بررسی صفات بیوشیمیایی و عملکرد مرزه (Satureja hortensis L.) و شنبلیله (Trigonella foenum- greacum L.) در شرایط کشت مخلوط در رقابت همزمان با علفهای هرز
سابقه و هدف: گیاهان دارویی نقش بسیار مهمی در سلامت انسان دارند. بسیاری از مردم در کشورهای مختلف جهان به سمت مصرف این داروها گرایش پیدا کرده‌اند. بنابراین بهبود کیفیت فرآورده‌های طبیعی از گیاهان دارویی ضروری به نظر می‌رسد. کشت مخلوط با استفاده از عوامل زمان و مکان علاوه‌بر بهبود روش‌های تولید از جنبه...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-12-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5916_197a2157cf4cf076740b6c308f5e1b6a.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586567853539328 |
|---|---|
| author | هادی میرنعمتی فائزه زعفریان وحید اکبرپور |
| author_facet | هادی میرنعمتی فائزه زعفریان وحید اکبرپور |
| author_sort | هادی میرنعمتی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: گیاهان دارویی نقش بسیار مهمی در سلامت انسان دارند. بسیاری از مردم در کشورهای مختلف جهان به سمت مصرف این داروها گرایش پیدا کرده‌اند. بنابراین بهبود کیفیت فرآورده‌های طبیعی از گیاهان دارویی ضروری به نظر می‌رسد. کشت مخلوط با استفاده از عوامل زمان و مکان علاوه‌بر بهبود روش‌های تولید از جنبه زیست محیطی و سلامت انسان، توان افزایش تولید محصولات کشاورزی را نیز دارا می‌باشد. با توجه به مطالب ذکر شده و همچنین مدیریت علف هرز در بوم‌نظام‌‌های کشاورزی که یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که کشاورزان با آن مواجه هستند، این آزمایش با هدف بررسی صفات بیوشیمایی و عملکرد مرزه (Satureja hortensis L.) و شنبلیله (Trigonella foenum- greacum L.) در شرایط کشت مخلوط و رقابت و عدم رقابت با علفهای هرز اجرا شد.مواد و روش‌ها: این آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1395 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل وجین و عدم وجین علفهای هرز به‌عنوان عامل اصلی و همچنین کشت خالص مرزه، کشت خالص شنبلیله، نسبت‌های 25:75، 50:50 و 75:25 درصد (مرزه : شنبلیله) به‌عنوان عامل فرعی بودند. علفهای هرز غالب شناسایی شده در مزرعه شامل گاوپنبه (Abutilon theophrasti Medic.)، دم‌روباهی (Setaria glauca L.)، خربزه وحشی (Cucumis melo var. agrestis) و مرغ (Cynodon dactylon) بودند. صفات مورد ارزیابی در این پژوهش شامل: وزن تر و خشک اندام هوایی مرزه و شنبلیله، رنگدانه‌های فتوسنتزی (کلروفیلa ، کلروفیل b، کلروفیل کل)، فنل کل، فلاونوئید کل، درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی آن‌ها و زیست توده علف هرز می‌باشد. یافته‌ها: اثر ساده تیمارهای آزمایش بر رنگدانه‌های فتوسنتزی مرزه و شنبلیله معنی‌دار بوده است. محتوای فنل کل، فلاونوئید و درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی در هر دو گیاه مرزه و شنبلیله در نسبت کشت مخلوط 50% مرزه: 50% شنبلیله و در زمان آلودگی علفهای هرز بالاترین میزان بود و تحت شرایط آلودگی علف هرز افزایش معنی‌داری را نسبت به تیمارهای عاری از علف هرز نشان داد. بیشترین میزان وزن تر مرزه و شنبلیله (به‌ترتیب 67/1586 و 33/1813 گرم در متر مربع) و وزن خشک مرزه و شنبلیله (به‌ترتیب 33/842 و 20/649 گرم در متر مربع) اندام هوایی مرزه در تیمار کشت خالص در شرایط کنترل علفهای هرز مشاهده گردید. نتایج حاصل از بررسی داده‌ها نشان داد که در هر سه مرحله نمونه‌برداری بیشترین و کمترین زیست توده علفهای هرز به‌ترتیب مربوط به الگوی کشت خالص مرزه و نسبت 75:25 درصد مرزه: شنبلیله بود که مرحله دوم نمونه‌برداری، بیشترین میزان وزن خشک علفهای هرز را به خود اختصاص داد. نتیجه‌گیری: به طورکلی نتایج نشان داد که کشت مخلوط مرزه و شنبلیله می‌تواند با بهبود استفاده از منابع، موجب ثبات در تولید و بهبود صفات بیوشیمیایی گردد. علاوه‌بر آن کاهش وزن خشک علفهای هرز موجب کاهش خسارت علفهای هرز و همینطور کاهش مصرف علف‌کش می‌گردد، در نتیجه می‌تواند در جهت تولید پایدار گیاهان دارویی به‌طور قابل ملاحظه‌ای موثر باشد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-48e39af1fa7249138623de56062fe342 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2021-12-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-48e39af1fa7249138623de56062fe3422025-01-25T06:59:52ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-12-0128412310.22069/jopp.2021.16419.24955916بررسی صفات بیوشیمیایی و عملکرد مرزه (Satureja hortensis L.) و شنبلیله (Trigonella foenum- greacum L.) در شرایط کشت مخلوط در رقابت همزمان با علفهای هرزهادی میرنعمتی0فائزه زعفریان1وحید اکبرپور2داﻧﺸﺠﻮیﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽارﺷﺪ گروه ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻋﻠﻒﻫﺎی ﻫﺮز، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺳﺎرینویسنده مسئول، ﮔﺮوه زراﻋﺖ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺳﺎریﮔﺮوه ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﯽ، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺳﺎریسابقه و هدف: گیاهان دارویی نقش بسیار مهمی در سلامت انسان دارند. بسیاری از مردم در کشورهای مختلف جهان به سمت مصرف این داروها گرایش پیدا کرده‌اند. بنابراین بهبود کیفیت فرآورده‌های طبیعی از گیاهان دارویی ضروری به نظر می‌رسد. کشت مخلوط با استفاده از عوامل زمان و مکان علاوه‌بر بهبود روش‌های تولید از جنبه زیست محیطی و سلامت انسان، توان افزایش تولید محصولات کشاورزی را نیز دارا می‌باشد. با توجه به مطالب ذکر شده و همچنین مدیریت علف هرز در بوم‌نظام‌‌های کشاورزی که یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که کشاورزان با آن مواجه هستند، این آزمایش با هدف بررسی صفات بیوشیمایی و عملکرد مرزه (Satureja hortensis L.) و شنبلیله (Trigonella foenum- greacum L.) در شرایط کشت مخلوط و رقابت و عدم رقابت با علفهای هرز اجرا شد.مواد و روش‌ها: این آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1395 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل وجین و عدم وجین علفهای هرز به‌عنوان عامل اصلی و همچنین کشت خالص مرزه، کشت خالص شنبلیله، نسبت‌های 25:75، 50:50 و 75:25 درصد (مرزه : شنبلیله) به‌عنوان عامل فرعی بودند. علفهای هرز غالب شناسایی شده در مزرعه شامل گاوپنبه (Abutilon theophrasti Medic.)، دم‌روباهی (Setaria glauca L.)، خربزه وحشی (Cucumis melo var. agrestis) و مرغ (Cynodon dactylon) بودند. صفات مورد ارزیابی در این پژوهش شامل: وزن تر و خشک اندام هوایی مرزه و شنبلیله، رنگدانه‌های فتوسنتزی (کلروفیلa ، کلروفیل b، کلروفیل کل)، فنل کل، فلاونوئید کل، درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی آن‌ها و زیست توده علف هرز می‌باشد. یافته‌ها: اثر ساده تیمارهای آزمایش بر رنگدانه‌های فتوسنتزی مرزه و شنبلیله معنی‌دار بوده است. محتوای فنل کل، فلاونوئید و درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی در هر دو گیاه مرزه و شنبلیله در نسبت کشت مخلوط 50% مرزه: 50% شنبلیله و در زمان آلودگی علفهای هرز بالاترین میزان بود و تحت شرایط آلودگی علف هرز افزایش معنی‌داری را نسبت به تیمارهای عاری از علف هرز نشان داد. بیشترین میزان وزن تر مرزه و شنبلیله (به‌ترتیب 67/1586 و 33/1813 گرم در متر مربع) و وزن خشک مرزه و شنبلیله (به‌ترتیب 33/842 و 20/649 گرم در متر مربع) اندام هوایی مرزه در تیمار کشت خالص در شرایط کنترل علفهای هرز مشاهده گردید. نتایج حاصل از بررسی داده‌ها نشان داد که در هر سه مرحله نمونه‌برداری بیشترین و کمترین زیست توده علفهای هرز به‌ترتیب مربوط به الگوی کشت خالص مرزه و نسبت 75:25 درصد مرزه: شنبلیله بود که مرحله دوم نمونه‌برداری، بیشترین میزان وزن خشک علفهای هرز را به خود اختصاص داد. نتیجه‌گیری: به طورکلی نتایج نشان داد که کشت مخلوط مرزه و شنبلیله می‌تواند با بهبود استفاده از منابع، موجب ثبات در تولید و بهبود صفات بیوشیمیایی گردد. علاوه‌بر آن کاهش وزن خشک علفهای هرز موجب کاهش خسارت علفهای هرز و همینطور کاهش مصرف علف‌کش می‌گردد، در نتیجه می‌تواند در جهت تولید پایدار گیاهان دارویی به‌طور قابل ملاحظه‌ای موثر باشد.https://jopp.gau.ac.ir/article_5916_197a2157cf4cf076740b6c308f5e1b6a.pdfالگوی کشترنگدانه‌های فتوسنتزیفنلفعالیت آنتی‌اکسیدانی |
| spellingShingle | هادی میرنعمتی فائزه زعفریان وحید اکبرپور بررسی صفات بیوشیمیایی و عملکرد مرزه (Satureja hortensis L.) و شنبلیله (Trigonella foenum- greacum L.) در شرایط کشت مخلوط در رقابت همزمان با علفهای هرز Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī الگوی کشت رنگدانه‌های فتوسنتزی فنل فعالیت آنتی‌اکسیدانی |
| title | بررسی صفات بیوشیمیایی و عملکرد مرزه (Satureja hortensis L.) و شنبلیله (Trigonella foenum- greacum L.) در شرایط کشت مخلوط در رقابت همزمان با علفهای هرز |
| title_full | بررسی صفات بیوشیمیایی و عملکرد مرزه (Satureja hortensis L.) و شنبلیله (Trigonella foenum- greacum L.) در شرایط کشت مخلوط در رقابت همزمان با علفهای هرز |
| title_fullStr | بررسی صفات بیوشیمیایی و عملکرد مرزه (Satureja hortensis L.) و شنبلیله (Trigonella foenum- greacum L.) در شرایط کشت مخلوط در رقابت همزمان با علفهای هرز |
| title_full_unstemmed | بررسی صفات بیوشیمیایی و عملکرد مرزه (Satureja hortensis L.) و شنبلیله (Trigonella foenum- greacum L.) در شرایط کشت مخلوط در رقابت همزمان با علفهای هرز |
| title_short | بررسی صفات بیوشیمیایی و عملکرد مرزه (Satureja hortensis L.) و شنبلیله (Trigonella foenum- greacum L.) در شرایط کشت مخلوط در رقابت همزمان با علفهای هرز |
| title_sort | بررسی صفات بیوشیمیایی و عملکرد مرزه satureja hortensis l و شنبلیله trigonella foenum greacum l در شرایط کشت مخلوط در رقابت همزمان با علفهای هرز |
| topic | الگوی کشت رنگدانه‌های فتوسنتزی فنل فعالیت آنتی‌اکسیدانی |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_5916_197a2157cf4cf076740b6c308f5e1b6a.pdf |
| work_keys_str_mv | AT hạdymyrnʿmty brrsyṣfạtbywsẖymyạyywʿmlḵrdmrzhsaturejahortensislwsẖnblylhtrigonellafoenumgreacumldrsẖrạyṭḵsẖtmkẖlwṭdrrqạbthmzmạnbạʿlfhạyhrz AT fạỷzhzʿfryạn brrsyṣfạtbywsẖymyạyywʿmlḵrdmrzhsaturejahortensislwsẖnblylhtrigonellafoenumgreacumldrsẖrạyṭḵsẖtmkẖlwṭdrrqạbthmzmạnbạʿlfhạyhrz AT wḥydạḵbrpwr brrsyṣfạtbywsẖymyạyywʿmlḵrdmrzhsaturejahortensislwsẖnblylhtrigonellafoenumgreacumldrsẖrạyṭḵsẖtmkẖlwṭdrrqạbthmzmạnbạʿlfhạyhrz |