پهنه‌بندی و تحلیل ژئومورفولوژیکی سیلاب رودخانه دینور (استان کرمانشاه) با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS

سیل متداول‌ترین مخاطره طبیعی است که تکرار وقوع آن در حال افزایش و خطرات مرتبط با آن در حوضه­های شهری و روستایی از اهمیت جهانی برخوردار است. هدف این پژوهش پهنه­بندی مخاطره سیلاب رودخانه دینور در استان کرمانشاه است؛ بنابراین جهت شبیه‌سازی سیلاب از مدل عددی HEC_RAS استفاده شد و از طریق الحاقی HEC–GEORA...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: رویا پناهی, محمد مهدی حسین زاده
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2021-01-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_39418_c12991825d6237bbb99680a8ada93204.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832591367588544512
author رویا پناهی
محمد مهدی حسین زاده
author_facet رویا پناهی
محمد مهدی حسین زاده
author_sort رویا پناهی
collection DOAJ
description سیل متداول‌ترین مخاطره طبیعی است که تکرار وقوع آن در حال افزایش و خطرات مرتبط با آن در حوضه­های شهری و روستایی از اهمیت جهانی برخوردار است. هدف این پژوهش پهنه­بندی مخاطره سیلاب رودخانه دینور در استان کرمانشاه است؛ بنابراین جهت شبیه‌سازی سیلاب از مدل عددی HEC_RAS استفاده شد و از طریق الحاقی HEC–GEORAS در محیط GIS و پردازش داده­های ژئومتری به کار گرفته شد. با استفاده از نرم­افزار SMADA، دوره بازگشت دبی پیک لحظه‌ای محاسبه شد و پهنه سیلاب با دوره بازگشت­های مختلف 2 و 3، 5،10، 25،50، 100 و 200 سال منطقه شبیه­سازی شده است و با کمک مدل رقومی عمق آب و لایه کاربری­ اراضی، میزان خسارت با استفاده از معادله تابع عمق و خسارت در دوره بازگشت­های 25 سال، 50 و 100 سال محاسبه شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می­دهد که پهنه گسترش سیلاب در دوره بازگشت 25 سال 34/40 کیلومترمربع و در دوره بازگشت 50 سال 51/43 و در دوره بازگشت 100 سال، 28/44 کیلومترمربع را تحت مخاطره قرار داده­ است. از نظر خسارت، سیل با دوره بازگشت 25 سال یک سیل مبنا در نظر گرفته شده است که خسارت قابل‌توجهی را نشان می­دهد که تمام مزارع زراعی را تحت پوشش قرار می­دهد، ولی سیل در دوره بازگشت­های کمتر قسمت­هایی از مزارع را تحت تأثیر قرار می­دهد اما قابل‌کنترل است؛ درحالی‌که سیل­های 25 و 50 و 100 ساله بسیاری از مراکز روستایی و مزارع را کامل تحت مخاطره قرار داده است با توجه به نتایج میزان خسارت سیلاب 100 ساله نسبت به 25 ساله، در حدود 70 درصد و نسبت به 50 ساله به‌طور متوسط 85 درصد بیشتر بوده است که لزوم کنترل سیلاب جهت مدیریت پایدار ضرورت دارد.
format Article
id doaj-art-4ccf5455db0f4c20ab1e3c33e34fd324
institution Kabale University
issn 2322-1682
2383-3076
language English
publishDate 2021-01-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj-art-4ccf5455db0f4c20ab1e3c33e34fd3242025-01-22T13:01:35ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762021-01-0194456410.22067/geoeh.2021.67233.039418پهنه‌بندی و تحلیل ژئومورفولوژیکی سیلاب رودخانه دینور (استان کرمانشاه) با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RASرویا پناهی0محمد مهدی حسین زاده1دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایراندانشیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایرانسیل متداول‌ترین مخاطره طبیعی است که تکرار وقوع آن در حال افزایش و خطرات مرتبط با آن در حوضه­های شهری و روستایی از اهمیت جهانی برخوردار است. هدف این پژوهش پهنه­بندی مخاطره سیلاب رودخانه دینور در استان کرمانشاه است؛ بنابراین جهت شبیه‌سازی سیلاب از مدل عددی HEC_RAS استفاده شد و از طریق الحاقی HEC–GEORAS در محیط GIS و پردازش داده­های ژئومتری به کار گرفته شد. با استفاده از نرم­افزار SMADA، دوره بازگشت دبی پیک لحظه‌ای محاسبه شد و پهنه سیلاب با دوره بازگشت­های مختلف 2 و 3، 5،10، 25،50، 100 و 200 سال منطقه شبیه­سازی شده است و با کمک مدل رقومی عمق آب و لایه کاربری­ اراضی، میزان خسارت با استفاده از معادله تابع عمق و خسارت در دوره بازگشت­های 25 سال، 50 و 100 سال محاسبه شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می­دهد که پهنه گسترش سیلاب در دوره بازگشت 25 سال 34/40 کیلومترمربع و در دوره بازگشت 50 سال 51/43 و در دوره بازگشت 100 سال، 28/44 کیلومترمربع را تحت مخاطره قرار داده­ است. از نظر خسارت، سیل با دوره بازگشت 25 سال یک سیل مبنا در نظر گرفته شده است که خسارت قابل‌توجهی را نشان می­دهد که تمام مزارع زراعی را تحت پوشش قرار می­دهد، ولی سیل در دوره بازگشت­های کمتر قسمت­هایی از مزارع را تحت تأثیر قرار می­دهد اما قابل‌کنترل است؛ درحالی‌که سیل­های 25 و 50 و 100 ساله بسیاری از مراکز روستایی و مزارع را کامل تحت مخاطره قرار داده است با توجه به نتایج میزان خسارت سیلاب 100 ساله نسبت به 25 ساله، در حدود 70 درصد و نسبت به 50 ساله به‌طور متوسط 85 درصد بیشتر بوده است که لزوم کنترل سیلاب جهت مدیریت پایدار ضرورت دارد.https://geoeh.um.ac.ir/article_39418_c12991825d6237bbb99680a8ada93204.pdfپهنه بندی سیلابرودخانه دینورمدل عددی hec-ras
spellingShingle رویا پناهی
محمد مهدی حسین زاده
پهنه‌بندی و تحلیل ژئومورفولوژیکی سیلاب رودخانه دینور (استان کرمانشاه) با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS
جغرافیا و مخاطرات محیطی
پهنه بندی سیلاب
رودخانه دینور
مدل عددی hec-ras
title پهنه‌بندی و تحلیل ژئومورفولوژیکی سیلاب رودخانه دینور (استان کرمانشاه) با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS
title_full پهنه‌بندی و تحلیل ژئومورفولوژیکی سیلاب رودخانه دینور (استان کرمانشاه) با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS
title_fullStr پهنه‌بندی و تحلیل ژئومورفولوژیکی سیلاب رودخانه دینور (استان کرمانشاه) با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS
title_full_unstemmed پهنه‌بندی و تحلیل ژئومورفولوژیکی سیلاب رودخانه دینور (استان کرمانشاه) با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS
title_short پهنه‌بندی و تحلیل ژئومورفولوژیکی سیلاب رودخانه دینور (استان کرمانشاه) با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS
title_sort پهنه‌بندی و تحلیل ژئومورفولوژیکی سیلاب رودخانه دینور استان کرمانشاه با استفاده از مدل هیدرولیکی hec ras
topic پهنه بندی سیلاب
رودخانه دینور
مدل عددی hec-ras
url https://geoeh.um.ac.ir/article_39418_c12991825d6237bbb99680a8ada93204.pdf
work_keys_str_mv AT rwyạpnạhy phnhbndywtḥlylzẖỷwmwrfwlwzẖyḵysylạbrwdkẖạnhdynwrạstạnḵrmạnsẖạhbạạstfạdhạzmdlhydrwlyḵyhecras
AT mḥmdmhdyḥsynzạdh phnhbndywtḥlylzẖỷwmwrfwlwzẖyḵysylạbrwdkẖạnhdynwrạstạnḵrmạnsẖạhbạạstfạdhạzmdlhydrwlyḵyhecras