مقایسه روش‌های مختلف تصمیم‌گیری چند معیاره در اولویت‌بندی سیل‌خیزی زیرحوضه‌های آبخیز کشف‌رود

سیل یکی از رایج­ترین خطرات طبیعی است که هم زندگی و هم دارایی­های مردم را تحت تأثیر قرار می­دهد. تغییرات آب و هوایی اخیر باعث افزایش فراوانی و شدت سیل شده است. در چنین شرایطی شناسایی مناطق بالقوه خطر سیل برای کاهش خسارات ناشی از سیل بسیار مهم است. ازاین‌رو، این مطالعه با استفاده از شاخص­های مورفومتری...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: مریم زارع, محمود آذری, محسن رضائی عارفی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2024-12-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_45617_cd1bb48dfdbe3d42417bd4c61197344f.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:سیل یکی از رایج­ترین خطرات طبیعی است که هم زندگی و هم دارایی­های مردم را تحت تأثیر قرار می­دهد. تغییرات آب و هوایی اخیر باعث افزایش فراوانی و شدت سیل شده است. در چنین شرایطی شناسایی مناطق بالقوه خطر سیل برای کاهش خسارات ناشی از سیل بسیار مهم است. ازاین‌رو، این مطالعه با استفاده از شاخص­های مورفومتری و روش­های تصمیم‌گیری چند معیاره به دنبال شناسایی مناطق آسیب‌پذیر سیلاب در زیرحوضه­های حوضه آبخیز کشف رود است. بدین منظور 16 شاخص مورفومتری از DEM منطقه استخراج شد و سیل‌خیزی زیرحوضه­های مختلف با استفاده از 5 روش تصمیم­گیری چندمعیاره شامل AHP، ANP، VIKOR، TOPSIS و ELECTRE تعیین گردید و در پنج طبقه سیل­خیزی خیلی­­زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی­­کم طبقه­بندی شد. نتایج روش­های مختلف تصمیم­گیری چندمعیاره با استفاده از همبستگی اسپیرمن و بررسی درصد تغییرات مورد ارزیابی قرار گرفت. درنهایت مشخص گردید روش ANP در تهیه نقشه سیل­خیزی حوضه دارای دقت بیشتری است و اختلاف معنی‌داری بین روش ANP،AHP و VIKOR با نقشه سیل­خیزی حوضه بر اساس داده­های مشاهداتی وجود ندارد. در بررسی درصد تغییرات نیز مشخص شد کمترین درصد تغییرات مربوط به روش ANP است. بر اساس نتایج این روش 3/24 درصد حوضه در طبقه سیل­خیزی خیلی زیاد و 7/25 درصد در طبقه زیاد قرار دارند و درمجموع بیش از 50 درصد حوضه در طبقه سیل­خیزی زیاد و خیلی زیاد قرار می­گیرند.
ISSN:2322-1682
2383-3076