مقایسه مدلهای RUSLE و EPM در برآورد فرسایش و تولید رسوب با استفاده از GIS (مطالعۀ موردی: حوضه چمگردلان استان ایلام)
ارزیابی کیفی و کمی فرسایش با استفاده از مدلهای تجربی برآورد فرسایش و رسوب، یکی از راهکارهایی است که از طریق آن میتوان فرسایش خاک را تا حدودی کنترل و مقدار آن را به حداقل رساند. پژوهش حاضر به‌منظور مقایسه دو مدل EPM و RUSLE در برآورد فرسایش و رسوب در حوضه چمگردلان استان ایلام انجام شده است. در این...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2024-06-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_42679_6c7d7874dcb73aee90bf1cbb771db3f6.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832592553701015552 |
|---|---|
| author | صالح آرخی حسین بارانی |
| author_facet | صالح آرخی حسین بارانی |
| author_sort | صالح آرخی |
| collection | DOAJ |
| description | ارزیابی کیفی و کمی فرسایش با استفاده از مدلهای تجربی برآورد فرسایش و رسوب، یکی از راهکارهایی است که از طریق آن میتوان فرسایش خاک را تا حدودی کنترل و مقدار آن را به حداقل رساند. پژوهش حاضر به‌منظور مقایسه دو مدل EPM و RUSLE در برآورد فرسایش و رسوب در حوضه چمگردلان استان ایلام انجام شده است. در این راستا، از عوامل مؤثر بر فرسایش شامل فرسایندگی باران، فرسایشپذیری خاک، توپوگرافی، پوشش گیاهی و عملیات حفاظت خاک و همچنین ضرایب فرسایش مشاهدهای، حساسیت سنگ و خاک به فرسایش، استفاده از زمین یا کاربری زمین، شیب متوسط زمین به درصد مورد استفاده در مدلهای یاد شده استفاده شده و درنهایت مقدار فرسایش و رسوب تولید شده با توجه به مدلهای ارائه شده محاسبه و با مقدار مشاهده شده در ایستگاه رسوبسنجی حوضه چمگردلان مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان میدهد میزان رسوب برآوردی مدل RUSLE، 37/16 تن در هکتار در سال و در روش EPM، 49/21 تن در هکتار در سال برآورد گردید که با توجه به نزدیک‌تر بودن مقدار برآوردی RUSLE به مقدار رسوب مشاهدهای 58/16 تن در هکتار در سال، کارایی مدل RUSLE در برآورد رسوب منطقه موردمطالعه بیشتر است. درنهایت توصیه میشود، برای فازهای اولیه مطالعات توجیهی، اجمالی و شناسایی از مدل EPM و برای مطالعات تفصیلی و دقیقتر برآورد فرسایش و رسوب حوضه از روش RUSLE بهره گرفت. |
| format | Article |
| id | doaj-art-217951bf2cce4f9e91b91da242f19613 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2024-06-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-217951bf2cce4f9e91b91da242f196132025-01-21T06:39:28ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762024-06-0113233937110.22067/geoeh.2022.75260.117642679مقایسه مدلهای RUSLE و EPM در برآورد فرسایش و تولید رسوب با استفاده از GIS (مطالعۀ موردی: حوضه چمگردلان استان ایلام)صالح آرخی0حسین بارانی1دانشیار، گروه جغرافیا و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی، دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه گلستان، گرگان، ایراندانشجوی کارشناسی ارشد مخاطرات محیطی، دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه گلستان، گرگان، ایرانارزیابی کیفی و کمی فرسایش با استفاده از مدلهای تجربی برآورد فرسایش و رسوب، یکی از راهکارهایی است که از طریق آن میتوان فرسایش خاک را تا حدودی کنترل و مقدار آن را به حداقل رساند. پژوهش حاضر به‌منظور مقایسه دو مدل EPM و RUSLE در برآورد فرسایش و رسوب در حوضه چمگردلان استان ایلام انجام شده است. در این راستا، از عوامل مؤثر بر فرسایش شامل فرسایندگی باران، فرسایشپذیری خاک، توپوگرافی، پوشش گیاهی و عملیات حفاظت خاک و همچنین ضرایب فرسایش مشاهدهای، حساسیت سنگ و خاک به فرسایش، استفاده از زمین یا کاربری زمین، شیب متوسط زمین به درصد مورد استفاده در مدلهای یاد شده استفاده شده و درنهایت مقدار فرسایش و رسوب تولید شده با توجه به مدلهای ارائه شده محاسبه و با مقدار مشاهده شده در ایستگاه رسوبسنجی حوضه چمگردلان مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان میدهد میزان رسوب برآوردی مدل RUSLE، 37/16 تن در هکتار در سال و در روش EPM، 49/21 تن در هکتار در سال برآورد گردید که با توجه به نزدیک‌تر بودن مقدار برآوردی RUSLE به مقدار رسوب مشاهدهای 58/16 تن در هکتار در سال، کارایی مدل RUSLE در برآورد رسوب منطقه موردمطالعه بیشتر است. درنهایت توصیه میشود، برای فازهای اولیه مطالعات توجیهی، اجمالی و شناسایی از مدل EPM و برای مطالعات تفصیلی و دقیقتر برآورد فرسایش و رسوب حوضه از روش RUSLE بهره گرفت.https://geoeh.um.ac.ir/article_42679_6c7d7874dcb73aee90bf1cbb771db3f6.pdfفرسایش خاکبرآورد رسوبمدل rusleمدل epmحوضه چم‌گردلاناستان ایلام |
| spellingShingle | صالح آرخی حسین بارانی مقایسه مدلهای RUSLE و EPM در برآورد فرسایش و تولید رسوب با استفاده از GIS (مطالعۀ موردی: حوضه چمگردلان استان ایلام) جغرافیا و مخاطرات محیطی فرسایش خاک برآورد رسوب مدل rusle مدل epm حوضه چمگردلان استان ایلام |
| title | مقایسه مدلهای RUSLE و EPM در برآورد فرسایش و تولید رسوب با استفاده از GIS (مطالعۀ موردی: حوضه چمگردلان استان ایلام) |
| title_full | مقایسه مدلهای RUSLE و EPM در برآورد فرسایش و تولید رسوب با استفاده از GIS (مطالعۀ موردی: حوضه چمگردلان استان ایلام) |
| title_fullStr | مقایسه مدلهای RUSLE و EPM در برآورد فرسایش و تولید رسوب با استفاده از GIS (مطالعۀ موردی: حوضه چمگردلان استان ایلام) |
| title_full_unstemmed | مقایسه مدلهای RUSLE و EPM در برآورد فرسایش و تولید رسوب با استفاده از GIS (مطالعۀ موردی: حوضه چمگردلان استان ایلام) |
| title_short | مقایسه مدلهای RUSLE و EPM در برآورد فرسایش و تولید رسوب با استفاده از GIS (مطالعۀ موردی: حوضه چمگردلان استان ایلام) |
| title_sort | مقایسه مدلهای rusle و epm در برآورد فرسایش و تولید رسوب با استفاده از gis مطالعۀ موردی حوضه چمگردلان استان ایلام |
| topic | فرسایش خاک برآورد رسوب مدل rusle مدل epm حوضه چمگردلان استان ایلام |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_42679_6c7d7874dcb73aee90bf1cbb771db3f6.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ṣạlḥậrkẖy mqạyshmdlhạyruslewepmdrbrậwrdfrsạysẖwtwlydrswbbạạstfạdhạzgismṭạlʿەmwrdyḥwḍhcẖmgrdlạnạstạnạylạm AT ḥsynbạrạny mqạyshmdlhạyruslewepmdrbrậwrdfrsạysẖwtwlydrswbbạạstfạdhạzgismṭạlʿەmwrdyḥwḍhcẖmgrdlạnạstạnạylạm |