EUTHYPHRON İKİLEMİNİN İŞARET ETTİĞİ BAZI AHLÂKÎ AÇMAZLAR
Bu makale Antik dönemde Platon’un dile getirdiği, “Euthyphron Dilemması” olarak bilinen, ahlâkın kaynağının ne olduğu tartışmasını kendine başlangıç noktası yapmıştır: “Acaba Tanrı, bir eylemi ahlâkî açıdan doğru (veya iyi) olduğu için mi emretmiştir? Yoksa Tanrı emrettiği için mi o eylem ahlâkî açı...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Türk Felsefe Derneği
2021-12-01
|
| Series: | Felsefe Dünyası |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1977360 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832570961277222912 |
|---|---|
| author | Mustafa Çakmak |
| author_facet | Mustafa Çakmak |
| author_sort | Mustafa Çakmak |
| collection | DOAJ |
| description | Bu makale Antik dönemde Platon’un dile getirdiği, “Euthyphron Dilemması” olarak bilinen, ahlâkın kaynağının ne olduğu tartışmasını kendine başlangıç noktası yapmıştır: “Acaba Tanrı, bir eylemi ahlâkî açıdan doğru (veya iyi) olduğu için mi emretmiştir? Yoksa Tanrı emrettiği için mi o eylem ahlâkî açıdan doğru (veya iyi) bir eylem haline gelmiştir?” Bu dilemmanın birinci parçası Tanrının emirlerinin ahlâkın temellenmesi açısından gereksiz olabileceği ihtimalini gündeme getirirken; ikinci parçası ahlâkîliği ilahî emirlere bağlayarak birtakım teolojik ve felsefi itirazlara konu olmuştur. Bu makale ilahî emir teorisine dönük söz konusu itirazlardan üç tanesini tartışmaktadır: (1) Tanrının ahlâkî buyrukları keyfî olabilir mi? (2) Tanrı, ahlâkın epistemik temeli olarak değerlendirilebilir mi? (3) Tanrının ahlâkî otoritesi ile dünyada var olan ahlâkî çoğulculuk arasında bir çelişki var mıdır? Bu sorular bağlamındaki tartışmaların dayandığı zemin aslında ahlâkî iyi ile zorunluluğu nasıl anlaşılacağıyla ilgilidir. Bu makale söz konusu itirazların çözümünü ahlâkî iyi ile ahlâkî zorunluluk arasında yapılacak ayrımda görmektedir. Eğer ahlâkî iyi Tanrının mükemmel doğasında; ahlâkî ödev ise O’nun emirlerinde temellendirilirse ilahî emir teorilerine yönelik itirazlara daha kolay karşılıklar verilebilir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-5f00187481b341708bdbf58f44ff4121 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-0875 |
| language | English |
| publishDate | 2021-12-01 |
| publisher | Türk Felsefe Derneği |
| record_format | Article |
| series | Felsefe Dünyası |
| spelling | doaj-art-5f00187481b341708bdbf58f44ff41212025-02-02T13:26:10ZengTürk Felsefe DerneğiFelsefe Dünyası1301-08752021-12-01274941172040EUTHYPHRON İKİLEMİNİN İŞARET ETTİĞİ BAZI AHLÂKÎ AÇMAZLARMustafa Çakmak0https://orcid.org/0000-0002-6833-9970GİRESUN ÜNİVERSİTESİ, İSLAMİ İLİMLER FAKÜLTESİBu makale Antik dönemde Platon’un dile getirdiği, “Euthyphron Dilemması” olarak bilinen, ahlâkın kaynağının ne olduğu tartışmasını kendine başlangıç noktası yapmıştır: “Acaba Tanrı, bir eylemi ahlâkî açıdan doğru (veya iyi) olduğu için mi emretmiştir? Yoksa Tanrı emrettiği için mi o eylem ahlâkî açıdan doğru (veya iyi) bir eylem haline gelmiştir?” Bu dilemmanın birinci parçası Tanrının emirlerinin ahlâkın temellenmesi açısından gereksiz olabileceği ihtimalini gündeme getirirken; ikinci parçası ahlâkîliği ilahî emirlere bağlayarak birtakım teolojik ve felsefi itirazlara konu olmuştur. Bu makale ilahî emir teorisine dönük söz konusu itirazlardan üç tanesini tartışmaktadır: (1) Tanrının ahlâkî buyrukları keyfî olabilir mi? (2) Tanrı, ahlâkın epistemik temeli olarak değerlendirilebilir mi? (3) Tanrının ahlâkî otoritesi ile dünyada var olan ahlâkî çoğulculuk arasında bir çelişki var mıdır? Bu sorular bağlamındaki tartışmaların dayandığı zemin aslında ahlâkî iyi ile zorunluluğu nasıl anlaşılacağıyla ilgilidir. Bu makale söz konusu itirazların çözümünü ahlâkî iyi ile ahlâkî zorunluluk arasında yapılacak ayrımda görmektedir. Eğer ahlâkî iyi Tanrının mükemmel doğasında; ahlâkî ödev ise O’nun emirlerinde temellendirilirse ilahî emir teorilerine yönelik itirazlara daha kolay karşılıklar verilebilir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1977360euthyphro dilemmadivine commandnatural lawmoral goodmoral obligationeuthyphron i̇kilemii̇lahi emirdoğal yasaahlaki i̇yiahlaki zorunluluk |
| spellingShingle | Mustafa Çakmak EUTHYPHRON İKİLEMİNİN İŞARET ETTİĞİ BAZI AHLÂKÎ AÇMAZLAR Felsefe Dünyası euthyphro dilemma divine command natural law moral good moral obligation euthyphron i̇kilemi i̇lahi emir doğal yasa ahlaki i̇yi ahlaki zorunluluk |
| title | EUTHYPHRON İKİLEMİNİN İŞARET ETTİĞİ BAZI AHLÂKÎ AÇMAZLAR |
| title_full | EUTHYPHRON İKİLEMİNİN İŞARET ETTİĞİ BAZI AHLÂKÎ AÇMAZLAR |
| title_fullStr | EUTHYPHRON İKİLEMİNİN İŞARET ETTİĞİ BAZI AHLÂKÎ AÇMAZLAR |
| title_full_unstemmed | EUTHYPHRON İKİLEMİNİN İŞARET ETTİĞİ BAZI AHLÂKÎ AÇMAZLAR |
| title_short | EUTHYPHRON İKİLEMİNİN İŞARET ETTİĞİ BAZI AHLÂKÎ AÇMAZLAR |
| title_sort | euthyphron ikileminin isaret ettigi bazi ahlaki acmazlar |
| topic | euthyphro dilemma divine command natural law moral good moral obligation euthyphron i̇kilemi i̇lahi emir doğal yasa ahlaki i̇yi ahlaki zorunluluk |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1977360 |
| work_keys_str_mv | AT mustafacakmak euthyphronikilemininisaretettigibaziahlakiacmazlar |