مطالعه تاثیر کودهای زیستی، شیمیایی و اسید هیومیک بر شاخص‌های رویشی، فیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه نعناع گربه‌ای (Nepeta cataria L.)
سابقه و هدف: در کشاورزی پایدار، کودهای زیستی به عنوان یک جایگزین مناسب برای کودهای شیمیایی به شمار می‌آیند و می‌توانند باعث بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی شوند. کودهای زیستی شامل باکتری‌ها و قارچ‌های مفیدی هستند که هر یک از آنها برای اهداف خاصی مانند تثبیت نیتروژن، آزادسازی یون‌های فسفر و پتا...
Saved in:
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2017-07-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_3720_f8e129fb9daec092b8da34c9564ebf9c.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586633649586176 |
|---|---|
| author | پریا بویری ده شیخ محمد محمودی سورستانی مریم ذوالفقاری نعیمه عنایتی ضمیر |
| author_facet | پریا بویری ده شیخ محمد محمودی سورستانی مریم ذوالفقاری نعیمه عنایتی ضمیر |
| author_sort | پریا بویری ده شیخ |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: در کشاورزی پایدار، کودهای زیستی به عنوان یک جایگزین مناسب برای کودهای شیمیایی به شمار می‌آیند و می‌توانند باعث بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی شوند. کودهای زیستی شامل باکتری‌ها و قارچ‌های مفیدی هستند که هر یک از آنها برای اهداف خاصی مانند تثبیت نیتروژن، آزادسازی یون‌های فسفر و پتاسیم از ترکیبات نامحلول تولید می‌شوند. این باکتری‌ها معمولا در اطراف ریشه وجود دارند و به گیاه در جذب عناصر غذایی کمک می‌کنند. علاوه بر آن، می توانند به گیاه در جذب سایر مواد مغذی، کاهش بیماری‌ها، بهبود ساختمان خاک و در نهایت تحریک بیشتر رشد گیاه و افزایش کمیت و کیفیت عملکرد موثر باشند. گیاه دارویی نعناع گربه‌ای (Nepeta cataria L.) متعلق به خانواده نعناعیان می‌باشد که اسانس آن در صنایع داروسازی و ساخت آفت‌کش‌های زیستی کاربرد فراوان دارد. این تحقیق با هدف بررسی اثر کودهای زیستی، شیمیایی و اسیدهیومیک روی صفات رویشی و فیزیولوژیکی گیاه نعناع گربه‌ای انجام گردید. مواد و روش‌ها: این آزمایش در سال زراعی 94-1393 به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 10 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. عامل اول تیمارهای کودی در 5 سطح (کود زیستی تثبیت کننده نیتروژن، کود زیستی حل کننده فسفات، تلفیق دو کود زیستی، کود شیمیایی و شاهد) و عامل دوم اسید هیومیک در 2 سطح (0 و 20 کیلوگرم در هکتار) بود. در ابتدای مرحله گلدهی، صفات رویشی (ارتفاع بوته، تعداد و شاخص سطح برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی)، رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a، b، کل و کاروتنوئید) و تبادلات گازی (سرعت فتوسنتز خالص، کارایی مصرف نور، نرخ تعرق و کارایی مصرف آب) اندازه‌گیری گردیدند. گیاهان در مرحله گلدهیِ کامل برداشت و استخراج اسانس به روش تقطیر با آب با کلونجر انجام شد. یافته‌ها: با توجه به نتایج حاصل، اعمال کودهای زیستی و شیمیایی اثر معنی‌داری بر صفات اندازه‌گیری شده داشت. بالاترین میزان وزن تر و خشک اندام هوایی (به ترتیب 33/203 و 37/44 گرم در بوته) و ارتفاع بوته (08/44 سانتی‌متر) مربوط به تیمار تلفیق کودهای زیستی بود و کمترین مقادیر صفات فوق در شاهد مشاهده شد. اسید هیومیک بر اکثر صفات اندازه‌گیری شده به جز شاخص سطح برگ و وزن تر اندام هوایی اثر معنی‌داری نداشت. تیمارهای کود بکار رفته بر میزان رنگیزه های فتوسنتزی و تبادلات گازی گیاه نیز اثر معنی‌داری داشتند. کاربرد تلفیق کودهای زیستی باعث افزایش معنی‌دار کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، سرعت فتوسنتز خالص و کارایی مصرف آب و کارایی مصرف نور گردید ولی با تیمار کود شیمیایی تفاوت معنی‌داری نداشت. بیشترین میزان اسانس نیز در تیمار کود زیستی حل کننده فسفات (30/1 درصد) مشاهده شد که با تیمار کود شیمیایی (22/1 درصد) و تلفیق کودهای زیستی (18/1 درصد) تفاوت معنی‌داری نداشت. نتیجه گیری: با توجه به عدم وجود تفاوت معنی‌دار بین تیمارهای کود شیمیایی و تلفیق کودهای زیستی در صفات وزن خشک اندام هوایی و میزان اسانس جایگزین کردن تلفیقِ کودهای زیستی نیتروژن و فسفر به جای کودهای شیمیایی توصیه می‌گردد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-33b70696b3774f59a35ac68dd5452791 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2017-07-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-33b70696b3774f59a35ac68dd54527912025-01-25T06:51:16ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782017-07-01242617610.22069/jopp.2017.10923.20293720مطالعه تاثیر کودهای زیستی، شیمیایی و اسید هیومیک بر شاخص‌های رویشی، فیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه نعناع گربه‌ای (Nepeta cataria L.)پریا بویری ده شیخ0محمد محمودی سورستانی1مریم ذوالفقاری2نعیمه عنایتی ضمیر3دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهوازهیات علمی/ دانشگاه شهید چمران اهوازاستادیار گروه علوم باغبانی- دانشکده کشاورزی- دانشگاه شهید چمران اهوازاستادیار گروه علوم خاک- دانشکده کشاورزی- دانشگاه شهید چمران اهوازسابقه و هدف: در کشاورزی پایدار، کودهای زیستی به عنوان یک جایگزین مناسب برای کودهای شیمیایی به شمار می‌آیند و می‌توانند باعث بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی شوند. کودهای زیستی شامل باکتری‌ها و قارچ‌های مفیدی هستند که هر یک از آنها برای اهداف خاصی مانند تثبیت نیتروژن، آزادسازی یون‌های فسفر و پتاسیم از ترکیبات نامحلول تولید می‌شوند. این باکتری‌ها معمولا در اطراف ریشه وجود دارند و به گیاه در جذب عناصر غذایی کمک می‌کنند. علاوه بر آن، می توانند به گیاه در جذب سایر مواد مغذی، کاهش بیماری‌ها، بهبود ساختمان خاک و در نهایت تحریک بیشتر رشد گیاه و افزایش کمیت و کیفیت عملکرد موثر باشند. گیاه دارویی نعناع گربه‌ای (Nepeta cataria L.) متعلق به خانواده نعناعیان می‌باشد که اسانس آن در صنایع داروسازی و ساخت آفت‌کش‌های زیستی کاربرد فراوان دارد. این تحقیق با هدف بررسی اثر کودهای زیستی، شیمیایی و اسیدهیومیک روی صفات رویشی و فیزیولوژیکی گیاه نعناع گربه‌ای انجام گردید. مواد و روش‌ها: این آزمایش در سال زراعی 94-1393 به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 10 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. عامل اول تیمارهای کودی در 5 سطح (کود زیستی تثبیت کننده نیتروژن، کود زیستی حل کننده فسفات، تلفیق دو کود زیستی، کود شیمیایی و شاهد) و عامل دوم اسید هیومیک در 2 سطح (0 و 20 کیلوگرم در هکتار) بود. در ابتدای مرحله گلدهی، صفات رویشی (ارتفاع بوته، تعداد و شاخص سطح برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی)، رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a، b، کل و کاروتنوئید) و تبادلات گازی (سرعت فتوسنتز خالص، کارایی مصرف نور، نرخ تعرق و کارایی مصرف آب) اندازه‌گیری گردیدند. گیاهان در مرحله گلدهیِ کامل برداشت و استخراج اسانس به روش تقطیر با آب با کلونجر انجام شد. یافته‌ها: با توجه به نتایج حاصل، اعمال کودهای زیستی و شیمیایی اثر معنی‌داری بر صفات اندازه‌گیری شده داشت. بالاترین میزان وزن تر و خشک اندام هوایی (به ترتیب 33/203 و 37/44 گرم در بوته) و ارتفاع بوته (08/44 سانتی‌متر) مربوط به تیمار تلفیق کودهای زیستی بود و کمترین مقادیر صفات فوق در شاهد مشاهده شد. اسید هیومیک بر اکثر صفات اندازه‌گیری شده به جز شاخص سطح برگ و وزن تر اندام هوایی اثر معنی‌داری نداشت. تیمارهای کود بکار رفته بر میزان رنگیزه های فتوسنتزی و تبادلات گازی گیاه نیز اثر معنی‌داری داشتند. کاربرد تلفیق کودهای زیستی باعث افزایش معنی‌دار کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، سرعت فتوسنتز خالص و کارایی مصرف آب و کارایی مصرف نور گردید ولی با تیمار کود شیمیایی تفاوت معنی‌داری نداشت. بیشترین میزان اسانس نیز در تیمار کود زیستی حل کننده فسفات (30/1 درصد) مشاهده شد که با تیمار کود شیمیایی (22/1 درصد) و تلفیق کودهای زیستی (18/1 درصد) تفاوت معنی‌داری نداشت. نتیجه گیری: با توجه به عدم وجود تفاوت معنی‌دار بین تیمارهای کود شیمیایی و تلفیق کودهای زیستی در صفات وزن خشک اندام هوایی و میزان اسانس جایگزین کردن تلفیقِ کودهای زیستی نیتروژن و فسفر به جای کودهای شیمیایی توصیه می‌گردد.https://jopp.gau.ac.ir/article_3720_f8e129fb9daec092b8da34c9564ebf9c.pdfاسانسشاخص سطح برگفتوسنتزکلروفیلنعناع گربه‌ای |
| spellingShingle | پریا بویری ده شیخ محمد محمودی سورستانی مریم ذوالفقاری نعیمه عنایتی ضمیر مطالعه تاثیر کودهای زیستی، شیمیایی و اسید هیومیک بر شاخص‌های رویشی، فیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه نعناع گربه‌ای (Nepeta cataria L.) Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī اسانس شاخص سطح برگ فتوسنتز کلروفیل نعناع گربه‌ای |
| title | مطالعه تاثیر کودهای زیستی، شیمیایی و اسید هیومیک بر شاخص‌های رویشی، فیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه نعناع گربه‌ای (Nepeta cataria L.) |
| title_full | مطالعه تاثیر کودهای زیستی، شیمیایی و اسید هیومیک بر شاخص‌های رویشی، فیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه نعناع گربه‌ای (Nepeta cataria L.) |
| title_fullStr | مطالعه تاثیر کودهای زیستی، شیمیایی و اسید هیومیک بر شاخص‌های رویشی، فیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه نعناع گربه‌ای (Nepeta cataria L.) |
| title_full_unstemmed | مطالعه تاثیر کودهای زیستی، شیمیایی و اسید هیومیک بر شاخص‌های رویشی، فیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه نعناع گربه‌ای (Nepeta cataria L.) |
| title_short | مطالعه تاثیر کودهای زیستی، شیمیایی و اسید هیومیک بر شاخص‌های رویشی، فیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه نعناع گربه‌ای (Nepeta cataria L.) |
| title_sort | مطالعه تاثیر کودهای زیستی، شیمیایی و اسید هیومیک بر شاخص‌های رویشی، فیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه نعناع گربه‌ای nepeta cataria l |
| topic | اسانس شاخص سطح برگ فتوسنتز کلروفیل نعناع گربه‌ای |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_3720_f8e129fb9daec092b8da34c9564ebf9c.pdf |
| work_keys_str_mv | AT pryạbwyrydhsẖykẖ mṭạlʿhtạtẖyrḵwdhạyzystysẖymyạyywạsydhywmyḵbrsẖạkẖṣhạyrwysẖyfyzywlwzẖyḵywmyzạnạsạnsgyạhnʿnạʿgrbhạynepetacatarial AT mḥmdmḥmwdyswrstạny mṭạlʿhtạtẖyrḵwdhạyzystysẖymyạyywạsydhywmyḵbrsẖạkẖṣhạyrwysẖyfyzywlwzẖyḵywmyzạnạsạnsgyạhnʿnạʿgrbhạynepetacatarial AT mrymdẖwạlfqạry mṭạlʿhtạtẖyrḵwdhạyzystysẖymyạyywạsydhywmyḵbrsẖạkẖṣhạyrwysẖyfyzywlwzẖyḵywmyzạnạsạnsgyạhnʿnạʿgrbhạynepetacatarial AT nʿymhʿnạytyḍmyr mṭạlʿhtạtẖyrḵwdhạyzystysẖymyạyywạsydhywmyḵbrsẖạkẖṣhạyrwysẖyfyzywlwzẖyḵywmyzạnạsạnsgyạhnʿnạʿgrbhạynepetacatarial |