اثر شوری بر آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و برخی صفات مورفوفیزیولوژیک در دو پایه دورگ بین‌گونه‌ای پسته

سابقه و هدف: تنش‌های غیرزیستی مانند شوری یکی از مهم‌ترین تهدیدات در زمینه امنیت کشاورزی به حساب می‌آیند. با توجه به اهمیت محصول پسته (Pistacia vera L.) به عنوان محصولی راهبردی و افزایش قابل توجه شوری خاک در ایران، این پژوهش با هدف بررسی اثرات تنش شوری ناشی از کلرید سدیم بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و برخ...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: الهه میرابی, اسماعیل سیفی, حسین حکم آبادی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2024-03-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_6839_5a6d97df04185cfdc3e61ce24431e130.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:سابقه و هدف: تنش‌های غیرزیستی مانند شوری یکی از مهم‌ترین تهدیدات در زمینه امنیت کشاورزی به حساب می‌آیند. با توجه به اهمیت محصول پسته (Pistacia vera L.) به عنوان محصولی راهبردی و افزایش قابل توجه شوری خاک در ایران، این پژوهش با هدف بررسی اثرات تنش شوری ناشی از کلرید سدیم بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و برخی صفات مورفوفیزیولوژیک در دو پایه دورگ بین‌گونه‌ای و امیدبخش پسته (آروتا 1 و آروتا 2) در مقایسه با والدین آنها آتلانتیکا (P. atlantica) و اینتگریما (P. integerrima) انجام شد.مواد و روش‌ها: این آزمایش در سال 1400 در گلخانه پژوهشی سازمان جهاد کشاورزی شاهرود و آزمایشگاه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا شد. آزمایش در قالب طرح فاکتوریل بر پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار روی نهال‌های یک‌ساله بذری صورت گرفت. فاکتور اول تنش شوری در سه سطح (صفر، 100 و 200 میلی‌مولار کلرید سدیم) و فاکتور دوم پایه در چهار سطح (آروتا 1، آروتا 2، آتلانتیکا و اینتگریما) بودند. پایه‌های آروتا حاصل تلاقی کنترل‌شده بین پایه‌های آتلانتیکا به عنوان والد ماده و اینتگریما به عنوان والد نر بودند. تنش شوری به مدت 90 روز اعمال شد و سپس فعالیت آنتی‌اکسیدانی و صفات مورفوفیزیولوژیک اندازه‌گیری شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که با افزایش تنش شوری ارتفاع پایه‌ها کاهش یافت و کمترین درصد کاهش ارتفاع در پایه آروتا 2 مشاهده شد. با افزایش شوری محتوای سدیم برگ در هر چهار پایه افزایش یافت و کمترین میزان تجمع سدیم (06/5 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ) در تیمار شوری صفر و در پایه آروتا 2 بود. بیشترین میزان پتاسیم برگ (77/21 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) در شرایط تیمار شوری صفر و در پایه آروتا 1 مشاهده گردید. بیشترین محتوای آنتوسیانین کل و فنول کل در تیمار شوری 200 میلی‌مولار در هر دو پایه آروتا 1 و آروتا 2 دیده شد و بین این دو پایه تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. بیشترین مقدار پرولین برگ (07/5 میکروگرم بر گرم وزن تر) نیز در شوری 200 میلی‌مولار و در پایه آروتا 1 مشاهده گردید. میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی در شرایط تنش شدید و در پایه های آروتا 1 و آروتا 2 بیشتر بود. کمترین مقدار مالون‌دی‌آلدهید (13/31 نانومول بر گرم وزن تر) در شرایط تنش مربوط به پایه آروتا 2 بود.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این پژوهش پایه آتلانتیکا در شرایط تنش و در اغلب صفات عملکرد مناسبی نداشت. همچنین به نظر می‌رسد که در شرایط تنش پایه‌های امیدبخش آروتا 1 و 2 در اغلب صفات موفق‌تر از والدین خود عمل کرده و کارایی بهتری داشتند؛ بنابراین این پایه‌ها به عنوان متحمل‌ترین پایه‌ها نسبت به شوری معرفی می‌گردند.
ISSN:2322-2050
2322-2778