Ewa vs. Agnieszka. Reprezentacje reżyserek w wybranych filmach Andrzeja Wajdy i Barbary Sass

Artykuł jest poświęcony analizie reprezentacji reżyserek jako pierwszoplanowych bohaterek w polskim filmie fabularnym, począwszy od Agnieszki w pierwotnej wersji scenariusza Człowieka z marmuru (1963) Andrzeja Wajdy, a skończywszy na Magdzie (Teresa Budzisz-Krzyżanowska) w Historii niemoralnej (199...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Monika Talarczyk-Gubała
Format: Article
Language:English
Published: Institute of Art of the Polish Academy of Sciences 2012-06-01
Series:Kwartalnik Filmowy
Subjects:
Online Access:https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/2867
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:Artykuł jest poświęcony analizie reprezentacji reżyserek jako pierwszoplanowych bohaterek w polskim filmie fabularnym, począwszy od Agnieszki w pierwotnej wersji scenariusza Człowieka z marmuru (1963) Andrzeja Wajdy, a skończywszy na Magdzie (Teresa Budzisz-Krzyżanowska) w Historii niemoralnej (1990) Barbary Sass-Zdort. Analiza reprezentacji reżyserek jako bohaterek filmu fikcji stanowi jeden z kluczowych wątków niespisanej dotąd historii kina kobiet w kinematografii PRL-u. Rozpiętość czasowa dobranych przykładów pozwala na ukazanie pokoleniowych zmian w wizerunku reżyserki w polskiej kulturze filmowej oraz jej statusu w przestrzeni symbolicznej. Szczególnie widoczne staje się to w wyniku zestawienia dwóch wersji postaci Agnieszki, pierwszej wzorowanej na Agnieszce Osieckiej, drugiej na Agnieszce Holland. Refleksja nad kulturową tożsamością płci oraz studia kobiece w obszarze kinematografii środkowoeuropejskiej pozwalają na nowo oświetlić mityczną postać kina moralnego niepokoju oraz jej „naśladowniczki”. Ze względu na powtarzające się porównania Agnieszki (Krystyna Janda) z antybohaterką Ewą (Dorota Stalińska) z debiutu Barbary Sass-Zdort Bez miłości (1980) dokonano charakterystyki porównawczej: alegorii Wolności oraz nowej wiecznej Ewy. Relacja między bohaterkami filmu Bez miłości, fotoreporterką i robotnicą, posłużyła jako model toksycznego, potencjalnie siostrzanego związku między reżyserką i aktorką w Historii niemoralnej. Sprowadzenie postaci reżyserki do głosu zostało zinterpretowane jako znacząca nieobecność, którą ma całkowicie wypełnić agresywny nadmiar, krzyk i sceniczny make up upadłej gwiazdy aktorstwa.
ISSN:0452-9502
2719-2725