Bazı Balık Türlerinde İz ve Toksik Metal Düzeylerinin Belirlenmesi ve İnsan Sağlığı Riskinin Değerlendirilmesi

− Bu çalışmada kızartılarak tüketime hazır hale getirilen bazı balık türlerindeki metal düzeylerinin belirlenmesi, elde edilen değerlerin Ulusal ve Uluslararası standartlarla karşılaştırılması ve insan sağlığı riskinin değerlendiril-mesi amaçlanmıştır. Metal tayininde Yüksek Çözünürlüklü Sürekli Işı...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: Harun Çiftçi, Çiğdem Er Çalışkan, Kübra Öztürk
Format: Article
Language:English
Published: Çanakkale Onsekiz Mart University 2021-06-01
Series:Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1589808
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1832095462409109504
author Harun Çiftçi
Çiğdem Er Çalışkan
Kübra Öztürk
author_facet Harun Çiftçi
Çiğdem Er Çalışkan
Kübra Öztürk
author_sort Harun Çiftçi
collection DOAJ
description − Bu çalışmada kızartılarak tüketime hazır hale getirilen bazı balık türlerindeki metal düzeylerinin belirlenmesi, elde edilen değerlerin Ulusal ve Uluslararası standartlarla karşılaştırılması ve insan sağlığı riskinin değerlendiril-mesi amaçlanmıştır. Metal tayininde Yüksek Çözünürlüklü Sürekli Işın Kaynaklı Alevli Atomik Absorbsiyon Spektrofototometrisi (HR CS-FAAS) kullanılmıştır. Orta Karadeniz Bölgesinden temin edilen balıkların kas dokularından (kızartma sonrası) alınan örneklerin çözünürleştirilmesinde mikro dalga parçalama sistemi kullanıl-mıştır. Çalışmada metal düzeyleri, Pb için 0.26-0.43 µg g-1; Ni için 0.15-0.25 µg g-1; Cd için 0.03-0.25 µg g-1; Al için 1.3-5.2 µg g-1; Cr için 0.34-2.79 µg g-1; Cu için 1.08-3.33 µg g-1; Fe için 3.64-14.95 µg g-1; Mn için 2.03-3.54 µg g-1; Zn için 4.13-20.72 µg g-1; Ca için 0.25-1.37 mg g-1 ve Mg için 0.27-0.71 mg g-1 aralığında tayin edildi. Balık türlerindeki metal düzeyleri Ulusal ve Uluslararası standartlar ile karşılaştırılarak dokulardaki Tah-mini Haftalık Alım Düzeyi (EWI), Hedef Tehlike Oranı (THQ) ve Tehlike İndeksleri (HI, Toplam THQ) hesap-lanmıştır. Çalışılan metaller için EWI değerlerinin Tolere Edilebilir Haftalık Alım Miktarları (PTWI) değerlerin-den düşük olduğu tespit edilmiştir. THQ ve tehlike indeksi değerlerinin 1’den küçük hesaplanmıştır. Böylece analiz edilen balık türlerinin tüketilmesi halinde tüketici açısından kanser harici sağlık problemlerinin ortaya çıkma olasılığının düşük olacağı kararına varılmıştır.
format Article
id doaj-art-3b3c049a060d4a169f3df546350c1ce3
institution Kabale University
issn 2757-5195
language English
publishDate 2021-06-01
publisher Çanakkale Onsekiz Mart University
record_format Article
series Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences
spelling doaj-art-3b3c049a060d4a169f3df546350c1ce32025-02-05T17:58:10ZengÇanakkale Onsekiz Mart UniversityJournal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences2757-51952021-06-017221923310.28979/jarnas.883611453Bazı Balık Türlerinde İz ve Toksik Metal Düzeylerinin Belirlenmesi ve İnsan Sağlığı Riskinin DeğerlendirilmesiHarun Çiftçi0https://orcid.org/0000-0002-3210-5566Çiğdem Er Çalışkan1https://orcid.org/0000-0001-5821-7489Kübra Öztürk2https://orcid.org/0000-0002-4488-0164AHI EVRAN UNIVERSITYAHI EVRAN UNIVERSITYAHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ− Bu çalışmada kızartılarak tüketime hazır hale getirilen bazı balık türlerindeki metal düzeylerinin belirlenmesi, elde edilen değerlerin Ulusal ve Uluslararası standartlarla karşılaştırılması ve insan sağlığı riskinin değerlendiril-mesi amaçlanmıştır. Metal tayininde Yüksek Çözünürlüklü Sürekli Işın Kaynaklı Alevli Atomik Absorbsiyon Spektrofototometrisi (HR CS-FAAS) kullanılmıştır. Orta Karadeniz Bölgesinden temin edilen balıkların kas dokularından (kızartma sonrası) alınan örneklerin çözünürleştirilmesinde mikro dalga parçalama sistemi kullanıl-mıştır. Çalışmada metal düzeyleri, Pb için 0.26-0.43 µg g-1; Ni için 0.15-0.25 µg g-1; Cd için 0.03-0.25 µg g-1; Al için 1.3-5.2 µg g-1; Cr için 0.34-2.79 µg g-1; Cu için 1.08-3.33 µg g-1; Fe için 3.64-14.95 µg g-1; Mn için 2.03-3.54 µg g-1; Zn için 4.13-20.72 µg g-1; Ca için 0.25-1.37 mg g-1 ve Mg için 0.27-0.71 mg g-1 aralığında tayin edildi. Balık türlerindeki metal düzeyleri Ulusal ve Uluslararası standartlar ile karşılaştırılarak dokulardaki Tah-mini Haftalık Alım Düzeyi (EWI), Hedef Tehlike Oranı (THQ) ve Tehlike İndeksleri (HI, Toplam THQ) hesap-lanmıştır. Çalışılan metaller için EWI değerlerinin Tolere Edilebilir Haftalık Alım Miktarları (PTWI) değerlerin-den düşük olduğu tespit edilmiştir. THQ ve tehlike indeksi değerlerinin 1’den küçük hesaplanmıştır. Böylece analiz edilen balık türlerinin tüketilmesi halinde tüketici açısından kanser harici sağlık problemlerinin ortaya çıkma olasılığının düşük olacağı kararına varılmıştır.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1589808hazard indexheavy metalfishfood standardrisk assessmentağır metalbalıkgıda standardırisk değerlendirmetehlike indeksi
spellingShingle Harun Çiftçi
Çiğdem Er Çalışkan
Kübra Öztürk
Bazı Balık Türlerinde İz ve Toksik Metal Düzeylerinin Belirlenmesi ve İnsan Sağlığı Riskinin Değerlendirilmesi
Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences
hazard index
heavy metal
fish
food standard
risk assessment
ağır metal
balık
gıda standardı
risk değerlendirme
tehlike indeksi
title Bazı Balık Türlerinde İz ve Toksik Metal Düzeylerinin Belirlenmesi ve İnsan Sağlığı Riskinin Değerlendirilmesi
title_full Bazı Balık Türlerinde İz ve Toksik Metal Düzeylerinin Belirlenmesi ve İnsan Sağlığı Riskinin Değerlendirilmesi
title_fullStr Bazı Balık Türlerinde İz ve Toksik Metal Düzeylerinin Belirlenmesi ve İnsan Sağlığı Riskinin Değerlendirilmesi
title_full_unstemmed Bazı Balık Türlerinde İz ve Toksik Metal Düzeylerinin Belirlenmesi ve İnsan Sağlığı Riskinin Değerlendirilmesi
title_short Bazı Balık Türlerinde İz ve Toksik Metal Düzeylerinin Belirlenmesi ve İnsan Sağlığı Riskinin Değerlendirilmesi
title_sort bazi balik turlerinde iz ve toksik metal duzeylerinin belirlenmesi ve insan sagligi riskinin degerlendirilmesi
topic hazard index
heavy metal
fish
food standard
risk assessment
ağır metal
balık
gıda standardı
risk değerlendirme
tehlike indeksi
url https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1589808
work_keys_str_mv AT harunciftci bazıbalıkturlerindeizvetoksikmetalduzeylerininbelirlenmesiveinsansaglıgıriskinindegerlendirilmesi
AT cigdemercalıskan bazıbalıkturlerindeizvetoksikmetalduzeylerininbelirlenmesiveinsansaglıgıriskinindegerlendirilmesi
AT kubraozturk bazıbalıkturlerindeizvetoksikmetalduzeylerininbelirlenmesiveinsansaglıgıriskinindegerlendirilmesi