Özgür İrade Olmaksızın Kötülükler, Tanrı ve Yaşamın Anlamı: Katı Teolojik Belirlenimcilik
Derk Pereboom, günümüz özgür irade tartışmalarının önde gelen isimlerinden biridir. Savunmuş olduğu katı bağdaşmazcılık (hard incompatibilism) görüşünün, onun ismiyle birlikte anıldığı söylenebilir. Pereboom’un daha az bilinen düşünceleri ise özgürlüğü ve sorumluluğu reddeden katı bağdaşmazcı görüşü...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Ankara University
2021-05-01
|
| Series: | Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1482229 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832542947264954368 |
|---|---|
| author | Aykut Alper Yılmaz |
| author_facet | Aykut Alper Yılmaz |
| author_sort | Aykut Alper Yılmaz |
| collection | DOAJ |
| description | Derk Pereboom, günümüz özgür irade tartışmalarının önde gelen isimlerinden biridir. Savunmuş olduğu katı bağdaşmazcılık (hard incompatibilism) görüşünün, onun ismiyle birlikte anıldığı söylenebilir. Pereboom’un daha az bilinen düşünceleri ise özgürlüğü ve sorumluluğu reddeden katı bağdaşmazcı görüşü ile sahip olduğu teistik inançları bağdaştırma çabasıyla alakalıdır. Ancak bu çabanın teistler açısından oldukça sorunlu görüldüğünü belirtmek gerekir. Zira pek çok teist, özgür iradenin ve sorumluluğun varlığı ile ilahi ödül ve ceza veya cennet-cehennem gibi anlayışlar arasında birbirini gerektirme ilişkisi olduğunu düşünür. Bu çalışmada ben hem özgür iradenin hem de sorumluluğun reddedildiği bir anlayış ile teistik bir inancı uzlaştırma çabasının bir örneği olarak Pereboom’un bu çabasını inceleyeceğim. Bu bağlamda, özgür irade ve sorumluluk olmaksızın kötülük problemi, insanların işlediği günahlar meselesi, cennet ve cehennemin ve yaşamın özellikle de teizm açısından nasıl bir anlama sahip olabileceğine ilişkin bazı sorgulamalarda bulunacağım. Akabinde böyle bir anlayışın ne kadar tutarlı olduğuna ilişkin bazı eleştirilere yer vereceğim ve kısa bir değerlendirmede bulunarak bitireceğim. |
| format | Article |
| id | doaj-art-2edd2e2640d9458c89c8ed432512b290 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-0522 |
| language | Arabic |
| publishDate | 2021-05-01 |
| publisher | Ankara University |
| record_format | Article |
| series | Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj-art-2edd2e2640d9458c89c8ed432512b2902025-02-03T12:03:11ZaraAnkara UniversityAnkara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi1301-05222021-05-0162119722410.33227/auifd.85177145Özgür İrade Olmaksızın Kötülükler, Tanrı ve Yaşamın Anlamı: Katı Teolojik BelirlenimcilikAykut Alper Yılmaz0https://orcid.org/0000-0003-3905-018XANKARA SOSYAL BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ, DİNİ İLİMLER FAKÜLTESİ, FELSEFE VE DİN BİLİMLERİ BÖLÜMÜ, DİN FELSEFESİ ANABİLİM DALIDerk Pereboom, günümüz özgür irade tartışmalarının önde gelen isimlerinden biridir. Savunmuş olduğu katı bağdaşmazcılık (hard incompatibilism) görüşünün, onun ismiyle birlikte anıldığı söylenebilir. Pereboom’un daha az bilinen düşünceleri ise özgürlüğü ve sorumluluğu reddeden katı bağdaşmazcı görüşü ile sahip olduğu teistik inançları bağdaştırma çabasıyla alakalıdır. Ancak bu çabanın teistler açısından oldukça sorunlu görüldüğünü belirtmek gerekir. Zira pek çok teist, özgür iradenin ve sorumluluğun varlığı ile ilahi ödül ve ceza veya cennet-cehennem gibi anlayışlar arasında birbirini gerektirme ilişkisi olduğunu düşünür. Bu çalışmada ben hem özgür iradenin hem de sorumluluğun reddedildiği bir anlayış ile teistik bir inancı uzlaştırma çabasının bir örneği olarak Pereboom’un bu çabasını inceleyeceğim. Bu bağlamda, özgür irade ve sorumluluk olmaksızın kötülük problemi, insanların işlediği günahlar meselesi, cennet ve cehennemin ve yaşamın özellikle de teizm açısından nasıl bir anlama sahip olabileceğine ilişkin bazı sorgulamalarda bulunacağım. Akabinde böyle bir anlayışın ne kadar tutarlı olduğuna ilişkin bazı eleştirilere yer vereceğim ve kısa bir değerlendirmede bulunarak bitireceğim.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1482229philosophy of religiontheismtheological determinismevilderk pereboomderk pereboomteizmdin felsefesiteizmteolojik belirlenimcilikkötülükler |
| spellingShingle | Aykut Alper Yılmaz Özgür İrade Olmaksızın Kötülükler, Tanrı ve Yaşamın Anlamı: Katı Teolojik Belirlenimcilik Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi philosophy of religion theism theological determinism evil derk pereboom derk pereboom teizm din felsefesi teizm teolojik belirlenimcilik kötülükler |
| title | Özgür İrade Olmaksızın Kötülükler, Tanrı ve Yaşamın Anlamı: Katı Teolojik Belirlenimcilik |
| title_full | Özgür İrade Olmaksızın Kötülükler, Tanrı ve Yaşamın Anlamı: Katı Teolojik Belirlenimcilik |
| title_fullStr | Özgür İrade Olmaksızın Kötülükler, Tanrı ve Yaşamın Anlamı: Katı Teolojik Belirlenimcilik |
| title_full_unstemmed | Özgür İrade Olmaksızın Kötülükler, Tanrı ve Yaşamın Anlamı: Katı Teolojik Belirlenimcilik |
| title_short | Özgür İrade Olmaksızın Kötülükler, Tanrı ve Yaşamın Anlamı: Katı Teolojik Belirlenimcilik |
| title_sort | ozgur irade olmaksizin kotulukler tanri ve yasamin anlami kati teolojik belirlenimcilik |
| topic | philosophy of religion theism theological determinism evil derk pereboom derk pereboom teizm din felsefesi teizm teolojik belirlenimcilik kötülükler |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1482229 |
| work_keys_str_mv | AT aykutalperyılmaz ozguriradeolmaksızınkotuluklertanrıveyasamınanlamıkatıteolojikbelirlenimcilik |