ارزیابی مدیریت بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری استان کرمانشاه با استفاده از مدل SWOT

با توجه به اهمیت مدیریت آب در توسعه روستایی، هدف از این مطالعه بررسی فرصت‌ها و چالش‌های مدیریت بهره­ برداری از شبکه های آبیاری استان کرمانشاه است. از بین نظام‌های بهره­ برداری موجود، شرکت‌های تعاونی تولید روستایی با ارزیابی عوامل مثبت و منفی و با استفاده از روش ­های ارزیابی مشارکتی روستایی (PRA) و م...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: ناصر فرضی, علی محمد آخوندعلی, محمدرضا شریفی
Format: Article
Language:fas
Published: Agricultural Planning, Economics and Rural Development Research Institute 2024-06-01
Series:روستا و توسعه
Subjects:
Online Access:http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_130844_60acc4278466381886531e09e256a3b5.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832587204981948416
author ناصر فرضی
علی محمد آخوندعلی
محمدرضا شریفی
author_facet ناصر فرضی
علی محمد آخوندعلی
محمدرضا شریفی
author_sort ناصر فرضی
collection DOAJ
description با توجه به اهمیت مدیریت آب در توسعه روستایی، هدف از این مطالعه بررسی فرصت‌ها و چالش‌های مدیریت بهره­ برداری از شبکه های آبیاری استان کرمانشاه است. از بین نظام‌های بهره­ برداری موجود، شرکت‌های تعاونی تولید روستایی با ارزیابی عوامل مثبت و منفی و با استفاده از روش ­های ارزیابی مشارکتی روستایی (PRA) و مدل سوات (SWOT) در اولویت قرار گرفت. برای این کار طی سال‌های 1394 تا 1401 از ذی­ نفعان هر روستا در استان کرمانشاه خواسته شد که افرادی را به ­عنوان نماینده کل ذی ­نفعان به تسهیلگران اجتماعی پروژه معرفی نمایند. در بررسی­ های میدانی و مصاحبه­ های انجام شده با معتمدین انتخابی مهم­ترین موارد مؤثر در شبکه‌های آبیاری تحت پوشش این پژوهش شناسایی شد. بر اساس مدل SWOT پنج راهبرد اساسی تعریف و با استفاده از ماتریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمی QSPM راهبردهای مختلف اولویت ­بندی شد. نتایج پژوهش نشان داد مهم­ترین نقاط قوت ایجاد این شبکه‌ها بدون تحمیل هزینه بر کشاورزان، تبدیل اراضی دیم به آبی و افزایش ارزش­ افزوده زمین‌های کشاورزی است. علاوه بر این، مهم ترین نقاط ضعف عدم اعتماد کشاورزان به انجام پروژه‌های دولتی، عدم آموزش و برنامه‌های ترویجی به کشاورزان برای بهره‌برداری از سیستم‌های نوین آبیاری و عدم اقدام مناسب برای شبکه‌های آبیاری احداثی در استان کرمانشاه در راستای واگذاری مدیریت دولتی شبکه­ های توزیع آب به بخش خصوصی است. مهم­ترین فرصت، ایجاد صنایع وابسته و توسعه اقتصاد کشاورزی است. علاوه بر این، مهم­ترین تهدیدها شامل عدم رعایت الگوی کشت و تحویل حجمی آب از سوی شرکت‌های تابعه وزارت نیرو است. نتایج کلی نشان داد با ایجاد تشکل‌های بهره‌برداری در قالب شرکت‌های تعاونی تولید روستایی تفویض اختیار لازم می‌تواند ضمن تعدیل نقاط ضعف و تقویت سازوکار بهره­ برداری از شبکه­ های آبیاری منجر به توسعه تولید روستایی و بهبود اقتصاد منطقه ­ای شود.
format Article
id doaj-art-3b45a86470414cdea3c13dabe8c6d0ce
institution Kabale University
issn 1563-3322
2645-6486
language fas
publishDate 2024-06-01
publisher Agricultural Planning, Economics and Rural Development Research Institute
record_format Article
series روستا و توسعه
spelling doaj-art-3b45a86470414cdea3c13dabe8c6d0ce2025-01-24T16:43:40ZfasAgricultural Planning, Economics and Rural Development Research Instituteروستا و توسعه1563-33222645-64862024-06-0127118320610.30490/rvt.2024.362732.1535130844ارزیابی مدیریت بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری استان کرمانشاه با استفاده از مدل SWOTناصر فرضی0علی محمد آخوندعلی1محمدرضا شریفی2دانشجوی دکتری دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.نویسنده مسئول و استاد دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.دانشیار دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.با توجه به اهمیت مدیریت آب در توسعه روستایی، هدف از این مطالعه بررسی فرصت‌ها و چالش‌های مدیریت بهره­ برداری از شبکه های آبیاری استان کرمانشاه است. از بین نظام‌های بهره­ برداری موجود، شرکت‌های تعاونی تولید روستایی با ارزیابی عوامل مثبت و منفی و با استفاده از روش ­های ارزیابی مشارکتی روستایی (PRA) و مدل سوات (SWOT) در اولویت قرار گرفت. برای این کار طی سال‌های 1394 تا 1401 از ذی­ نفعان هر روستا در استان کرمانشاه خواسته شد که افرادی را به ­عنوان نماینده کل ذی ­نفعان به تسهیلگران اجتماعی پروژه معرفی نمایند. در بررسی­ های میدانی و مصاحبه­ های انجام شده با معتمدین انتخابی مهم­ترین موارد مؤثر در شبکه‌های آبیاری تحت پوشش این پژوهش شناسایی شد. بر اساس مدل SWOT پنج راهبرد اساسی تعریف و با استفاده از ماتریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمی QSPM راهبردهای مختلف اولویت ­بندی شد. نتایج پژوهش نشان داد مهم­ترین نقاط قوت ایجاد این شبکه‌ها بدون تحمیل هزینه بر کشاورزان، تبدیل اراضی دیم به آبی و افزایش ارزش­ افزوده زمین‌های کشاورزی است. علاوه بر این، مهم ترین نقاط ضعف عدم اعتماد کشاورزان به انجام پروژه‌های دولتی، عدم آموزش و برنامه‌های ترویجی به کشاورزان برای بهره‌برداری از سیستم‌های نوین آبیاری و عدم اقدام مناسب برای شبکه‌های آبیاری احداثی در استان کرمانشاه در راستای واگذاری مدیریت دولتی شبکه­ های توزیع آب به بخش خصوصی است. مهم­ترین فرصت، ایجاد صنایع وابسته و توسعه اقتصاد کشاورزی است. علاوه بر این، مهم­ترین تهدیدها شامل عدم رعایت الگوی کشت و تحویل حجمی آب از سوی شرکت‌های تابعه وزارت نیرو است. نتایج کلی نشان داد با ایجاد تشکل‌های بهره‌برداری در قالب شرکت‌های تعاونی تولید روستایی تفویض اختیار لازم می‌تواند ضمن تعدیل نقاط ضعف و تقویت سازوکار بهره­ برداری از شبکه­ های آبیاری منجر به توسعه تولید روستایی و بهبود اقتصاد منطقه ­ای شود.http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_130844_60acc4278466381886531e09e256a3b5.pdfمدل swotqspmروش‌های نوین آبیارینظام بهره برداریتعاونی های تولید روستایی
spellingShingle ناصر فرضی
علی محمد آخوندعلی
محمدرضا شریفی
ارزیابی مدیریت بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری استان کرمانشاه با استفاده از مدل SWOT
روستا و توسعه
مدل swot
qspm
روش‌های نوین آبیاری
نظام بهره برداری
تعاونی های تولید روستایی
title ارزیابی مدیریت بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری استان کرمانشاه با استفاده از مدل SWOT
title_full ارزیابی مدیریت بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری استان کرمانشاه با استفاده از مدل SWOT
title_fullStr ارزیابی مدیریت بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری استان کرمانشاه با استفاده از مدل SWOT
title_full_unstemmed ارزیابی مدیریت بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری استان کرمانشاه با استفاده از مدل SWOT
title_short ارزیابی مدیریت بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری استان کرمانشاه با استفاده از مدل SWOT
title_sort ارزیابی مدیریت بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری استان کرمانشاه با استفاده از مدل swot
topic مدل swot
qspm
روش‌های نوین آبیاری
نظام بهره برداری
تعاونی های تولید روستایی
url http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_130844_60acc4278466381886531e09e256a3b5.pdf
work_keys_str_mv AT nạṣrfrḍy ạrzyạbymdyrytbhrhbrdạryạzsẖbḵhhạyậbyạryạstạnḵrmạnsẖạhbạạstfạdhạzmdlswot
AT ʿlymḥmdậkẖwndʿly ạrzyạbymdyrytbhrhbrdạryạzsẖbḵhhạyậbyạryạstạnḵrmạnsẖạhbạạstfạdhạzmdlswot
AT mḥmdrḍạsẖryfy ạrzyạbymdyrytbhrhbrdạryạzsẖbḵhhạyậbyạryạstạnḵrmạnsẖạhbạạstfạdhạzmdlswot