جانشینی و همنشینی واژگان در ادبیات فارسی(مجابات): دیدگاه یاکوبسن
محور جانشینی و همنشینی دو محور در زبانشناسی است. از دید یاکوبسن این دو فرایند، در هنر کلامی به ترتیب در دو نقش استعاری و مجازی ظاهر می‌شوند و روشی برای تشخیص سبک‌های ادبی و هنری به شمار می‌روند. ادبیات فارسی چندین دوره‌ی مشخص ادبی دارد که بر اساس گرایش شعرا به این محورها می‌توان آن‌ها را سبک‌شناسی ک...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Avestan |
| Published: |
University of Tabriz
2024-09-01
|
| Series: | زبان و ادب فارسی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://perlit.tabrizu.ac.ir/article_18409_df16be6fdf86f312783ce8b97e755323.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | محور جانشینی و همنشینی دو محور در زبانشناسی است. از دید یاکوبسن این دو فرایند، در هنر کلامی به ترتیب در دو نقش استعاری و مجازی ظاهر می‌شوند و روشی برای تشخیص سبک‌های ادبی و هنری به شمار می‌روند. ادبیات فارسی چندین دوره‌ی مشخص ادبی دارد که بر اساس گرایش شعرا به این محورها می‌توان آن‌ها را سبک‌شناسی کرد. در ادوار زبان فارسی آثاری را مشاهده می‌کنیم که در جواب و استقبال از آثار مشهور و به همان قالب و سبک با محور همنشینی و جانشینی سروده شده‌اند که در اصطلاح به آن‌ها «مجابات» گفته می‌شود. ویژگی این دست اشعار، وجود نشانه‌هایی در کلام است که مخاطب را به سرمشق و سراینده آن هدایت می‌کند. اهمیت فن جواب که مختص ایرانیان است در این است که سبب گسترش و فراگیری شعر از لحاظ معنایی می‌شود و آن را در فضایی ناتمام و ادامه‌دار قرار می‌دهد. ازاین‌رو، به سبب اهمیت و جایگاه فن مجابات در ادبیات فارسی، در این مقاله با شیوه توصیفی-تحلیلی به بررسی نقش ادبی و نحوه‌ی کارکرد محورهای زبانی همنشینی و جانشینی در برخی از اشعار جوابی پرداخته شده است. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می‌دهد شاعران در جوابگویی‌های خود مطابق محور مدنظر سرمشق و متناسب با آن به این امر اهتمام ورزیده‌اند. |
|---|---|
| ISSN: | 2251-7979 2676-6779 |