Ewa vs. Agnieszka. Reprezentacje reżyserek w wybranych filmach Andrzeja Wajdy i Barbary Sass
Artykuł jest poświęcony analizie reprezentacji reżyserek jako pierwszoplanowych bohaterek w polskim filmie fabularnym, począwszy od Agnieszki w pierwotnej wersji scenariusza Człowieka z marmuru (1963) Andrzeja Wajdy, a skończywszy na Magdzie (Teresa Budzisz-Krzyżanowska) w Historii niemoralnej (199...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Institute of Art of the Polish Academy of Sciences
2012-06-01
|
| Series: | Kwartalnik Filmowy |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/2867 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832576090355269632 |
|---|---|
| author | Monika Talarczyk-Gubała |
| author_facet | Monika Talarczyk-Gubała |
| author_sort | Monika Talarczyk-Gubała |
| collection | DOAJ |
| description |
Artykuł jest poświęcony analizie reprezentacji reżyserek jako pierwszoplanowych bohaterek w polskim filmie fabularnym, począwszy od Agnieszki w pierwotnej wersji scenariusza Człowieka z marmuru (1963) Andrzeja Wajdy, a skończywszy na Magdzie (Teresa Budzisz-Krzyżanowska) w Historii niemoralnej (1990) Barbary Sass-Zdort. Analiza reprezentacji reżyserek jako bohaterek filmu fikcji stanowi jeden z kluczowych wątków niespisanej dotąd historii kina kobiet w kinematografii PRL-u. Rozpiętość czasowa dobranych przykładów pozwala na ukazanie pokoleniowych zmian w wizerunku reżyserki w polskiej kulturze filmowej oraz jej statusu w przestrzeni symbolicznej. Szczególnie widoczne staje się to w wyniku zestawienia dwóch wersji postaci Agnieszki, pierwszej wzorowanej na Agnieszce Osieckiej, drugiej na Agnieszce Holland. Refleksja nad kulturową tożsamością płci oraz studia kobiece w obszarze kinematografii środkowoeuropejskiej pozwalają na nowo oświetlić mityczną postać kina moralnego niepokoju oraz jej „naśladowniczki”. Ze względu na powtarzające się porównania Agnieszki (Krystyna Janda) z antybohaterką Ewą (Dorota Stalińska) z debiutu Barbary Sass-Zdort Bez miłości (1980) dokonano charakterystyki porównawczej: alegorii Wolności oraz nowej wiecznej Ewy. Relacja między bohaterkami filmu Bez miłości, fotoreporterką i robotnicą, posłużyła jako model toksycznego, potencjalnie siostrzanego związku między reżyserką i aktorką w Historii niemoralnej. Sprowadzenie postaci reżyserki do głosu zostało zinterpretowane jako znacząca nieobecność, którą ma całkowicie wypełnić agresywny nadmiar, krzyk i sceniczny make up upadłej gwiazdy aktorstwa.
|
| format | Article |
| id | doaj-art-653e15e773584e86822f8000576af1a0 |
| institution | Kabale University |
| issn | 0452-9502 2719-2725 |
| language | English |
| publishDate | 2012-06-01 |
| publisher | Institute of Art of the Polish Academy of Sciences |
| record_format | Article |
| series | Kwartalnik Filmowy |
| spelling | doaj-art-653e15e773584e86822f8000576af1a02025-01-31T11:16:35ZengInstitute of Art of the Polish Academy of SciencesKwartalnik Filmowy0452-95022719-27252012-06-0177-7810.36744/kf.2867Ewa vs. Agnieszka. Reprezentacje reżyserek w wybranych filmach Andrzeja Wajdy i Barbary SassMonika Talarczyk-Gubała0Uniwersytet Szczeciński Artykuł jest poświęcony analizie reprezentacji reżyserek jako pierwszoplanowych bohaterek w polskim filmie fabularnym, począwszy od Agnieszki w pierwotnej wersji scenariusza Człowieka z marmuru (1963) Andrzeja Wajdy, a skończywszy na Magdzie (Teresa Budzisz-Krzyżanowska) w Historii niemoralnej (1990) Barbary Sass-Zdort. Analiza reprezentacji reżyserek jako bohaterek filmu fikcji stanowi jeden z kluczowych wątków niespisanej dotąd historii kina kobiet w kinematografii PRL-u. Rozpiętość czasowa dobranych przykładów pozwala na ukazanie pokoleniowych zmian w wizerunku reżyserki w polskiej kulturze filmowej oraz jej statusu w przestrzeni symbolicznej. Szczególnie widoczne staje się to w wyniku zestawienia dwóch wersji postaci Agnieszki, pierwszej wzorowanej na Agnieszce Osieckiej, drugiej na Agnieszce Holland. Refleksja nad kulturową tożsamością płci oraz studia kobiece w obszarze kinematografii środkowoeuropejskiej pozwalają na nowo oświetlić mityczną postać kina moralnego niepokoju oraz jej „naśladowniczki”. Ze względu na powtarzające się porównania Agnieszki (Krystyna Janda) z antybohaterką Ewą (Dorota Stalińska) z debiutu Barbary Sass-Zdort Bez miłości (1980) dokonano charakterystyki porównawczej: alegorii Wolności oraz nowej wiecznej Ewy. Relacja między bohaterkami filmu Bez miłości, fotoreporterką i robotnicą, posłużyła jako model toksycznego, potencjalnie siostrzanego związku między reżyserką i aktorką w Historii niemoralnej. Sprowadzenie postaci reżyserki do głosu zostało zinterpretowane jako znacząca nieobecność, którą ma całkowicie wypełnić agresywny nadmiar, krzyk i sceniczny make up upadłej gwiazdy aktorstwa. https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/2867Andrzej WajdaBarbara Sassreżyserskihistoria kobietAgnieszka OsieckaAgnieszka Holland |
| spellingShingle | Monika Talarczyk-Gubała Ewa vs. Agnieszka. Reprezentacje reżyserek w wybranych filmach Andrzeja Wajdy i Barbary Sass Kwartalnik Filmowy Andrzej Wajda Barbara Sass reżyserski historia kobiet Agnieszka Osiecka Agnieszka Holland |
| title | Ewa vs. Agnieszka. Reprezentacje reżyserek w wybranych filmach Andrzeja Wajdy i Barbary Sass |
| title_full | Ewa vs. Agnieszka. Reprezentacje reżyserek w wybranych filmach Andrzeja Wajdy i Barbary Sass |
| title_fullStr | Ewa vs. Agnieszka. Reprezentacje reżyserek w wybranych filmach Andrzeja Wajdy i Barbary Sass |
| title_full_unstemmed | Ewa vs. Agnieszka. Reprezentacje reżyserek w wybranych filmach Andrzeja Wajdy i Barbary Sass |
| title_short | Ewa vs. Agnieszka. Reprezentacje reżyserek w wybranych filmach Andrzeja Wajdy i Barbary Sass |
| title_sort | ewa vs agnieszka reprezentacje rezyserek w wybranych filmach andrzeja wajdy i barbary sass |
| topic | Andrzej Wajda Barbara Sass reżyserski historia kobiet Agnieszka Osiecka Agnieszka Holland |
| url | https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/2867 |
| work_keys_str_mv | AT monikatalarczykgubała ewavsagnieszkareprezentacjerezyserekwwybranychfilmachandrzejawajdyibarbarysass |