Filologia i interpretacja

W swoim tekście upominam się o racjonalne i empirycznie weryfikowalne strategie postępowania interpretacyjnego, wskazując na filologię jako źródło intersubiektywnie akceptowalnych kryteriów prawomocności chroniących przed przyjmowaniem retorycznej perswazyjności za miernik wartości interpretacji. O...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Tomasz Kunz
Format: Article
Language:ces
Published: University of Silesia Press 2025-08-01
Series:Postscriptum Polonistyczne
Subjects:
Online Access:https://journals.us.edu.pl/index.php/PPol/article/view/18365
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1849230144838828032
author Tomasz Kunz
author_facet Tomasz Kunz
author_sort Tomasz Kunz
collection DOAJ
description W swoim tekście upominam się o racjonalne i empirycznie weryfikowalne strategie postępowania interpretacyjnego, wskazując na filologię jako źródło intersubiektywnie akceptowalnych kryteriów prawomocności chroniących przed przyjmowaniem retorycznej perswazyjności za miernik wartości interpretacji. Odrzucam zarówno absolutyzowanie różnicy i pluralizmu interpretacji upodobnionej do działalności pisarskiej, jak i instrumentalne traktowanie interpretacji, a więc przypisywanie jej funkcji służebnej względem teorii. Przede wszystkim jednak optuję za taką formą interpretacji, która zamiast akcentować subiektywny, jednostkowy i zdarzeniowy charakter lektury, przyczynia się do budowania wspólnej przestrzeni porozumienia, komunikacji opartej na racjonalnej argumentacji. Opowiadam się za interpretacją jako działaniem posiadającym wymiar nie tylko poznawczy, lecz także dydaktyczny, wspólnototwórczy i terapeutyczny, uczącym kooperacji, negocjowania i uzgadniania znaczeń, dla którego podstawą byłby filologicznie rozumiany tekst, stanowiący płaszczyznę spotkania odmiennych, indywidualnych perspektyw. Oparcia dla takiego modelu aktu interpretacji poszukuję m.in. w koncepcji lektury kolektywnej rozwijanej przez amerykańską socjolożkę Susan Long, w idei „kodukcji” zaproponowanej przez Wayne’a Bootha w jego projekcie etyki lektury, a także w pojęciu „twórczej niesamodzielności” używanym przez Romę Sendykę w jej rozważaniach nad zwrotnymi i relacyjnymi formami tożsamości.
format Article
id doaj-art-314a93a4bc4a4fc4b74bae9f635f37b3
institution Kabale University
issn 1898-1593
2353-9844
language ces
publishDate 2025-08-01
publisher University of Silesia Press
record_format Article
series Postscriptum Polonistyczne
spelling doaj-art-314a93a4bc4a4fc4b74bae9f635f37b32025-08-21T10:45:39ZcesUniversity of Silesia PressPostscriptum Polonistyczne1898-15932353-98442025-08-0110.31261/PS_P.2025.35.01Filologia i interpretacjaTomasz Kunz0https://orcid.org/0000-0003-0037-5470Uniwersytet Jagielloński W swoim tekście upominam się o racjonalne i empirycznie weryfikowalne strategie postępowania interpretacyjnego, wskazując na filologię jako źródło intersubiektywnie akceptowalnych kryteriów prawomocności chroniących przed przyjmowaniem retorycznej perswazyjności za miernik wartości interpretacji. Odrzucam zarówno absolutyzowanie różnicy i pluralizmu interpretacji upodobnionej do działalności pisarskiej, jak i instrumentalne traktowanie interpretacji, a więc przypisywanie jej funkcji służebnej względem teorii. Przede wszystkim jednak optuję za taką formą interpretacji, która zamiast akcentować subiektywny, jednostkowy i zdarzeniowy charakter lektury, przyczynia się do budowania wspólnej przestrzeni porozumienia, komunikacji opartej na racjonalnej argumentacji. Opowiadam się za interpretacją jako działaniem posiadającym wymiar nie tylko poznawczy, lecz także dydaktyczny, wspólnototwórczy i terapeutyczny, uczącym kooperacji, negocjowania i uzgadniania znaczeń, dla którego podstawą byłby filologicznie rozumiany tekst, stanowiący płaszczyznę spotkania odmiennych, indywidualnych perspektyw. Oparcia dla takiego modelu aktu interpretacji poszukuję m.in. w koncepcji lektury kolektywnej rozwijanej przez amerykańską socjolożkę Susan Long, w idei „kodukcji” zaproponowanej przez Wayne’a Bootha w jego projekcie etyki lektury, a także w pojęciu „twórczej niesamodzielności” używanym przez Romę Sendykę w jej rozważaniach nad zwrotnymi i relacyjnymi formami tożsamości. https://journals.us.edu.pl/index.php/PPol/article/view/18365filologiainterpretacjalektura kolektywna
spellingShingle Tomasz Kunz
Filologia i interpretacja
Postscriptum Polonistyczne
filologia
interpretacja
lektura kolektywna
title Filologia i interpretacja
title_full Filologia i interpretacja
title_fullStr Filologia i interpretacja
title_full_unstemmed Filologia i interpretacja
title_short Filologia i interpretacja
title_sort filologia i interpretacja
topic filologia
interpretacja
lektura kolektywna
url https://journals.us.edu.pl/index.php/PPol/article/view/18365
work_keys_str_mv AT tomaszkunz filologiaiinterpretacja