تبیین محرک‌های مؤثر بر وضعیت شکنندگی کلان‌شهرها با رویکرد تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: کلانشهر تهران)
شهرها مانند هر سیستم پیچیدهای، اگر مدیریت درست نداشته باشند، شکسته میشوند؛ بنابراین درک شرایط شکنندگی برای احصای استراتژیهای مؤثر در پاسخها، بسیار مهم است. این پژوهش با بهرهگیری از رویکرد ساختاری به تبیین عوامل شکنندگی در کلانشهر تهران میپردازد. همچنین پژوهش حاضر تحقیقی میدانی با رویکرد توصیف...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2023-06-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_42813_a54f77a4dc9c57e311afc8544a9582e8.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832592565260517376 |
|---|---|
| author | ندا اسکندری زهرا سادات سعیده زرآبادی فرح حبیب |
| author_facet | ندا اسکندری زهرا سادات سعیده زرآبادی فرح حبیب |
| author_sort | ندا اسکندری |
| collection | DOAJ |
| description | شهرها مانند هر سیستم پیچیدهای، اگر مدیریت درست نداشته باشند، شکسته میشوند؛ بنابراین درک شرایط شکنندگی برای احصای استراتژیهای مؤثر در پاسخها، بسیار مهم است. این پژوهش با بهرهگیری از رویکرد ساختاری به تبیین عوامل شکنندگی در کلانشهر تهران میپردازد. همچنین پژوهش حاضر تحقیقی میدانی با رویکرد توصیفی-تحلیلی بوده و به دنبال پاسخ به این سؤال است که عوامل مؤثر در شکنندگی شهر تهران کداماند؟ برای تدوین چارچوب نظری، ابتدا با استفاده از روش اسنادی، ادبیات موضوع بیان شده و سپس بر اساس تکنیک پویش محیطی، دادههای تجربی استخراج گردیده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 14 نفر از خبرگان و متخصصین حوزه شهرسازی بوده و روش نمونهگیری، هدفمند است. ابتدا بر پایه ادبیات نظری، 91 محرک به‌عنوان شاخصهای اولیه شکنندگی شهری استخراج شدند، سپس بر اساس نظرات خبرگان از طریق پرسشنامه 51 محرک که درصد اجماع کمتری داشتند حذف و 40 محرک باقی ماند. در گام بعدی پاسخها با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزار MicMac مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفتند. در این تحلیل میزان تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم محرکها بر یکدیگر و بر روند شکنندگی شهر تهران مشخص شد. نتایج نشاندهندة آن است که از بین 40 محرک اولیه تأثیرگذار، تعداد 20 محرک در شکنندگی کلانشهر تهران نقش کلیدی دارند. این محرکها عبارتند از: رشد سریع شهرنشینی؛ فقر متمرکز؛ فساد مالی گسترده؛ نابرابری اجتماعی و جنسیتی؛ درصد بیکاری؛ بیثباتی سیاسی؛ بیماریهای همهگیر؛ سکونتگاههای غیررسمی؛ خشونت شهری؛ امنیت اقتصادی؛ میزان مشارکت مردم؛ کمبود خدمات شهری اساسی؛ قرارگرفتن در معرض بلایای طبیعی؛ میزان امنیت اجتماعی؛ نابرابری درآمد؛ توزیع نامناسب ظرفیتهای امنیتی-توسعهای؛ تحریمها؛ شوکهای اقتصادی جهانی؛ ناامنی واقعی؛ شوکهای ناگهانی قیمت. |
| format | Article |
| id | doaj-art-500e290beb524791b25f4013b2c14a0b |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2023-06-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-500e290beb524791b25f4013b2c14a0b2025-01-21T06:40:41ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762023-06-0112220723110.22067/geoeh.2022.78066.126342813تبیین محرک‌های مؤثر بر وضعیت شکنندگی کلان‌شهرها با رویکرد تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: کلانشهر تهران)ندا اسکندری0زهرا سادات سعیده زرآبادی1فرح حبیب2دانشجوی دکتری، گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایراندانشیار، گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایراناستاد، گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایرانشهرها مانند هر سیستم پیچیدهای، اگر مدیریت درست نداشته باشند، شکسته میشوند؛ بنابراین درک شرایط شکنندگی برای احصای استراتژیهای مؤثر در پاسخها، بسیار مهم است. این پژوهش با بهرهگیری از رویکرد ساختاری به تبیین عوامل شکنندگی در کلانشهر تهران میپردازد. همچنین پژوهش حاضر تحقیقی میدانی با رویکرد توصیفی-تحلیلی بوده و به دنبال پاسخ به این سؤال است که عوامل مؤثر در شکنندگی شهر تهران کداماند؟ برای تدوین چارچوب نظری، ابتدا با استفاده از روش اسنادی، ادبیات موضوع بیان شده و سپس بر اساس تکنیک پویش محیطی، دادههای تجربی استخراج گردیده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 14 نفر از خبرگان و متخصصین حوزه شهرسازی بوده و روش نمونهگیری، هدفمند است. ابتدا بر پایه ادبیات نظری، 91 محرک به‌عنوان شاخصهای اولیه شکنندگی شهری استخراج شدند، سپس بر اساس نظرات خبرگان از طریق پرسشنامه 51 محرک که درصد اجماع کمتری داشتند حذف و 40 محرک باقی ماند. در گام بعدی پاسخها با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزار MicMac مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفتند. در این تحلیل میزان تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم محرکها بر یکدیگر و بر روند شکنندگی شهر تهران مشخص شد. نتایج نشاندهندة آن است که از بین 40 محرک اولیه تأثیرگذار، تعداد 20 محرک در شکنندگی کلانشهر تهران نقش کلیدی دارند. این محرکها عبارتند از: رشد سریع شهرنشینی؛ فقر متمرکز؛ فساد مالی گسترده؛ نابرابری اجتماعی و جنسیتی؛ درصد بیکاری؛ بیثباتی سیاسی؛ بیماریهای همهگیر؛ سکونتگاههای غیررسمی؛ خشونت شهری؛ امنیت اقتصادی؛ میزان مشارکت مردم؛ کمبود خدمات شهری اساسی؛ قرارگرفتن در معرض بلایای طبیعی؛ میزان امنیت اجتماعی؛ نابرابری درآمد؛ توزیع نامناسب ظرفیتهای امنیتی-توسعهای؛ تحریمها؛ شوکهای اقتصادی جهانی؛ ناامنی واقعی؛ شوکهای ناگهانی قیمت.https://geoeh.um.ac.ir/article_42813_a54f77a4dc9c57e311afc8544a9582e8.pdfشهر شکنندهشکنندگیکلان‌شهر تهرانتحلیل ساختاری |
| spellingShingle | ندا اسکندری زهرا سادات سعیده زرآبادی فرح حبیب تبیین محرک‌های مؤثر بر وضعیت شکنندگی کلان‌شهرها با رویکرد تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: کلانشهر تهران) جغرافیا و مخاطرات محیطی شهر شکننده شکنندگی کلانشهر تهران تحلیل ساختاری |
| title | تبیین محرک‌های مؤثر بر وضعیت شکنندگی کلان‌شهرها با رویکرد تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: کلانشهر تهران) |
| title_full | تبیین محرک‌های مؤثر بر وضعیت شکنندگی کلان‌شهرها با رویکرد تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: کلانشهر تهران) |
| title_fullStr | تبیین محرک‌های مؤثر بر وضعیت شکنندگی کلان‌شهرها با رویکرد تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: کلانشهر تهران) |
| title_full_unstemmed | تبیین محرک‌های مؤثر بر وضعیت شکنندگی کلان‌شهرها با رویکرد تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: کلانشهر تهران) |
| title_short | تبیین محرک‌های مؤثر بر وضعیت شکنندگی کلان‌شهرها با رویکرد تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: کلانشهر تهران) |
| title_sort | تبیین محرک‌های مؤثر بر وضعیت شکنندگی کلان‌شهرها با رویکرد تحلیل ساختاری مطالعه موردی کلانشهر تهران |
| topic | شهر شکننده شکنندگی کلانشهر تهران تحلیل ساختاری |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_42813_a54f77a4dc9c57e311afc8544a9582e8.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ndạạsḵndry tbyynmḥrḵhạymwtẖrbrwḍʿytsẖḵnndgyḵlạnsẖhrhạbạrwyḵrdtḥlylsạkẖtạrymṭạlʿhmwrdyḵlạnsẖhrthrạn AT zhrạsạdạtsʿydhzrậbạdy tbyynmḥrḵhạymwtẖrbrwḍʿytsẖḵnndgyḵlạnsẖhrhạbạrwyḵrdtḥlylsạkẖtạrymṭạlʿhmwrdyḵlạnsẖhrthrạn AT frḥḥbyb tbyynmḥrḵhạymwtẖrbrwḍʿytsẖḵnndgyḵlạnsẖhrhạbạrwyḵrdtḥlylsạkẖtạrymṭạlʿhmwrdyḵlạnsẖhrthrạn |