمایش به صورت طرح کاملاً تصادفی دردو شرایط آبیاری کامل و تنش طی مرحله گیاهچه‌ای با 56 ژنوتیپ برنج ازاستان های مختلف ایران و موسسه تحقیقات بین المللی برنج (IRRI) در سال 1393 در موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) اجرا شد. بعد از بذرپاشی، آبیاری به صورت روزانه تا مرحله دو تا سه برگی گیاهچه انجام شد. بعد از15روز، درشرایط بدون تنش، آبیاری تا پایان دوره رشد ادامه و در محیط تحت تنش آبیاری به طور کامل قطع شد . پس ازاینکه رطوبت خاک به 20 درصد رسید (حدود 10 روز بعد از قطع آبیاری)، صفات مربوط به رنگیزه‌های کلروفیل مانند کلروفیل a، b و کارتنوئیدها و همچنین مولفه‌های فلئورسانس کلروفیل مانند Fv/ Fm، ΦPSII ، qN، ETR به همراه PAR بر اساس روش‌های علمی اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که مقادیرکلروفیل a و b به ترتیب به مقدار 3/2 و 4/21 درصد در تنش خشکی افزایش و مقدارکارتنوئیدها 8/3 درصد کاهش داشت. مولفه‌های فلئورسانس کلروفیل به جز Fv/ Fm اختلاف‌آماری معنی‌داری در دو محیط نشان دادند. مولفه‌های ΦPSII qN ETR و PAR به ترتیب به مقدار 7/3، 13، 5/35 و 8/28 درصد در شرایط تنش نسبت به نرمال کاهش داشتند. نتایج همبستگی صفات نشان داده که بین کلروفیل a با b و کارتنوئید با کلروفیل a و b همبستگی مثبت و معنی‌دار وجود داشت. همبستگی بین ΦPSII با Fv/ F m و با q N به‌ترتیب با ضریب همبستگی 29/0 و 91/0- معنی‌دار بوده است. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از آن است که از رنگیزه‌های کلروفیل a، b، کارتنوئیدها و مولفه‌های فلئورسانس کلروفیل به‌ویژه ΦPSII و ETR می‌توان به عنوان معیارهای ارزیابی برنج در مرحله گیاهچه جهت انتخاب و غربالگری ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی استفاده کرد. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |